Thảo luận tại hội trường về dự án Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở (vừa diễn ra hôm nay - 14/6) trong khuôn khổ kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) nhắc lại những vụ án tham nhũng như vụ việc đặt máy xét nghiệm trong bệnh viện, mua bán, đấu thầu trang thiết bị y tế, việc mua bán tài sản công hoặc vụ mua bán Mobifone… và cho rằng tất cả những vụ này đều có điểm chung là thực hiện rất đúng các bước, các quy trình rất đầy đủ. Tuy nhiên, cũng có điều giống nhau nữa là không được minh bạch, không được công khai, không được thông tin để cho người dân biết.
Ông Hoàng Văn Cường cũng dẫn chứng lại vụ Hà Nội mua chế phẩm 3C đề xử lý ô nhiễm nước. Đại diện đoàn ĐBQH Hà Nội khẳng định, nếu làm rõ, công bố công khai cho người dân biết nước hồ phải xử lý bằng hóa chất nào, được mua ở đâu, đơn vị nào cung cấp… thì sẽ không thể xuất hiện tình trạng kéo dài từ năm 2016 đến năm 2020 mới phát hiện là sai phạm.
 |
Kit xét nghiệm Việt Á (Ảnh - VT) |
Thể chế hóa đầy đủ nội dung, phương châm dân giám sát, dân thụ hưởng
Đại biểu Lương Văn Hùng (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi) gợi ý việc nghiên cứu bổ sung một điều Luật để thể chế hóa cơ chế dân thụ hưởng.
Các nội dung quy định về chính quyền cấp xã phải thực hiện công khai, minh bạch trong việc thực hiện dịch vụ công, hạn chế tối đa người dân phải “xin, cho” khi giải quyết thủ tục hành chính, giải quyết công việc của nhân dân. Đảm bảo thực hiện đầy đủ, hiệu quả các chính sách an sinh xã hội, phúc lợi xã hội,… đối với nhân dân địa phương.
Đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng: "Nếu công khai, dân chủ thì các vụ việc sẽ đều được ngăn chặn từ trước”.
Bài học chung rút ra từ các vụ sai phạm là "nếu công khai, minh bạch để người dân biết được thông tin, nắm được mọi hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước trong việc sử dụng các nguồn lực công trong các quyết định có liên quan đến người dân, đến cộng đồng thì chắc chắn rằng chúng ta sẽ nhận được rất nhiều ý kiến tham gia đóng góp của người dân để mang lại kết quả quyết định đó tốt hơn" - ông Cường nêu ý kiến và cho rằng việc này đồng thời cũng sẽ tránh được những vi phạm như thời gian vừa qua.
Để xuất các giải pháp tăng dân chủ cơ sở, đại biểu đoàn Hà Nội nhấn mạnh đến vấn đề công khai và phương thức công khai.
Thứ nhất về vấn đề công khai, theo đại biểu Cường, bất cứ gì liên quan đến quản lý nguồn lực công, người dân,… thì đều phải công khai, trừ những điều thuộc bí mật nhà nước.
Về phương thức thực hiện công khai, ông Cường cho rằng nên quy định mục tiêu là buộc những người quản lý có trách nhiệm phải lựa chọn được phương thức thông tin đảm bảo rằng tối thiểu có một tỷ lệ nào đó người dân biết được thông tin.
Phát biểu giải trình tại phiên thảo luận dự án Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà khẳng định, về nguyên tắc xây dựng, dự thảo Luật đã thể chế hóa phương châm dân biết, dân làm, dân bàn, dân kiểm tra, dân giám sát và dân thụ hưởng; đặt việc thực hiện dân chủ cơ sở trong tổng thể cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ, vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị xã hội là trung tâm để nhân dân làm chủ; giải quyết được mối quan hệ giữa thực hành dân chủ với tăng cường pháp chế và đảm bảo kỷ cương xã hội.
"Dân chủ thì phải gắn với sinh kế, dân trí, dân sinh để thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh, đồng thời gắn với việc xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở, cơ quan, đơn vị trong sạch, vững mạnh và đảm bảo được sự ổn định và phát triển của doanh nghiệp" - Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà khẳng định.
