Trong khuôn khổ chương trình Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Tần số vô tuyến điện. Các đại biểu Quốc hội nhất trí với sự cần thiết ban hành luật và các nội dung cơ bản, song cũng lưu ý đến quy định sử dụng tần số phục vụ quốc phòng, an ninh kết hợp với phát triển kinh tế - xã hội.
Trao đổi tại tổ, các ĐBQH đánh giá, vấn đề sử dụng tần số phục vụ quốc phòng, an ninh kết hợp với phát triển kinh tế - xã hội như trong Tờ trình của Chính phủ chưa được đánh giá tác động đầy đủ, chưa có ý kiến bằng văn bản của Bộ Tư pháp, Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính, Bộ Nội vụ và một số Bộ, ngành có liên quan theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Cụ thể, dự thảo bổ sung khoản 4, điều 45 Luật Tần số vô tuyến điện được nêu như sau: “Trường hợp đặc biệt, doanh nghiệp quốc phòng, an ninh cần sử dụng tần số vô tuyến điện được phân bổ riêng phục vụ quốc phòng, an ninh để kết hợp phát triển kinh tế phải có phương án sử dụng băng tần báo cáo Bộ Quốc phòng, Bộ Công an xem xét, trình Thủ tướng Chính phủ quyết định theo nguyên tắc phương án sử dụng kết hợp không làm ảnh hưởng đến việc đảm bảo quốc phòng, an ninh và sự cạnh tranh lành mạnh trong hoạt động viễn thông”.
 |
Thảo luận tại Tổ 12, gồm Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh Bắc Ninh, Kiên Giang và TP.Hải Phòng. |
Trao đổi về nội dung này, đại biểu Vũ Thanh Chương – Đoàn ĐBQH TP.Hải Phòng nêu rõ không thể sử dụng mạng thông tin sử dụng tần số cho mục đích kinh tế - xã hội để phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh theo yêu cầu của nhà nước.
Theo đại biểu Chương lý giải, về yêu cầu về bảo mật, các mạng di động sử dụng tần số cho mục đích kinh tế - xã hội ở Việt Nam hiện hành được thiết kế ngay từ đầu cho các thuê bao là tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân với yêu cầu bảo mật ở mức độ thấp hơn nhiều so với mạng phục vụ liên quan đến mục đích quốc phòng, an ninh và khi sử dụng các cơ chế bảo mật sẽ tốn kém thêm rất nhiều chi phí.
Cũng theo đại biểu Chương, việc nâng cấp để có được các cơ chế bảo mật đạt yêu cầu không thể thực hiện được sau khi mạng đã hoạt động và đang cung cấp dịch vụ. Do đó các mạng này không thể đáp ứng được các yêu cầu để bảo mật phục vụ quốc phòng, an ninh. Ngoài ra, các quy trình vận hành, khai thác hiện hành các mạng công cộng cũng không đảm bảo được yêu cầu bảo mật đối với lĩnh vực quốc phòng, an ninh.
Trong khi đó, đối với mạng lưỡng dụng, thiết kế ngay từ đầu phục vụ quốc phòng, an ninh với yêu cầu an toàn, bảo mật cao, đảm bảo an toàn thông tin cho quốc phòng, an ninh, đồng thời vẫn có thể cung cấp dịch vụ cho phát triển kinh tế - xã hội khi cần thiết. Một số nhiệm vụ có tính chất bí mật thì không thể phối hợp để thông báo yêu cầu nhằm nâng mức ưu tiên sử dụng tài nguyên của mạng lưới để phục vụ công việc, bởi chính sự phối hợp này có thể dẫn đến mất an toàn, an ninh thông tin, lộ bí mật nhà nước.
Do đó, "phương châm mỗi khi phục vụ các phương án quốc phòng, an ninh chỉ những thuê bao phục vụ quốc phòng, an ninh mới được hoạt động, các SIM khác sẽ được tạm thời từ chối các dịch vụ để phục vụ an ninh, an toàn cho các sự kiện, các sự vụ thì mạng quốc phòng, an ninh sở hữu sẽ đáp ứng được tức thời, bí mật và an toàn hơn" - đại diện cử tri TP. Hải Phòng nêu ý kiến.
Cũng về sử dụng tần số vô tuyến điện được phân bổ riêng phục vụ quốc phòng, an ninh kết hợp với phát triển kinh tế trong trường hợp đặc biệt bổ sung tại khoản 4 Điều 45 của Luật hiện hành, đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh – Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh dẫn chứng Viettel là doanh nghiệp vừa phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh vừa phục vụ kinh tế - xã hội thì tần số của Viettel sẽ tách bạch, tần số nào thì phục vụ kinh tế xã hội, tần số nào phục vụ quốc phòng, an ninh. Tuy nhiên, báo cáo của phía Chính phủ lại đề nghị sử dụng theo hình thức lưỡng dụng tức một tần số có thể lúc này sử dụng mục đích quốc phòng, an ninh nhưng lúc khác lại sử dụng cho kinh tế xã hội.
 |
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh – Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh |
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh cho rằng nếu để đầu tư cho tần số phục vụ cho quốc phòng an ninh thì chi phí sẽ lớn hơn rất nhiều và yêu cầu về bảo mật cao, việc quản lý liên quan đến thuế cũng như doanh thu sẽ quy định ngặt nghèo và khác so với việc kinh doanh bình thường. Trong khi đó, để phục vụ kinh tế - xã hội thì vấn đề lợi nhuận đặt lên hàng đầu.
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh nêu rõ cần phải có sự tách bạch nhưng dự thảo Luật lại quy định theo hướng là vừa phục vụ kinh tế - xã hội kết hợp với quốc phòng. Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc về nội dung này và cung cấp thêm kinh nghiệm quốc tế.
Tiềm ẩn nguy cơ làm lộ, lọt bí mật Nhà nước
Tán thành với sự cần thiết ban hành và phạm vi sửa đổi, bổ sung của dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Tần số vô tuyến điện, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết tại báo cáo thẩm tra: Việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tần số vô tuyến điện lần này nhằm góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng hạ tầng số, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế số, xã hội số.
 |
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy. |
Riêng về việc sử dụng tần số vô tuyến điện được phân bổ riêng phục vụ quốc phòng, an ninh để kết hợp phát triển kinh tế trong trường hợp đặc biệt, ông Huy cho hay, một số ý kiến tán thành bổ sung khoản 4 điều 45 trong dự thảo Luật vì cho rằng đây là quy định mới được bổ sung trong quá trình xây dựng dự thảo Luật này để nâng cao hiệu quả sử dụng tần số vô tuyến điện; khi có yêu cầu, việc sử dụng tần số vô tuyến điện được phân bổ riêng phục vụ quốc phòng, an ninh để kết hợp phát triển kinh tế là hợp lý.
Tuy nhiên, Ủy ban này nhận thấy, đây là vấn đề hệ trọng, cần nghiên cứu kỹ lưỡng, đánh giá tác động đầy đủ, toàn diện. Trước mắt, chưa nên quy định việc sử dụng tần số vô tuyến điện phân bổ riêng phục vụ quốc phòng, an ninh để kết hợp phát triển kinh tế trong dự án Luật.
Cụ thể, theo đánh giá của Ủy ban, khi sử dụng tần số vô tuyến điện được phân bổ riêng phục vụ quốc phòng, an ninh để kết hợp phát triển kinh tế, đồng nghĩa với việc chuyển đổi cơ chế ưu tiên, bảo mật đặc biệt sang cơ chế công khai, minh bạch, cạnh tranh. Điều này có thể ảnh hưởng đến nhiệm vụ chính trị được giao, tiềm ẩn nguy cơ làm lộ, lọt bí mật quốc phòng, an ninh và bí mật Nhà nước.
Việc sử dụng tần số vô tuyến điện được phân bổ riêng phục vụ quốc phòng, an ninh để kết hợp phát triển kinh tế là chưa đảm bảo tính minh bạch trong hoạt động quản lý tần số vô tuyến điện. Băng tần được phân bổ cho mục đích quốc phòng, an ninh là băng tần bí mật nên cơ quan quản lý nhà nước về tần số vô tuyến điện cũng như các cơ quan quản lý về tài chính sẽ khó tiếp cận để kiểm tra, giám sát khi sử dụng băng tần, kênh tần số phục vụ quốc phòng, an ninh kết hợp phát triển kinh tế.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban KHCN&MT nêu 3 đề xuất về cấp giấy phép sử dụng tần số vô tuyến điện
Luật Tần số vô tuyến điện ra đời đã 10 năm, vì sao chưa nhà mạng nào được đấu giá băng tần 4G và 5G?
