Facebook là một câu chuyện thành công cổ điển của thung lũng Silicon: nó đã bắt đầu từ một ý tưởng chớm nở từ phòng ngủ tập thể Harvard cho đến một trong những công ty mạnh nhất và có sức ảnh hưởng bậc nhất trên thế giới. Nó cũng góp phần đưa tên tuổi của Mark Zuckerberg trở thành một nhân vật huyền thoại và biến một cậu sinh viên bình thường giống bao người bước đến đỉnh cao nhất trong nền công nghiệp công nghệ cao. Tính tới thời điểm hiện tại, Facebook có giá trị khoảng 500 tỷ USD, và có hơn 2 tỷ người sử dụng mạng xã hội này mỗi tháng.
Đây là câu chuyện đằng sau sự phát triển chóng mặt của Facebook từ tháng 2 năm 2004 đến ngày hôm nay.
Facebook bắt đầu tại ký túc xá Kirkland House của Harvard.
Thật trùng hợp là đó cũng là kí túc xá Wallace Shawn trải qua suốt những năm học tại Harvard. Ông từng đóng vai Vizzini trong "The Princess Bride" và đảm nhiệm phần lồng tiếng của nhân vật Rex trong bộ phim hoạt hình nổi tiếng "Toy Story" – Câu chuyện đồ chơi.
Năm 2003, Mark Zuckerberg khi còn là sinh viên trường Harvard đã xây dựng một trang web gọi là Facemash.
"Facemash" là trang web theo phong cách của Hot or Not - nơi bạn có thể đánh giá mức độ hấp dẫn của người khác. Zuckerberg sử dụng hình ảnh của bạn cùng lớp mà ông đã có được từ thâm nhập các tập tin ID thuộc hệ thống quản trị ký túc xá trường. Trong 4 giờ đầu tiên, trang web Facemash có 22.000 lượt xem từ 450 người
Một vài ngày sau đó, Harvard ra lệnh gỡ bỏ nó xuống, viện dẫn lý do bản quyền và an ninh. Zuckerberg phải đối mặt với hành vi kỷ luật từ Harvard nhưng vẫn được cho phép ở lại trường.
Vào tháng 2/2004, Zuckerberg ra mắt "The facebook" bất chấp thất bại từ Facemash
Sáu ngày sau khi ra mắt, ba sinh viên năm cuối Harvard tuyên bố Zuckerberg đã bội ước thỏa thuận xây dựng một trang web cho họ và ăn trộm ý tưởng của họ để tạo ra ra Facebook.
The Winklevoss twins.REUTERS/Stephen Lam
Cameron, Tyler Winklevoss và Divya Narendra tuyên bố rằng Zuckerberg đã đồng ý xây dựng một trang web có tên gọi là HarvardConnection.com cho họ trước khi lật lọng để tạo ra trang web của riêng mình. Cuối cùng, họ đã đệ đơn kiện và được giải quyết trong năm 2008. Trong một phần của thỏa thuận được thu xếp đó, họ đã nhận được 1,2 triệu cổ phiếu Facebook. Số cổ phiếu này trị giá 300 triệu USD khi Facebook phát hành cổ phiếu ra công chúng lần đầu tiên (IPO).
Trong vòng một tháng, hơn một nửa sinh viên trường Harvard đã đăng kí tham gia vào The facebook.
Dustin Moskovitz (trái) and Mark Zuckerberg.Vào tháng 3 năm 2004, Thefacebook đã mở rộng sang các trường đại học danh tiếng khác như: Yale, Columbia, và Stanford. Zuckerberg đã thu hút được những sinh viên Harvard khác như Dustin Moskovitz, Eduardo Saverin, Andrew McCollum và Chris Hughes làm những người đồng sáng lập để giúp quản lý phát triển trang web và xây dựng nó theo hướng kinh doanh.
Chỉ vài tháng sau khi ra mắt trang web, Facebook đã thu được khoản lợi nhuận từ quảng cáo đầu tiên.
Hình ảnh cũng cho thấy sự phát triển sớm đáng kinh ngạc của Facebook – tuy nhiên số lượng các tính năng của nó rất hạn chế.
Vào thời điểm vày, Zuckerberg vẫn còn khá trẻ con và năng động, nhưng đã đến lúc phải nghiêm túc.
Mark ZuckerbergNăm 2004, giống với tỉ phú Bill Gate, Mark Zuckerberg bỏ học tại Harvard để tập trung phát triển trang mạng xã hội của mình và đổi tên nó thành Facebook.
Vào giữa năm 2004, Zuckerberg đã thuê đồng sáng lập của Napster, Sean Parker làm chủ tịch đầu tiên của Facebook.
Sau đó, Facebook dời trụ sở đến văn phòng nhỏ tại thành phố Palo Alto thuộc California, Mỹ.
Văn phòng nằm khá khiêm tốn ngay trung tâm thành phố Palo Alto
Nhìn ngay qua cánh cửa kính, số 471. Đi qua một bộ cầu thang, bạn sẽ tới văn phòng của Facebook ngay lập tức.
Mark Zuckerberg thường đi xung quanh văn phòng trong bộ quần short, chân không và cầm cốc bia trong tay.
Nghiêm túc mà nói thì mọi người ở phòng làm việc Facebook đều chuộng bia!
Trong bức ảnh này, trong khi một thành viên của phòng tài liệu đang rót từ két thì Andrew McCollum đang tán tỉnh cùng người bạn gái.
Văn phòng đó cũng nổi tiếng vì những bức vẽ graffiti nổi bật trên tường.
Cùng tháng chuyển đến văn phòng ở Palo Alto, Facebook đã nhận được khoản tài trợ từ bên ngoài đầu tiên.
Khoản đầu tư 500.000 USD đến người đồng sáng lập của PayPal Peter Thiel (trái) và Elon Musk. Thiel từng là một nhà đầu tư mạo hiểm nổi tiếng, trong khi Elon Musk chính là cha đẻ Tesla và SpaceX.
Đến thời điểm này, Facebook đã bắt đầu có bước những bước dài hơi hơn.
Vào tháng 5 năm 2005, Facebook đã huy động được hơn 13,7 triệu đô la. Năm 2006, Facebook đã tạo ra News Feed. Tính năng này đã cho mọi người biết thời gian thực với những hoạt động bạn bè của họ đang làm. Đây được coi là một bước đột phá và trở thành một tính năng cốt lõi của trang web.
Cuối năm 2007, Zuckerberg tình cờ gặp vị Giám đốc điều hành Google - Sheryl Sandberg trong một bữa tiệc Giáng Sinh.
Vào thời điểm đó, Sandberg đang cân nhắc đến việc đảm nhiệm vị trí mới tại The Washington Post. Nhưng sau đó, chính Zuckerberg đã thuyết phục mời bà vào làm vị trí Giám đốc điều hành vào đầu năm 2008. Đó là một cuộc giao dịch có thể lường trước được. Facebook đang trên đà phát triển nhanh chóng. Thêm vào đó, đây cũng là thời điểm smartphone bắt đầu nở rộ, mang lại nhiều người dùng hơn cho Facebook.
Trong năm 2009, Facebook đã chuyển đến văn phòng rộng rãi hơn Palo Alto một chút trong Công viên Nghiên cứu Stanford.
Động thái này diễn ra khi trang Facebook đang trải qua sự tăng trưởng bùng nổ. Vào cuối năm 2010, nó đã đạt tới một tỷ lượt truy cập mỗi tháng
Tuy nhiên với sự phát triển mạnh mẽ về quy mô và tốc độ, không gian mới này cũng trở nên chật hẹp đối với Facebook. Trong năm 2011, trang mạng xã hội này lại chuyển văn phòng một lần nữa.
Facebook tiếp tục dời quân đến một khuôn viên thuộc quản lý của Oracle.
Facebook đã đặt tên cho đường đi chính trong khuôn viên này là "Hacker Way".
Tên gọi này là một dẫn chứng của vị triết học nổi tiếng cùng tên Zuckerberg: "Di chuyển nhanh và phá vỡ mọi thứ".
Đến thời điểm này, Facebook đã cho thấy rằng mạng lưới xã hội có thể đóng một vai trò chính trong chính trị toàn cầu.
Cuộc biểu tình ở Hi Lạp 2011
Ảnh hưởng của trang web được đánh dấu bởi cuộc nổi dậy ở Ai Cập vào tháng 2 năm 2011. Sự nổi dậy đó chủ yếu được tổ chức thông qua Facebook và các trang mạng xã hội khác.
Chính Zuckerberg cũng tham gia nhiều hơn vào chính trị.
Tổng thống Barack Obama (trái) và Mark Zuckerburg
Trong số những động thái chính trị công khai đầu tiên của ông là nói chuyện với các nhà lãnh đạo thế giới trong việc ủng hộ việc mở rộng truy cập internet trên toàn cầu.
Ông chủ Facebook cũng đã từng là người đề xướng bình đẳng về hôn nhân và quyền con người.
Facebook Rainbow Pride HQTháng 5/2012, công ty phát hành cổ phiếu công chúng lần đầu (IPO) và huy động được 5 tỷ USD. Sự phát triển của Facebook khi đó được nhận xét là không thể ngăn cản.
Cùng năm đó, Facebook bắt đầu tặng cho nhân viên cuốn sách “Little Red Book”.
Cuốn sách bao gồm các khẩu hiệu tuyên truyền đó đã trở thành huyền thoại, Facebook đã trao nó cho nhân viên để đảm bảo, ngay cả khi công ty phát triển nhanh chóng, họ vẫn luôn có cùng quan điểm với nhau.
Sau khi thực hiện IPO, Zuckerberg cũng đã tìm thấy thời gian cho cuộc sống cá nhân của mình đó là kết hôn.
Priscilla Chan (trái) và ZuckerbergZuckerberg kết hôn với bạn gái của mình là Priscilla Chan, người mà anh đã gặp khi còn ở Harvard.
Qua nhiều năm, công ty đã nhanh tay thâu tóm hàng loạt các dự án khởi nghiệp có tiềm năng, bao gồm dịch vụ chia sẻ hình ảnh Instagram.
Nhà đồng sáng lập Instagram Kevin Systrom (trái) với ZuckerbergFacebook đã mua Instagram với giá 1 tỷ USD vào năm 2012. Ứng dụng chia sẻ hình ảnh này hiện có hơn 400 triệu người sử dụng.
Thương vụ thâu tóm này là một minh chứng cho thấy, mặc dù Facebook đang phát triển mạnh mẽ, nhưng Facebook luôn đi trước một bước với những công ty khởi nghiệp mới nổi có thể đe dọa đến hãng.
Facebook cũng mua đứt tai nghe ảo thực của Oculus
Zuckerberg (bên phải) kiểm tra tai nghe Oculus 'Rift và bộ điều khiển cảm ứng Touch.Oculus vẫn đang trong giai đoạn đầu khởi đầu khi Facebook mua lại vào tháng 3 năm 2014 với giá 2 tỷ USD.
Và dịch vụ nhắn tin di động WhatsApp - với giá 19 tỷ USD.
Đồng sáng lập của WhatsApp Jan Koum.Facebook đã mua lại WhatsApp vào tháng 2 năm 2014. Đồng sáng lập của WhatsApp, Jan Koum, đã gia nhập hội đồng quản trị của Facebook sau thỏa thuận, và dịch vụ này hiện có hơn 1 tỷ người dùng hàng ngày.
Năm 2014, tròn 10 năm Facebook ra đời, mạng xã hội có đến 1,23 tỷ lượt truy cập mỗi tháng, một tỷ trong số đó đến từ thiết bị di động.
Một tỷ người dùng đã truy cập trang mạng xã hội này thông qua các thiết bị di động. Thế giới đã thay đổi nhưng Facebook vẫn tiếp tục phát triển.
Để đáp ứng lượng người dùng khổng lồ, Facebook phải nâng cấp cơ sở hạ tầng và nhân lực. Đó là lí do vì sao Facebook lại tiếp tục lần chuyển văn phòng lần thứ 5.
Vào tháng 3 năm 2015, Facebook đã mở một khuôn viên mới ở Menlo Park, California. Khuôn viên được thiết kế bởi kiến trúc sư huyền thoại Frank Gehry có sức chứa hơn 2.800 nhân viên.
Bất kể điều gì xảy ra, công ty vẫn tiếp tục thực hiện sứ mệnh mà của Zuckerberg đề ra đó là kết nối tất cả mọi người trên thế giới. Anh cũng nhắn nhủ với các nhà đầu tư của mình “Chúng ta không tạo nên dịch vụ để kiếm tiền, chúng ta kiếm tiền để phát triển dịch vụ tốt hơn”.
Tháng 12 năm 2015, Zuckerberg tuyên bố tham gia dự án từ thiện quy mô lớn.
Ông cùng vợ quỹ thành lập Sáng kiến Chan Zuckerberg “thúc đẩy tiềm năng con người và sự bình đẳng trong các lĩnh vực như y tế, giáo dục, nghiên cứu khoa học và năng lượng". Ông hiến tặng 99% cổ phần trong Facebook, tương đương 45 tỷ USD cho các hoạt động từ thiện thông qua quỹ Chan Zuckerberg.
Dù đầu tư gần hết tiền bạc của mình vào quỹ từ thiện nhưng Mark vẫn có thể điều hành Facebook tiếp tục phát triển và sinh lời.
Cho dù có bất cứ chuyện gì xảy ra thì Mark vẫn bảo đảm được quyền kiểm soát đứa con tinh thần của mình.
