Khi hướng đến mô hình trả phí, cũng là lúc các tờ báo điện tử cần đánh giá lại và lựa chọn hình thức phù hợp để áp dụng trong thực tiễn triển khai. Hiện có 2 hình thức thu phí phổ biến, theo chế độ tự chủ và chế độ đại lý của bên thứ ba.
Mô hình tự chủ có nghĩa là trang web chính thức mà phiên bản điện tử phụ thuộc vào đó chịu trách nhiệm về hoạt động thu phí, hầu hết các tờ báo điện tử áp dụng mô hình này, VietnamPlus (hay Vietnam+, báo điện tử chính thức của Thông tấn xã Việt Nam) cũng đã triển khai thử nghiệm từ năm 2012.
Ở giai đoạn này, có một số tờ báo triển khai việc đọc trả phí không chỉ thông qua các trang web chính thức của riêng họ mà còn thông qua các đại lý bên thứ 3.
 |
Mô hình đại lý của bên thứ ba là một nền tảng kỹ thuật số chịu trách nhiệm khai hoạt động đọc trả phí trên phiên bản điện tử của tờ báo. Bản thân các tờ báo không thực sự trực tiếp điều hành, mà chỉ cung cấp quảng cáo và liên kết theo thỏa thuận chia sẻ hợp tác.
Chế độ đọc hoàn toàn trả phí
Chế độ đọc trả phí đầy đủ được chia thành hai trường hợp, thứ nhất là cung cấp dịch vụ đọc thử, nghĩa là cho phép các thành viên đã đăng ký của trang web chính thức có thể đọc thử miễn phí phiên bản điện tử trong một khoảng thời gian nhất định. Độc giả có thể đọc tất cả nội dung miễn phí và phải trả tiền nếu tiếp tục đọc sau một tuần.
Thứ hai, tính năng đọc thử không được cung cấp. Sau khi đăng ký thành công, các thành viên đã đăng ký tối đa chỉ có thể duyệt qua trang tổng quan của trang đầu của từng ấn bản điện tử và tiêu đề của từng ấn bản.
Chế độ đọc trả phí một phần
Chế độ đọc trả phí một phần này cũng hơi khác so với chế độ đọc "tính tiền và trả phí" của Wall Street Journal (Mỹ) và Financial Times của Anh.
Phiên bản điện tử của The Wall Street Journal cung cấp cho người dùng đăng ký miễn phí 20 bài báo mỗi tháng, chủ yếu là nghệ thuật và chính trị, các bài đăng trên blog, ý kiến và tin tức về các trường hợp khẩn cấp mà người dùng cần trả tiền để đọc các nội dung khác. Phiên bản điện tử của Financial Times cung cấp 10 bài báo mỗi tháng cho người dùng đã đăng ký miễn phí.
Chiến lược định giá và phương thức thanh toán phí đọc
Để đảm bảo tính hiệu quả của việc đọc trả phí và tạo điều kiện thuận lợi cho người đăng ký, chiến lược định giá của các ấn bản điện tử của tờ báo ở Trung Quốc nhìn chung rất linh hoạt và người đăng ký có thể thanh toán thông qua nhiều phương thức, cũng như các kênh thanh toán. Ở đây lấy 5 tờ báo như Economic Observer, China Business News, China Securities News, Shanghai Securities News và Financial Times làm ví dụ.
Về mức phí, phiên bản điện tử của năm tờ báo này thấp hơn phiên bản in. Trong đó, tính riêng Financial Times, gói nửa năm và gói thường niên chỉ bằng một nửa giá của thời gian đăng ký tương tự cho ấn bản in.
Các ấn bản điện tử của năm tờ báo điện tử này đều áp dụng hình thức định giá trọn gói và mỗi tờ báo cung cấp nhiều gói khác nhau để độc giả lựa chọn. Ngoại trừ Financial Times, các ấn bản điện tử của bốn tờ báo còn lại cũng linh hoạt và đa dạng hơn về các gói đăng ký so với ấn bản in.
Chỉ có hai loại gói trong phiên bản in: giá bán lẻ theo kỳ và giá cả năm, trong khi phiên bản điện tử có các gói được chia thành gói theo quý, gói nửa năm, gói 1 năm, gói 2 năm hoặc thậm chí là gói 3 năm. Phiên bản điện tử của Shanghai Securities News đã thêm gói gia hạn hàng năm vào gói báo in.
Dưới góc độ phương thức và kênh thanh toán, các ấn bản điện tử của báo chính thống, trong đó có tờ Economic Observer, cung cấp cho người đăng ký ít nhất hai phương thức thanh toán hoặc kênh thanh toán. Càng có nhiều kênh thanh toán đa dạng cho người đăng ký tiềm năng, thì càng có nhiều khả năng biến nhiều người đăng ký tiềm năng thành người đăng ký thực tế.
Do thời gian trả tiền để đọc các ấn bản điện tử của báo tài chính ở nước ta còn tương đối ngắn nên trong quá trình thực hiện không tránh khỏi những khiếm khuyết nhất định, một trong những biểu hiện chính là việc đăng nhiều lần cùng một ấn bản điện tử trên các trang web khác nhau.
Ngoài ra, các tờ báo điện tử hiện nay ít khi đưa ra mức giá ưu đãi của thuê bao báo điện tử cho các thuê bao báo in của họ.
Về vấn đề này, có thể học hỏi kinh nghiệm đọc trực tuyến có trả phí của Wall Street Journal và Financial Times. Kể từ khi phiên bản điện tử của The Wall Street Journal bắt đầu thu phí đọc vào năm 1996, giá đăng ký hàng tháng cho phiên bản in của tờ báo là 30 USD và tất cả những người đăng ký bản in có thể đọc nội dung trả phí của phiên bản điện tử miễn phí.
Phiên bản điện tử của Financial Times bắt đầu thu phí độc giả vào năm 2002 và tổng số người dùng trả phí trên toàn thế giới đã vượt quá 522.000 người (số liệu 2015, trước khi được Nikkei mua lại). Nếu người dùng đã đăng ký phiên bản điện tử của tờ báo muốn đọc tất cả nội dung của phiên bản điện tử, họ cần phải trả phí hàng năm là 299 USD và thêm 100 USD để đăng ký phiên bản in hàng năm của Financial Times.
Dựa trên giá trị thực tiễn của nội dung và thương hiệu, các báo có thể nghiên cứu và triển khai mô hình đọc hoàn toàn trả phí hoặc đọc trả phí một phần. Điều quan trọng nhất là mức phí đưa ra phải phù hợp với khả năng chi trả của số đông độc giả.
Theo Vietnamnet
