Triều Tiên chìa cành ô liu với Mỹ-Hàn, Trung Quốc lo “ra rìa”

Quan hệ giữa Seoul và Bình Nhưỡng càng nồng ấm, thượng đỉnh Mỹ-Triều càng cận kề, giới quan sát tại Bắc Kinh lo ngại trước khả năng Trung Quốc "bị loại" khỏi tiến trình hòa đàm trên bán đảo Triều Tiên.
Mối quan hệ liên Triều đang ấm lên nhanh  chóng khiến thế giới bất ngờ
Mối quan hệ liên Triều đang ấm lên nhanh chóng khiến thế giới bất ngờ

Trong suốt thời gian từ 2003 đến 2009, Trung Quốc đóng vai trò trọng yếu trong các vòng hòa đàm sáu bên về hạt nhân Triều Tiên, Bắc Kinh liên tục kêu gọi Mỹ đối thoại trực tiếp với Bình Nhưỡng. Nhưng khi tổng thống Donald Trump thông báo sẽ họp thượng đỉnh với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un trong những tuần lễ sắp tới, và khi hai nguyên thủ Hàn Quốc và Triều Tiên ra tuyên bố chung cam kết "sẽ kết thúc chiến tranh trên bán đảo Triều Tiên", dường như bài toán của Bắc Kinh trở nên phức tạp hơn. Dấu hiệu rõ rệt nhất cho thấy là Trung Quốc đang tăng tốc các hoạt động ngoại giao để duy trì ảnh hưởng với Bình Nhưỡng.

Lo ngại đầu tiên của Bắc Kinh liên quan đến mối quan hệ trong tương lai giữa Seoul và Bình Nhưỡng. Nhật báo Hồng Kông South China Morning Post ngày 29/4 trích dẫn một nguồn tin ngoại giao từ Seoul nêu lên khả năng Hàn Quốc và Triều Tiên đang có kế hoạch từng bước "pha loãng" ảnh hưởng của Trung Quốc.

Theo một nhà phân tích khác của Trung Quốc được báo chí Pháp trích dẫn hồi tháng 3/2018, Bắc Kinh vẫn biết rằng Triều Tiên không thể tồn tại nếu không có được một điểm tựa vững chắc là Trung Quốc. Bằng chứng rõ rệt nhất là trước khi dự thượng đỉnh Liên Triều ở Bàn Môn Điếm, lãnh tụ Triều Tiên đã sang tận Bắc Kinh hội kiến với ông Tập Cận Bình. Có điều, Trung Quốc dường như không còn tự tin về ảnh hưởng của mình với ê kíp lãnh đạo hiện thời ở Bình Nhưỡng.

Nhà nghiên cứu Trương Liên Quý thuộc Trường Đảng Bắc Kinh cũng e rằng Trung Quốc sẽ bị gạt ra ngoài tiến trình hòa bình trên bán đảo Triều Tiên, bởi vì theo nhà quan sát này, Bộ Ngoại giao Trung Quốc từng quan niệm rằng trên hồ sơ nóng bỏng này, Bình Nhưỡng và Washington cần mở kênh đối thoại trực tiếp. Giờ đây, khi kịch bản đó xảy ra Trung Quốc lại bị hụt hẫng.

Một nhà sử học nổi tiếng của Trung Quốc là giáo sư Thẩm Chí Hoa trong một cuộc trả lời phỏng vấn gần đây trên đài phát thanh Mỹ, đã trực tiếp nêu lên kịch bản ảnh hưởng của Bắc Kinh bị thu hẹp nhất là một khi mà tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un trực tiếp đối thoại với nhau.

Đôi bên có thể đạt tới một thỏa thuận theo kiểu như là Washington công nhận Triều Tiên là một quốc gia có vũ khí nguyên tử nhưng đổi lại thì Bình Nhưỡng tử bỏ các chương trình tên lửa tầm trung và tầm xa, có thể đe dọa tới an ninh của bản thân Mỹ.

Trong khi đó, điều mà Trung Quốc muốn đạt được là bán đảo Triều Tiên không còn vũ khí hạt nhân, tức là Mỹ cũng sẽ rút ô dù hạt nhân đang được dùng để bảo vệ các đồng minh của Washington trong khu vực đông bắc Á. Trước mắt, cố vấn an ninh quốc gia của tổng thống Trump là ông John Bolton đã bác bỏ kịch bản này.