Thiếu vaccine miễn phí cho trẻ trên toàn quốc
Tại buổi gặp mặt báo chí do Bộ Y tế tổ chức chiều nay, 15/12, PGS.TS Dương Thị Hồng - Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương - cho biết: Chúng ta thiếu vaccine “5 trong 1” của Chương trình Tiêm chủng mở rộng từ tháng 2/2023, vaccine DPT (phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván) thiếu từ tháng 4/2023, các vaccine khác được cung cấp cho tới tháng 10/2023.
“Chúng tôi thực sự không mong muốn điều này xảy ra” - bà Hồng bày tỏ.
Giải thích thêm về vấn đề thiếu vaccine, bà Hồng cho biết: Giai đoạn 2016-2022, vaccine trong Chương trình Tiêm mở rộng mua từ kinh phí của Chương trình Mục tiêu y tế - dân số và nguồn viện trợ từ tổ chức GAVI cùng một số tổ chức nước ngoài khác.
Gần đây, do Việt Nam nằm ngoài danh sách các nước có thu nhập thấp, nên một số loại vaccine viện trợ phải đối ứng nên nguồn lực hỗ trợ từ GAVI và các tổ chức quốc tế có sự chuyển dịch cách thức hỗ trợ.
Năm 2023, thực hiện Luật Ngân sách, các địa phương phải thực hiện các thủ tục mua sắm vaccine từ ngân sách địa phương. Tuy nhiên, các tỉnh đều gặp khó khăn trong việc bố trí, phê duyệt kinh phí, vướng mắc thủ tục đấu thầu, phê duyệt giá cũng như kinh nghiệm triển khai... Trong khi, Bộ Y tế không thể mua vaccine tập trung như trước.
Vấn đề này đã được các đại biểu Quốc hội đặt ra trong các kỳ họp trong năm 2023. Để giải quyết khó khăn cho các địa phương, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 98/NQ-CP ngày 10/7/2023, Quyết định số 931/QĐ-TTg ngày 5/8/2023 giao kinh phí để Bộ Y tế thực hiện mua tập trung các loại vaccine.
Tuy nhiên, theo đại diện Bộ Y tế, do thực hiện theo các quy định của pháp luật và thực hiện mua vaccine theo hình thức đặt hàng (quy trình gồm 9 bước), mất nhiều thời gian, nên đã xảy ra tình trạng thiếu vaccine trên quy mô toàn quốc.
Liệu có vaccine sớm cho trẻ?
Theo đại diện Bộ Y tế, hiện nay, đơn vị này đã thẩm định, gửi Bộ Tài chính xem xét, phê duyệt phương án giá tối đa. Trên cơ sở đó, Bộ Y tế sẽ phê duyệt phương án giá cụ thể. Bộ Y tế đang phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính để giải quyết, dự kiến hoàn thành các thủ tục này trong tháng 12 này.
Đến tháng 1/2024, sẽ hoàn thành các thủ tục mua sắm 10 loại vaccine trong Chương trình tiêm chủng mở rộng được đặt hàng trong nước. Số vaccine này được mua theo đề xuất của các tỉnh, thành để sử dụng đến tháng 6/2024. Các doanh nghiệp sản xuất vaccine trong nước cũng đảm bảo sẽ cung ứng đủ vaccine theo nhu cầu.
Để giải quyết căn cơ tình trạng thiếu vaccine này, Bộ Y tế cho biết, đơn vị đang phối hợp với các bộ, ngành liên quan để tham mưu sửa đổi Nghị định số 104/2016/NĐ-CP ngày 1/7/2016, trong đó cho phép bố trí ngân sách Trung ương để Bộ Y tế đảm bảo kinh phí mua vaccine cho Chương trình tiêm chủng mở rộng trong thời gian tiếp theo.
Trẻ có bị ảnh hưởng khi tiêm vaccine “5 trong 1” không đúng hạn?
Riêng với vaccine “5 trong 1” (vaccine phải nhập khẩu) trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng, bà Hồng cho biết hôm nay 15/12, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đã tiếp nhận 490.600 liều do Chính phủ Úc viện trợ.
Sau 1-2 tuần thực hiện các thủ tục tiếp nhận và kiểm định vaccine, Viện sẽ phân bổ tới 63 tỉnh, thành để triển khai tiêm cho trẻ và dự kiến kéo dài trong 2,5 tháng.
Theo đại diện Vụ Kế hoạch Tài chính Bộ Y tế, về việc mua sắm vaccine theo đơn đặt hàng (nhập khẩu), Bộ Y tế đang làm việc với Bộ Tài chính để xây dựng giá mua vaccine phù hợp với tình hình thực tế nhằm đáp ứng ngay nhu cầu vaccine trong năm 2024.
Tuy nhiên, thời gian cung ứng vaccine không đáp ứng yêu cầu hồ sơ mời thầu của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương. Vì vậy, Bộ Y tế đang trình Chính phủ ban hành Nghị quyết tiếp tục cho phép thực hiện mua sắm vaccine này từ ngân sách của năm 2023 và sử dụng ngân sách của năm 2024 để chi trả mua vaccine trong năm 2023. Nếu nghị quyết này được thông qua, thì tháng 3,4/2024 sẽ có vaccine “5 trong 1” tiêm cho trẻ.
Đại diện Bộ Y tế cho biết sẽ rà soát nguồn vaccine, tích cực làm việc với các nhà tài trợ trong nước và quốc tế hỗ trợ nguồn lực cho Chương trình tiêm chủng mở rộng.
Việc tiêm muộn vaccine “5 trong 1” cho trẻ trên 12 tháng tuổi, bà Dương Thị Hồng cho hay: Theo khuyến cáo của WHO và nhà sản xuất, vaccine “5 trong 1” tiêm cho trẻ tới 18 tháng tuổi. Vì vậy, những trẻ trên 12 tháng tuổi hoàn toàn có thể tiêm được các mũi tiếp theo để đạt mục tiêu 3 mũi của vaccine này. Ngay trong quý 1/2024, chúng tôi sẽ triển khai tiêm bù ngay cho trẻ trẻ chưa được tiêm chủng đầy đủ để phòng dịch.
Hiện tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ ở nước ta đã đạt 66%, trong đó tỷ lệ tiêm vaccine “5 trong 1” đạt 52,6%.
