Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương chỉ ra thách thức lớn từ phát triển nguồn nhân lực số

Thông tin được đưa ra tại hội thảo chuyên đề "Chuyển đổi lao động và phát triển nguồn nhân lực số trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đến năm 2030, tầm nhìn tới năm 2045" do Ban Kinh tế Trung ương phối hợp với các bộ, ban, ngành tổ chức - vừa diễn ra ngày 17/11.

Thiếu chiến lược phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao

Dẫn Nghị quyết Đại hội 13 của Đảng, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Đỗ Ngọc An nhấn mạnh Việt Nam xác định “phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao” là một trong ba đột phát chiến lược cho giai đoạn 5 năm tới đây.

Cùng với đó, cuộc CMCN 4.0 là cơ sở nền tảng để nền kinh tế chuyển đổi mạnh mẽ từ mô hình tăng trưởng theo chiều rộng dựa vào tài nguyên, lao động chi phí thấp sang mô hình tăng trưởng theo chiều sâu, dựa trên kinh tế tri thức, kinh tế số và lao động có trình độ công nghệ cao.

Theo Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương, cuộc CMCN 4.0 đã tạo ra những thay đổi lớn trong quan hệ cung - cầu của thị trường lao động.

"Đối với nền kinh tế vẫn dựa nhiều vào các ngành sử dụng lao động giá rẻ, khai thác tài nguyên thiên nhiên, trình độ của người lao động còn hạn chế như ở nước ta, việc chuyển đổi lao động và phát triển nguồn nhân lực số trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa vừa là cơ hội để thúc đẩy phát triển, đồng thời là một trong những thách thức lớn nhất hiện nay" - ông Đỗ Ngọc An nêu quan điểm.

Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Đỗ Ngọc An nêu thực tế Việt Nam chưa có chiến lược, quy hoạch phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao

Ông An cũng cho rằng, trong thời gian qua, nguồn nhân lực của đất nước được tăng cường cả về quy mô và chất lượng. Lực lượng lao động cả nước tăng từ 50,4 triệu người năm 2010 lên 56,2 triệu người năm 2020. Tỷ lệ lao động qua đào tạo từ 40% năm 2010 tăng lên khoảng 65% năm 2020. Nhân lực chất lượng cao tăng đáng kể, trong đó có một số ngành đạt trình độ khu vực và quốc tế như y tế, cơ khí, công nghệ, xây dựng.

Tuy nhiên, phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Cụ thể, ở bình diện quốc gia, mới đưa ra chiến lược, quy hoạch phát triển nhân lực Việt Nam nói chung, chưa có chiến lược, quy hoạch phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

"Tỉ lệ lao động chưa qua đào tạo còn lớn, chất lượng đào tạo thấp, cơ cấu ngành nghề chưa hợp lý, thiếu lao động có trình độ, năng lực, kỹ thuật tay nghề cao, thừa lao động thủ công, không qua đào tạo (...).

Sự kém phát triển, thiếu hụt nguồn nhân lực có chất lượng cao đang trở thành trở ngại lớn cho tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế…" - Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương đánh giá.

Công nghệ số có thể tạo ra 269 triệu việc làm mới

Cùng quan điểm với ông Đỗ Ngọc An, bà Nguyễn Hồng Hà - đại diện lâm thời Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) cho rằng, tiến bộ công nghệ và chuyển đổi theo hướng xanh sạch hơn sẽ mở ra những cơ hội, thay đổi tích cực nhưng đồng thời khiến thị trường lao động bị xáo trộn.

Bà Nguyễn Hồng Hà chỉ ra công nghệ số có thể tạo thêm 24 triệu việc làm mới, trong đó khoảng 18 triệu việc làm trong nền kinh tế xanh.

Đại diện ILO cho rằng, tương lai việc làm phụ thuộc vào chính chúng ta, những hành động hôm nay sẽ định hình tương lai của việc làm. CMCN 4.0 tạo ra nhiều thách thức, nhưng cũng mở ra nhiều cơ hội. Do đó phát triển kỹ năng không phải là nhiệm vụ của riêng bên nào.

"Các cơ sở đào tạo nên được trao quyền tự quyết lớn hơn, được chủ động đào tạo những kỹ năng cốt lõi, nền tảng để chuẩn bị cho người lao động trong thời đại CMCN 4.0; đồng thời lấy người học làm trung tâm của giáo dục nghề nghiệp và cần liên tục đào tạo và xây dựng năng lực cho lực lượng lao động" - bà Nguyễn Hồng Hà nói thêm.

Liên quan đến định hình tương lai việc làm, đại diện ILO Việt Nam cho biết, mặc dù sự phát triển của công nghệ số khiến 6 triệu việc làm mất đi, nhưng thay vào đó có thêm 24 triệu việc làm mới, trong đó khoảng 18 triệu việc làm trong nền kinh tế xanh. Nếu có sự quan tâm đúng mức, công nghệ số có thể tạo ra 269 triệu việc làm mới vào năm 2030.

Tại hội thảo này, ông Wei Zhenhua (David Wei) - Tổng Giám đốc Huawei Việt Nam, đã chia sẻ những kinh nghiệm phát triển tài năng của Huawei toàn cầu, đồng thời đưa ra những đề xuất và cam kết đồng hành cùng Việt Nam trong việc đào tạo nhân lực công nghệ thông tin (ICT) chất lượng cao, góp phần vào quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam.

Ông David Wei - Tổng Giám đốc Huawei Việt Nam phát biểu tại phiên chuyên đề.

Theo ông Wei Zhenhua, thông qua các chương trình hợp tác với các trường đại học và xây dựng học viện ITC tại Việt Nam trong thời gian tới sẽ góp phần vào thúc đẩy sự phát triển nhân lực kỹ thuật số tại Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung trong thời đại số.

Đồng thời, với các chương trình phát triển tài năng ICT tại địa phương, tăng cường chuyển giao kiến thức, hiểu biết cũng như khuyến khích sự tìm hiểu về công nghệ thông qua các chương trình hợp tác đào tạo với các trường đại học... sẽ mang đến những cơ hội học tập cho các thanh niên trẻ, cung cấp cho họ những nền tảng khoa học vững chắc để góp phần vào hành trình chuyển đổi số.

Huawei đã hợp tác đồng sáng tạo một hệ sinh thái nhân tài bao gồm nhiều đối tượng đa dạng: người có hoàn cảnh khó khăn, người lao động ở các lĩnh vực, sinh viên, những người khởi nghiệp,… Mỗi năm, Huawei tổ chức nhiều hoạt động, chương trình và các cuộc thi nhằm khuyến khích sự tham gia của nhiều tài năng ICT, có thể kể đến: Cộng đồng 5G APAC, Spark Accelerator, Cuộc thi Sáng tạo ứng dụng Huawei HMS, Hạt giống cho tương lai, ICT Academy...

Bà Fiona Li - Phó Tổng Giám đốc Huawei Việt Nam.

"Yếu tố con người luôn được Huawei xác định là một trong ba yếu tố quan trọng nhất, là tài nguyên giá trị nhất để Huawei có thể cho ra đời những công nghệ tiến bộ vượt bậc, nghiên cứu những mô hình mới, những phương pháp mới phục vụ xã hội và khoa học. Chính vì thế, việc đào tạo và phát triển nhân tài được Huawei xem là nhiệm vụ sống còn của doanh nghiệp" - bà Fiona Li - Phó Tổng Giám đốc Huawei Việt Nam, chia sẻ tại phiên tọa đàm của Hội thảo.