Trao đổi với VietTimes, ông Nguyễn Hồng Thắng, Giám đốc Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC), cho biết chương trình “Hiện diện trực tuyến với tên miền quốc gia “.vn” vừa được Bộ Thông tin và Truyền thông triển khai sẽ góp phần thúc đẩy mạnh mẽ cho tiến trình chuyển đổi số, phát triển chính phủ số, kinh tế số và xã hội số, ghi dấu ấn mới của tên miền quốc gia “.vn” nối tiếp hành trình 30 năm với nhiều kết quả tích cực, giúp Việt Nam chủ động trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, góp phần phát triển kinh tế xã hội.
- Người dân và doanh nghiệp quan tâm đến việc sử dụng tên miền quốc gia “.vn” có những thuận lợi gì so với tên miền quốc tế “.com”, “.net”. Và xét ở độ tin cậy, tên miền nào được người sử dụng Internet ở Việt Nam đánh giá cao hơn?
- Ông Nguyễn Hồng Thắng: Về mặt kỹ thuật, tên miền “.vn” và tên miền quốc tế đều giống nhau ở điểm chung nằm trên hệ thống mạng Internet và được quản lý bởi các hệ thống máy chủ tên miền (DNS - Domain Name System). Các hệ thống này chịu trách nhiệm chuyển đổi tên miền thành địa chỉ IP, cho phép người dùng trên thế giới đều có thể kết nối, truy cập. Tuy nhiên, khác nhau ở chủ thể quản lý: Tên miền quốc gia do Tổ chức quản lý tên miền và số cấp cao nhất toàn cầu (ICANN) chuyển giao cho các quốc gia quản lý, sử dụng và đại diện cho quốc gia; còn tên miền quốc tế như “.com”’ “.net” là tên miền dùng chung, được quản lý bởi các doanh nghiệp, tổ chức quốc tế.
Ở Việt Nam, Bộ Thông tin và Truyền thông, với đầu mối là Trung tâm Internet Việt Nam, thực hiện nhiệm vụ quản lý, cấp tên miền cho các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp tại Việt Nam. Với chủ thể quản lý là nhà nước, tên miền quốc gia “.vn” là tài nguyên quốc gia, và người dân nộp phí, lệ phí để đăng ký sử dụng ; còn tên miền quốc tế là hàng hóa, có thể mua bán đơn giản, ví dụ dùng thẻ VISA để mua online.
Tuy vậy, tính chính danh, xác thực của tên miền quốc tế thì không hoàn toàn xác định được; còn tên miền quốc gia “.vn” thì do nhà nước quản lý, tính chính danh, xác thực được cơ quan quản lý, kiểm tra. Hệ thống kỹ thuật để cung cấp dịch vụ này cũng do cơ quan nhà nước quản lý và đảm bảo cung cấp tin cậy cho người dân, doanh nghiệp.
Một khảo sát gần đây cho thấy, hơn 85% người được hỏi đánh giá website với tên miền “.vn” có độ tin cậy vượt trội hơn so với các trang web tên miền quốc tế. Tên miền quốc gia “.vn” đã và đang trở thành một chỉ dẫn quan trọng về mức độ uy tín, tin cậy của website và nâng tầm giá trị nhận diện thương hiệu đối với người sử dụng Internet tại Việt Nam.
- Chính thức xuất hiện trên Internet từ năm 1994, đến nay, tên miền quốc gia “.vn” đã hiện diện tròn 30 năm. Xin ông chia sẻ về những con số ấn tượng sau 3 thập kỷ phát triển tên miền quốc gia “.vn”?
- Ông Nguyễn Hồng Thắng: Bắt đầu từ con số 0, tên miền quốc gia “.vn” đã được cơ quan, tổ chức đăng ký sử dụng trong các hoạt động quản lý nhà nước, hoạt động kinh doanh, hoạt động kinh tế xã hội.
Tên miền quốc gia “.vn” được sử dụng để triển khai dịch vụ công, nhằm truyền tải thông tin của các cơ quan nhà nước, các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, thông tin báo chí, thông tin của người dân, của các cơ quan, tổ chức, cá nhân ở Việt Nam.
Tên miền quốc gia “.vn” đã và đang trở thành một chỉ dẫn quan trọng về mức độ uy tín, tin cậy của website và nâng tầm giá trị nhận diện thương hiệu đối với người sử dụng internet tại Việt Nam.
Số lượng tên miền quốc gia “.vn” tăng trưởng theo từng giai đoạn: Năm 2000, có gần 1.000 tên miền “.vn”; năm 2010, có 100.000 địa chỉ tên miền “.vn”. Đến năm 2019, số lượng này là 500.000 tên miền quốc gia “.vn”.
Sau 30 năm phát triển, đến nay, Việt Nam có hơn 613 nghìn tên miền quốc gia “.vn”, đứng thứ hai ASEAN, thứ 10 châu Á - Thái Bình Dương, đứng thứ 40 trên thế giới.
- Việc phát triển, phổ cập tên miền “.vn” thời gian qua có những thuận lợi ra sao khi chúng ta ngày một hoàn thiện về hạ tầng kỹ thuật, có nhiều chính sách về phát triển kinh tế số và xã hội số?
- Ông Nguyễn Hồng Thắng: Thời gian qua, việc phát triển tên miền “.vn” được đặt trong bối cảnh hội tụ được nhiều điều kiện thuận lợi.
Thứ nhất, hạ tầng Internet, hạ tầng viễn thông của Việt Nam rất phát triển, người dân truy cập Internet băng rộng với tốc độ truy cập cao. Hạ tầng đó đáp ứng được nhu cầu sử dụng của người dân, doanh nghiệp trong cuộc sống hàng ngày.
Thứ hai, các dịch vụ trực tuyến phát triển. Từ người già tới người trẻ đều biết sử dụng các dịch vụ trực tuyến trong các hoạt động đời sống. Internet trở thành một nhu cầu thiết yếu hàng ngày, thời gian người dân dùng Internet nhiều hơn thời gian uống nước. Internet đã trở thành một nhu cầu cần thiết, hàng ngày của người dân.
Thứ ba, Chính phủ có những chương trình hành động rất cụ thể về chuyển đổi số, về phát triển xã hội số và kinh tế số. Các doanh nghiệp Việt Nam đã làm chủ công nghệ, phát triển các dịch vụ nội dung số, đưa nhiều dịch vụ nội dung số lên mạng Internet. Người dân có hạ tầng truy cập tốt, có kiến thức và kỹ năng sử dụng các phương tiện thiết bị số để truy cập các nội dung trên Internet.
Tên miền “.vn” là thương hiệu quốc gia Việt Nam, phương tiện thể hiện hình ảnh cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp trên Internet, được phát triển trong bối cảnh hạ tầng, nội dung, dịch vụ công nghệ đều do người Việt Nam làm chủ, do doanh nghiệp Việt Nam làm chủ. Đây là nền tảng rất tốt và sẽ là phương tiện đưa người dân, doanh nghiệp lên môi trường số một cách chính danh.
- Vừa qua, Bộ Thông tin và Truyền thông đã có sáng kiến phổ cập tên miền quốc gia “.vn” cho giới trẻ. Theo ông, Việt Nam sẽ hướng đến mục tiêu này như thế nào?
- Ông Nguyễn Hồng Thắng: Hiện nay, người dân, doanh nghiệp hiện diện trên Internet và mạng xã hội khá nhiều, nhưng cái gốc thực sự cần phải giải quyết mà nhiều người chưa chú ý là sự hiện diện chính danh trên Internet.
Việc này, các nước phát triển trên thế giới và trong khu vực đang triển khai rất tốt.
Đơn cử như ở châu Âu, đa số doanh nghiệp vừa và nhỏ, thậm chí siêu nhỏ đều có sự hiện diện trên Internet. Như ở Đức, tỷ lệ hiện diện của doanh nghiệp trên Internet lên đến 95%. Ở Việt Nam, tỷ lệ còn thấp, chỉ khoảng 25%. Chúng ta còn khoảng cách khá lớn với những nước phát triển như với các doanh nghiệp vừa và nhỏ và chúng ta cũng lại khoảng cách khá lớn với những nước phát triển như Đức. Trung bình ở châu Âu, có trên 70% doanh nghiệp hiện diện trên Internet với tên miền quốc gia. Đây cũng là cái đích mà Việt Nam đang hướng tới.
Theo các chuyên gia về Internet, để hiện diện trên Internet, các doanh nghiệp, cá nhân hay tổ chức cần một website, cần một tên miền. Tên miền “.vn” và website chính là phương tiện, là yếu tố thể hiện thương hiệu, hình ảnh người dùng.
- Việc thực hiện một chương trình lớn như vậy hẳn sẽ có nhiều khó khăn. Bộ Thông tin và Truyền thông, Trung tâm Internet Việt Nam xử lý những vướng mắc đó như thế nào?
- Ông Nguyễn Hồng Thắng: Chúng tôi đã nghiên cứu kỹ và từng bước xử lý những rào cản đó.
Thứ nhất, rào cản về nhận thức: nhiều người, nhiều doanh nghiệp chưa có nhận thức đầy đủ về sự hiện diện chính danh trên Internet. Chương trình này tạo ra một nhận thức là cần phải sự hiện diện chính danh thông qua tên miền quốc gia “.vn” và website trên Internet là phương tiện gốc, là ngôi nhà trên Internet. Sau đó, chúng ta có thể dùng các phương tiện khác như mạng xã hội để bổ trợ thêm, nhưng gốc vẫn là website của một cá nhân, một tổ chức hay một doanh nghiệp.
Thứ hai, rào cản về hành trình đăng ký sử dụng: sau khi thay đổi được nhận thức, rào cản thứ hai cần tháo gỡ là làm sao đăng ký được tên miền, làm sao tạo được website một cách thuận tiện nhất? Thông thường, người dùng cần có kiến thức, kỹ năng để đăng ký tên miền, thiết lập website, email. Chương trình này giải quyết rào cản này bằng cách tạo điều kiện thuận lợi nhất để người dùng đăng ký tên miền và dịch vụ khởi tạo website, email trong chưa đến 1 giờ đồng hồ. Họ sẽ có 1 website đơn giản nhất và sau đó có thể chủ động tuỳ biến, bổ sung thêm tiện ích tuỳ theo nhu cầu thực tế sử dụng.
Thứ ba, rào cản về chi phí. Thông thường, người dùng phải trả lệ phí, phí cho cơ quan nhà nước để sử dụng tài nguyên tên miền quốc gia “.vn” và chi phí sử dụng dịch vụ hosting website, email cho nhà cung cấp dịch vụ (nhà đăng ký tên miền) Nhưng với chương trình này, rào cản này đã được tháo gỡ khi cả lệ phí, phí tên miền và dịch vụ website, hosting và cả email theo tên miền do các Nhà đăng ký tên miền quốc gia “.vn” đều miễn phí hoàn toàn trong 02 năm đăng ký sử dụng.
Chương trình này cũng tập trung khuyến khích sự hiện diện trên Internet của giới trẻ, đặc biệt là những người độ tuổi từ đủ 18 - 23 người – đây là nhóm bắt đầu khởi nghiệp; doanh nghiệp vừa thành lập trong vòng 1 năm - để thực hiện kinh doanh; và các hộ kinh doanh – để lan toả, giới thiệu sản phẩm.
Với thực tế đó, chúng tôi tin rằng chương trình Phổ cập tên miền quốc gia “.vn” vừa được kích hoạt sẽ mang lại cơ hội hiện diện trực tuyến nhanh chóng chưa từng có cho giới trẻ, cho hộ kinh doanh cá thể và doanh nghiệp nhỏ và vừa.
- Một năm trước, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức chương trình ưu đãi cho công dân Việt Nam có độ tuổi từ đủ 18 đến 23 đăng ký sử dụng tên miền “.id.vn” và doanh nghiệp mới thành lập, hộ kinh doanh đăng ký tên miền “.biz.vn” không thu phí trong 2 năm. Đến nay, chương trình này đã mang lại hiệu quả như thế nào?
- Ông Nguyễn Hồng Thắng: Sau 1 năm triển khai thử nghiệm, hiện nay đã có gần 30.000 tên miền được đăng ký. Trong đó, có những cá nhân rất tiêu biểu. Như Nguyễn Thanh Hiền Linh, vận động viên trẻ đội tuyển Taewondo Việt Nam (cũng là sinh viên chuyên ngành Digital Marketing) đã lựa chọn việc xây dựng trang web katelinhnguyen.id.vn để chia sẻ hành trình 18 năm của mình, những câu chuyện gắn liền với việc học tập - tập luyện và những thông tin chi tiết về bản thân lan toả đến cộng đồng.
Hay, câu chuyện khởi nghiệp của nhóm bạn trẻ ở Công ty Ngọc An Nhiên đã khởi nghiệp với dịch vụ cung cấp dịch vụ vệ sinh tại thành phố Đà Nẵng. Với tên miền và website miễn phí https://ngocannhien.biz.vn/, công ty đã rất thành công trong việc thu hút, kết nối trực tuyến với các khách hàng có nhu cầu thuê các dịch vụ giúp việc theo giờ, tạp vụ văn phòng, tổng vệ sinh nhà ở, vệ sinh công nghiệp, chăm sóc em bé, người cao tuổi, giặt sofa, nệm, rèm....
Thời gian tới, chúng tôi sẽ phối hợp với các sở Thông tin và Truyền thông các cơ quan, tổ chức ở các địa phương để đưa mô hình này tới các hộ kinh doanh., doanh nghiệp, người dân ở địa phương.
Rõ ràng, khi một thông tin được đưa lên website, lên Internet, người tiếp cận không chỉ ở địa phận Việt Nam, mà ở toàn toàn cầu. Chương trình vượt trên không gian vật lý, tạo ra cơ hội cho bạn trẻ khởi nghiệp, cho doanh nghiệp nhỏ, cho hộ gia đình muốn chia sẻ kiến thức, lan toả niềm đam mê, xây dựng cộng đồng.
- Với mục tiêu thúc đẩy mạnh mẽ tiến trình chuyển đổi số, phát triển chính phủ số, kinh tế số và xã hội số, chương trình đặt ra chỉ tiêu tối thiểu 1 triệu tên miền “.vn” vào năm 2025, đạt vị trí Top 20-30 thế giới (tăng 10-20 bậc so với hiện nay), đạt 9-10 tên miền “.vn”/1.000 dân. Để hoàn thành nhiệm vụ này, Bộ Thông tin và Truyền thông và VNNIC dự kiến triển khai các hoạt động như thế nào?
- Ông Nguyễn Hồng Thắng: Đây là con số rất là lớn thể hiện sự kỳ vọng cao và cũng là việc cần thiết phải làm. Đây là trách nhiệm và sứ mệnh của chúng tôi nhằm thúc đẩy phát triển xã hội số, phát triển kinh tế số, Internet Việt Nam an toàn, lành mạnh, tin cậy với tên miền quốc gia “.vn” và các dịch vụ số do doanh nghiệp Việt Nam tạo ra và vận hành.
Từ góc độ đơn vị trực tiếp triển khai, chúng tôi đánh giá chỉ tiêu này khả thi, bởi hiện nay đã hội tụ đầy đủ điều kiện thuận lợi về chính sách (miễn phí, lệ phí 2 năm cho người sử dụng), nguồn lực xã hội (các nhà đăng ký tên miền.vn miễn phí 2 năm đối với các dịch vụ số website, email; sự ủng hộ, tham gia vào cuộc của các cấp chính quyền), môi trường xung quanh (hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số diễn ra sâu rộng; nhu cầu hiện diện trực tuyến, xây dựng thương hiệu ngày càng tăng ).
Cụ thể, Bộ Thông tin và Truyền thông có chương trình hành động cụ thể, trong đó có chương trình Phổ cập tên miền “.vn”, đưa người dân, doanh nghiệp hiện diện lên môi trường Internet với các dịch vụ số do doanh nghiệp Việt Nam làm chủ. Chương trình có sự tham gia, phối hợp của các địa phương, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, lực lượng thanh niên cùng nhiều cơ quan, đoàn thể, ban ngành chung sức vào cuộc.
- Gần đây, trên mạng xã hội, nhiều bạn trẻ nói về việc sử dụng tên miền quốc gia “.vn” để góp phần bảo vệ chủ quyền số quốc gia. Ông có thể chia sẻ thêm về quan điểm này?
- Ông Nguyễn Hồng Thắng: Nói tới môi trường vật lý, các quốc gia có biên giới để phân định rõ ràng. Tuy vậy, khi chuyển dịch lên môi trường số thì cần có sự hiện diện - đối với cá nhân cần địa chỉ email, website hoặc địa chỉ mạng xã hội; đối với cơ quan tổ chức thì cần có website, đối với quốc gia khi hiện diện trên Internet cần tên miền quốc gia. Tên miền quốc gia của Việt Nam là “.vn”, của Hàn Quốc là “.kr”, của Nhật Bản là “.jp”,… Đây là một quy ước quốc tế đã được thống nhất và được thể hiện trên mạng Internet.
Tên miền mã quốc gia là tham số rõ nhất thể hiện hình ảnh, thương hiệu quốc gia đó trên Internet. Các dịch vụ trên Internet sử dụng tên miền quốc gia, như website, email có yếu tố nhận diện, tin cậy cao. Đây chính là yếu tố thể hiện định danh quốc gia trên Internet. Tên miền quốc gia Việt Nam “.vn” và các dịch vụ, thông tin, nội dung sử dụng tên miền “.vn” thể hiện chủ quyền của Việt Nam đối với các tài sản trí tuệ của người Việt.
Vì vậy, sự hiện diện trên Internet với tên miền quốc gia “.vn” không chỉ là chìa khóa giúp phát triển kinh doanh chuyên nghiệp, bền vững, tin cậy, mà hơn cả, đó là cách thể hiện lòng yêu nước, góp phần xây dựng và bảo vệ chủ quyền số quốc gia.
Cũng chính vì vậy, trên logo tên miền “.vn”, chúng tôi thể hiện cách điệu ngôi sao vàng trên quốc kỳ. Cùng với đó, chúng tôi đặt dòng chữ “Tên miền Quốc gia Việt Nam” ở dưới logo để thể hiện chủ quyền quốc gia.
Ngoài ra, trong các chương trình hoạt động phổ cập truyền thông cho người dân, doanh nghiệp và cơ quan nhà nước, chúng tôi sử dụng những slogan rất dễ hiểu ngắn gọn với thông điệp như: “Kinh doanh cần uy tín, thương hiệu cần tên miền quốc gia “.vn”, hoặc “Nâng giá trị website - Tạo niềm tin thương hiệu” hay “Hiện diện trực tuyến - Tự hào Việt Nam”. Điều này góp phần nâng cao nhận thức nâng cao lòng yêu nước lòng tự hào dân tộc của người dân Việt Nam trên mạng Internet.
- Xin cảm ơn ông!
Nội dung: Anh Lê
Đồ họa: Đăng Khoa
Doanh nghiệp, hộ kinh doanh được miễn phí sử dụng tên miền, website, email
Phản ánh các hành vi lạm dụng tên miền chỉ bằng 4 thao tác
