Tại cuộc họp báo do Văn phòng Chính phủ tổ chức chiều 30/6, nguyên nhân và đối tượng trực tiếp gây ra hiện tượng cá chết hàng loạt tại các tỉnh miền Trung đã được công bố.
"Những vi phạm và sự cố trong quá trình thi công vận hành thử nghiệm tổ hợp nhà máy của Công ty Formosa Hà Tĩnh là nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường biển nghiêm trọng, làm hải sản tại 4 tỉnh miền Trung chết bất thường" - Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng khẳng định.
Theo đó, hiện tượng hải sản biển chết bất thường, hàng loạt bắt đầu xảy ra từ ngày 6/4 tại khu vực cảng Vũng Áng và các xã Kỳ Lợi, Kỳ Hà thuộc thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh. Sau đó, hiện tượng này tiếp tục tiếp tục xảy ra tại Quảng Bình vào ngày 10/4, tại Thừa Thiên - Huế ngày 15/4, tại Quảng Trị ngày 16/4, kéo dài đến ngày 4/5.
Từ ngày 24 đến ngày 26/4, hiện tượng hải sản chết hàng loạt tại Hà Tĩnh quay trở lại, trên biển xuất hiện dòng thủy triều màu nâu, đến ngày 4/5 xuất hiện dòng nước màu nâu đỏ tại Quảng Bình.
Qua theo dõi của Tổ công tác hiện trường, từ ngày 4/5 đến nay không còn phát hiện hiện tượng bất thường tại khu vực này nữa - thông tin từ cuộc họp báo của Văn phòng Chính phủ
Theo Bộ trưởng Mai Tiến Dũng, với chứng cứ khoa học khách quan, chính xác, Bộ TNMT đã cùng các bộ, ngành, và 4 địa phương nhiều lần làm việc với Tập đoàn Formosa Đài Loan, công ty mẹ của Formosa Hà Tĩnh. Đây là nguồn thải lớn nhất ở khu vực cảng Vũng Áng của Hà tĩnh.
Theo Bộ trưởng, nước thải từ dự án này "chứa độc tố tạo thành một dạng phức hợp, di chuyển vào Nam làm hải sản ở tầng đáy biển chết. Bộ TNMT đã chủ trì, thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành về bảo vệ môi trường, tài nguyên nước với sự tham gia của các chuyên gia. Đoàn phát hiện Công ty TNHH Hưng Nguyên Formosa Hà Tĩnh có vi phạm, dẫn tới xả thải độc tố ra biển, chất hydroxit, vượt quá mức cho phép."
Từ đây, đoàn kiểm tra kết luận: "Những vi phạm và sự cố trong quá trình thi công vận hành thử nghiệm tổ hợp nhà máy của Công ty Formosa Hà Tĩnh là nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường biển nghiêm trọng, làm hải sản tại 4 tỉnh miền Trung chết bất thường."
Theo Bộ trưởng Mai Tiến Dũng, sự cố môi trường vừa qua đã ảnh hưởng tới sản xuất, kinh doanh của người dân tại 4 tỉnh miền Trung. Thủ tướng Chính phủ hiện đã yêu cầu "thực hiện ngay công tác bồi thường thiệt hại, hỗ trợ chuyển đổi nghề cho người dân, tinh thần công khai, minh bạch, sát thực tế với sự tham gia của người dân, Mặt trận tổ quốc. Thủ tướng cũng yêu cầu Formosa Hà Tĩnh thực hiện đầy đủ, trách nhiệm 5 cam kết, triển khai lắp đặt hệ thống xử lý nước thải tại miền Trung, tăng cường giữ gìn an ninh trật tự, không để các kẻ xấu lợi dụng; xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật những tổ chức, cá nhân sai phạm liên quan tới sự cố môi trường vừa qua." - Bộ trưởng nói tại cuộc họp báo
Đồng thời, Chính phủ đánh giá cao và cảm ơn sự ủng hộ của nhân dân cả nước, nhân dân 4 tỉnh miền Trung; sự lãnh đạo của Bộ Chính trị, vào cuộc kịp thời của các tổ chức chính trị xã hội, bộ, ngành địa phương và cơ quan báo chí trong ngoài nước. Chính phủ hoan nghênh thái độ và dư luận Đài Loan đã tỏ rõ quan điểm ủng hộ Chính phủ Việt Nam, xử lý nghiêm sai phạm vừa qua, yêu cầu Formosa hợp tác xử lý vụ việc. Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành địa phương tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát thực thi pháp luật.
"Đây là bài học cho các doanh nghiệp trong quá trình đầu tư phải tuân thủ nghiêm túc quy định pháp luật, trong đó có pháp luật về môi trường", Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nói khi kết thúc phần công bố nguyên nhân hải sản chết bất thường tại các tỉnh miền Trung.
Theo thông tin công bố tại cuộc họp báo, vào ngày 28/6, Formosa Hà Tĩnh đã nhận trách nhiệm gây ra sự cố môi trường trên, đồng thời cam kết 5 điểm:
1. Công khai xin lỗi Chính phủ, nhân dân Việt Nam vì để xảy ra sự cố môi trường nghiêm trọng.
2. Thực hiện bồi thường thiệt hại kinh tế cho người dân, bồi thường xử lý môi trường biển, số tiền 11.500 tỷ đồng tương đương 500 triệu USD.
3. Khắc phục triệt để các tồn tại, hạn chế của hệ thống xử lý chất thải, đảm bảo xử lý triệt để chất thải độc trước khi thải ra môi trường; không để tái diễn sự cố môi trường như vừa qua.
4. Phối hợp với các bộ ngành Việt Nam và các tỉnh miền Trung xây dựng các giải pháp đồng bộ, không để xảy ra sự cố môi trường tương tự, tạo niềm tin với người dân Việt Nam, bạn bè quốc tế.
5. Thực hiện đúng và đầy đủ các cam kết nói trên, nếu vi phạm sẽ chịu chế tài theo quy định pháp luật Việt Nam.
Trước đó, sáng 30/6, lãnh đạo Formosa Hà Tĩnh đã gửi thư tới CBCNV doanh nghiệp này nhận đã gây ra hiện tượng cá chết.
Cụ thể, ông Trần Nguyên Thành, Chủ tịch HĐQT Công ty Gang thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh đã gửi thư trấn an cán bộ, nhân viên Formosa tiếp tục an tâm làm việc.
Trong nội dung thư này, ông Trần Nguyên Thành viết: "Đối với hiện tượng cá chết hàng loạt tại 4 tỉnh miền Trung vừa qua, theo kết quả điều tra của đoàn kiểm tra liên ngành của do Bộ TNMT chủ trì, nhận định rằng công ty trong giai đoạn vận hành thử, do những sai sót của các nhà thầu phụ gây ra cá chết.
Mặc dù, đây là một kết quả chúng tôi không mong muốn, nhưng công ty tôn trọng kết quả điều tra của Chính phủ.
Hiện nay, công ty đang phối hợp chặt chẽ cùng cùng cơ quan chức năng để giải quyết từ sự việc nêu trên".
Dưới đây là toàn bộ nội dung bức thư của ông Thành:
"Thay mặt lãnh đạo công ty Formosa Hà Tĩnh, tôi xin gửi lời chào trân trọng tới toàn thể cán bộ nhân viên công ty, thời gian qua mọi người đã vất vả rồi!”
“Công ty Formosa Hà Tĩnh năm 2008 bắt đầu đầu tư, trong quá trình xây dựng nhà máy gang thép hiện đại nhất Việt Nam, toàn thể cán bộ nhân viên cùng công ty trải qua biết bao nhiêu khó khăn gian khổ. Nhớ lại những ngày đầu khi mới đặt chân đến mảnh đất này và nhìn thành tựu mà tất cả chúng ta đã cùng nhau lập dựng suốt 8 năm qua, với tinh thần nghị lực kiên cường của tập thể công ty và những cống hiến cho công trình thế kỷ này, cá nhân vô cùng cảm phục, đồng thời cũng xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành nhất.
Đối với hiện tượng cá chết hàng loạt tại 4 tỉnh miền Trung vừa qua, theo kết quả điều tra của đoàn kiểm tra liên ngành của do Bộ TNMT chủ trì, nhận định rằng công ty trong giai đoạn vận hành thử, do những sai sót của các nhà thầu phụ gây ra cá chết.
Mặc dù, đây là một kết quả chúng tôi không mong muốn, nhưng công ty tôn trọng kết quả điều tra của Chính phủ.
Hiện nay, công ty đang phối hợp chặt chẽ cùng cùng cơ quan chức năng để giải quyết từ sự việc nêu trên.
Trong bất kỳ tình huống nào, công ty vẫn giữ cho nhà máy tiếp tục hoạt động, đặt sự an toàn và lợi ích của toàn thể cán bộ nhân viên lên hàng đầu, nỗ lực để phát triển bền vững và lâu dài tại Việt Nam.
Thay mặt, công ty chúng tôi xin hứa nỗ lực hết mình đảm bảo một môi trường làm việc ổn định, an toàn tuân thủ pháp luật.
Tôi mong toàn thể cán bộ nhân viên sẽ đoàn kết nhất trí, hiệp lực cùng công ty vượt qua khó khăn này và tiếp tục cùng công ty hoàn thành sứ mệnh xây dựng nhà máy, đặt công tác bảo vệ môi trường lên hàng đầu làm tốt công tác sản xuất và bảo vệ môi trường, phát triển bền vững tại Việt Nam, đóng góp to lớn ngành công nghiệp hiện đại, tiên tiến nhất tại Việt Nam".
