Hải Vân Quan là một trong những công trình văn hóa, lịch sử có ý nghĩa quan trọng tại khu vực. Trong thời kỳ Triều đình nhà Nguyễn, Hải Vân Quan là công trình tuyến phòng thủ, là một điểm kiểm soát qua lại trên đường thiên lý Bắc-Nam và là điểm kiểm soát tàu bè vào ra ở vịnh Đà Nẵng.
Với vai trò quan trọng này, Hải Vân Quan được xây dựng hệ thống thành quách từ năm 1826 dưới thời Minh Mạng thứ 7. Tuy nhiên, do Hải Vân Quan nằm giữa ranh giới tỉnh Thừa Thuên Huế và Đà Nẵng nên đã có tình trạng thiếu quan tâm, chăm sóc, bảo về và tôn tạo nên công trình ngày càng bị xâm hại và xuống cấp nghiêm trọng.
Chiều 24/5, Đại diện 2 địa phương là TP Đà Nẵng và tỉnh Thừa Thiên Huế đã cùng đón nhận Bằng Di tích văn hóa lịch sử quốc gia đối với Hải Vân Quan do Bộ VH-TT và DL cấp Sau thời gian dài bị bỏ rơi, các ngành chức năng Đà Nẵng và Thừa Thiên Huế đánh giá được tầm quan trọng của Hải Vân Quan đối với lịch sử và văn hóa, nên 2 Sở VH-TT TP.Đà Nẵng và Thừa Thiên Huế đã cùng ngồi lại và thống nhất phối hợp làm chung một bộ hồ sơ để trình công nhận di tích quốc gia cho Hải Vân Quan.
Sau khi được công nhận, Hải Vân Quan sẽ được áp dụng Luật Di sản văn hoá để bảo vệ, phục hồi, tu bổ, tái tạo… để phát huy giá trị của Hải Vân Quan. Tại buổi trao Bằng di tích, lãnh đạo 2 tỉnh Thừa Thiên Huế và TP Đà Nẵng đã ký Biên bản thỏa thuận, cam kết hợp tác trong công tác bảo về và tôn tạo di tích Hải Vân Quan.
Lãnh đạo 2 tỉnh Thừa Thiên Huế và TP Đà Nẵng đã ký Biên bản thỏa thuận, cam kết hợp tác trong công tác bảo về và tôn tạo di tích Hải Vân Quan. Được biết, Hải Vân Quan nằm ở độ cao 490m so với mực nước biển, cụm công trình nằm ngay đỉnh đèo Hải Vân với nhiều hạng mục gồm: hệ thống thành lũy, nhà kho, trụ sự, pháo đài thần công… Dưới chân Hải Vân Quan cũng là điểm chia địa giới hành chính giữa Thừa Thiên-Huế và TP.Đà Nẵng, chính vì vậy mà thời gian qua, việc quản lý di tích này đã bị bỏ rơi và không được quan tâm đúng mức.
