Động thái này là một phần trong kế hoạch cải cách thuế toàn diện, điều này có thể gây tác động nghiêm trọng đến quá trình chuyển đổi sang xe điện vốn đang gặp khó khăn tại Mỹ.
Tuy nhiên, Tesla – nhà sản xuất xe điện (EV) lớn nhất nước – lại tỏ ra ủng hộ quyết định này. Theo các nguồn tin, Tesla đã thông báo với nhóm chuyển giao rằng họ đồng tình với việc chấm dứt trợ cấp. CEO Tesla, Elon Musk, từng nói rằng việc loại bỏ trợ cấp có thể tác động nhẹ đến doanh số Tesla nhưng sẽ “gây tổn thất lớn” cho các đối thủ trong ngành EV như General Motors (GM) hay Ford.
Tesla hưởng lợi, đối thủ gặp khó khăn
Việc loại bỏ trợ cấp thuế EV có thể giúp Tesla củng cố vị thế dẫn đầu trong ngành EV. Theo dữ liệu từ Cox Automotive, Tesla hiện nắm giữ gần 50% thị phần EV tại Mỹ trong quý 3, vượt xa các đối thủ như GM, Ford và Hyundai.
Nicholas Mersch, giám đốc danh mục đầu tư tại Purpose Investments, nhận định Tesla có thể chịu được tác động từ việc mất trợ cấp nhờ năng lực sản xuất vượt trội. Ông nói: “Việc xóa bỏ trợ cấp khiến các đối thủ cạnh tranh khó bắt kịp Tesla cả về chi phí lẫn công nghệ”.
Dù vậy, các đối thủ khác trong ngành sẽ phải đối mặt với áp lực lớn hơn. GM và Ford, vốn đang lỗ hàng tỉ USD từ mảng kinh doanh EV, dự kiến sẽ khó có thể đạt lợi nhuận nếu không có khoản tín dụng thuế. Ford thậm chí đã phải tạm ngừng sản xuất mẫu xe bán tải điện F-150 Lightning do nhu cầu giảm.
Động thái của nhóm chuyển giao
Kế hoạch loại bỏ trợ cấp EV được thảo luận trong các cuộc họp của nhóm chuyển giao năng lượng, đứng đầu bởi tỷ phú dầu mỏ Harold Hamm và Thống đốc North Dakota Doug Burgum. Nhóm này tin rằng việc xóa bỏ tín dụng thuế EV sẽ nhận được sự đồng thuận rộng rãi trong Quốc hội do đảng Cộng hòa kiểm soát.
Theo hai nguồn tin từ Reuters, khoản tiết kiệm này có thể được sử dụng để tài trợ cho việc gia hạn các chính sách cắt giảm thuế hàng nghìn tỉ USD từ nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, vốn sắp hết hạn.
Nhóm chuyển giao cũng đã cân nhắc các chính sách năng lượng sạch khác từ Đạo luật Giảm Lạm phát (IRA) của Tổng thống Joe Biden, nhưng nhóm nhận định việc bãi bỏ các khoản trợ cấp EV là khả thi nhất.
Phản ứng từ ngành công nghiệp
Các nhà sản xuất ô tô lớn tại Mỹ đã bày tỏ lo ngại về động thái này. Trong một lá thư ngày 15/10, Liên minh Đổi mới Ô tô kêu gọi Quốc hội duy trì tín dụng thuế EV, nhấn mạnh rằng đây là yếu tố “quan trọng để duy trì vị thế dẫn đầu toàn cầu của Mỹ trong sản xuất ô tô”.
Bộ trưởng bộ Năng lượng Jennifer Granholm cũng cảnh báo rằng việc bãi bỏ các khoản tín dụng sẽ khiến Mỹ trở nên kém cạnh tranh hơn trên thị trường quốc tế. Bà nhận định tại hội nghị COP29: “Loại bỏ những khoản tín dụng này sẽ khiến Mỹ nhường sân chơi cho các quốc gia khác, đặc biệt là Trung Quốc”.
Quan hệ giữa Tesla và chính sách của Trump
Tesla, một trong những bên hưởng lợi lớn nhất từ các chính sách trợ cấp của chính quyền Biden, có thể tiếp tục được hưởng lợi từ một số chính sách khác mà ông Donald Trump dự kiến giữ nguyên. Trong đó, các rào cản thương mại nhằm ngăn chặn EV nhập khẩu từ Trung Quốc, bao gồm thuế quan lên tới 100%, có thể giúp Tesla bảo vệ thị phần tại Mỹ.
Elon Musk trước đây đã thừa nhận rằng Tesla không thể cạnh tranh với EV giá rẻ từ Trung Quốc nhưng ông kỳ vọng chính sách bảo hộ thương mại sẽ giúp công ty duy trì vị trí tại thị trường Mỹ.
Ảnh hưởng đến các nhà sản xuất truyền thống
Trong khi đó, các nhà sản xuất ô tô truyền thống như GM, Ford và Stellantis đang gặp khó khăn trong việc chuyển đổi sang EV. Những công ty này vẫn đang trong giai đoạn đầu của quá trình điện hóa và dựa nhiều vào trợ cấp để thúc đẩy doanh số.
Liên đoàn Lao động Ô tô (UAW), đại diện cho công nhân tại Detroit Three, đã chỉ trích kế hoạch bãi bỏ trợ cấp, cho rằng nó đe dọa “hàng trăm nghìn việc làm” trong ngành công nghiệp ô tô Mỹ.
GM, vốn nhận được 800 triệu USD từ các khoản tín dụng EV sản xuất riêng trong năm nay, cho biết họ kỳ vọng con số này sẽ tăng lên. Tuy nhiên, việc mất đi trợ cấp có thể làm chậm kế hoạch cắt giảm lỗ của hãng trong lĩnh vực EV.
Lời hứa từ chiến dịch tranh cử của ông Trump
Trong chiến dịch tranh cử, ông Donald Trump cam kết loại bỏ các sáng kiến năng lượng sạch của ông Joe Biden, bao gồm trợ cấp cho EV, năng lượng mặt trời và sản xuất hydro. Ông cũng hứa sẽ thúc đẩy sản lượng dầu khí nội địa, mặc dù sản lượng hiện tại đã đạt mức cao kỷ lục.
Nhóm chuyển giao của ông Trump khẳng định họ đang thực hiện các lời hứa từ chiến dịch. Tuy nhiên, các nhà phân tích cảnh báo rằng việc xóa bỏ trợ cấp EV có thể làm suy yếu ngành công nghiệp ô tô Mỹ trước sự cạnh tranh mạnh mẽ từ Trung Quốc.
Mike Murphy, một chiến lược gia Đảng Cộng hòa, nhận định chính sách này sẽ khiến ngành ô tô Mỹ khó tồn tại trước làn sóng cạnh tranh sắp tới từ các nhà sản xuất EV Trung Quốc. “Chính quyền Trump đang ưu tiên Tesla, nhưng điều đó sẽ khiến các nhà sản xuất ô tô khác gặp khó khăn lớn”, ông Murphy nói thêm.
Theo Reuters
