Trong tháng 6 sẽ công bố nguyên nhân cá chết

Khẳng định đã tìm ra nguyên nhân cá chết hàng loạt ở miền Trung, nhưng "đây là vấn đề rất quan trọng, cần phản biện độc lập", nên Chính phủ chưa công bố. Dự kiến thời gian công bố trong tháng 6.
Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng.
Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng.

Cuộc họp báo thường kỳ tháng 5 của Chính phủ bắt đầu lúc 17h30 ngày 2/6, chủ trì là Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng; Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn cùng Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà.

Một trong những câu hỏi được phóng viên đặt ra là kết quả điều tra nguyên nhân cá chết hàng loạt ở miền Trung.

Trả lời báo chí, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết, ngay khi phát hiện cá chết bất thường tại miền Trung, Thủ tướng và các Phó thủ tướng đã trực tiếp chỉ đạo hơn 30 cơ quan bộ ngành, địa phương vào cuộc thu thập chứng cứ, xác minh, tìm nguyên nhân.

Chính phủ cũng mời hàng trăm nhà khoa học trong nước và quốc tế tham gia thu thập dữ liệu, chứng cứ để xác minh, điều tra nguyên nhân, dựa trên nguyên tắc: dựa vào khoa học, khách quan và chặt chẽ về tính pháp lý.

“Trong quá trình điều tra, quan điểm của Thủ tướng là nếu phát hiện tổ chức, cá nhân vi phạm thì sẽ xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật, không loại trừ bất kỳ tổ chức, cá nhân nào. Đến nay các nhà khoa học đã xác định được nguyên nhân cá chết”, ông Dũng thông tin.

Bộ trưởng Dũng cho biết thêm, trước khi kết luận chính thức nguyên nhân cá chết, Thủ tướng đã giao các cơ quan chức năng mời nhà khoa học, tư vấn trong và ngoài nước phản biện độc lập. Vì xác định đây là vấn đề rất quan trọng, khi công bố phải đảm bảo chứng cứ, tính pháp lý và tính khách quan.

Thủ tướng cũng quyết liệt triển khai các giải pháp đảm bảo môi trường kinh doanh, môi trường tự nhiên và nhất là đảm bảo môi trường biển an toàn lâu dài. Trước mắt, để kịp thời hỗ trợ người dân bị thiệt hại, ngày 19/5 Thủ tướng đã ban hành nghị định hỗ trợ gạo cho dân, tổ chức thu mua hải sản của ngư dân; hỗ trợ bằng tiền cho các tàu phải ngưng ra khơi; hỗ trợ lãi suất tiền vay với doanh nghiệp, chủ tàu làm nhiệm vụ hậu cần nghề cá.

Hiện nay Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với Bộ Y tế xác định vùng biển an toàn đánh bắt thuỷ hải sản; giao Bộ Tài nguyên và Môi trường rà soát các dự án có khả năng liên quan tới xả thải trên phạm vi cả nước, mục tiêu phòng ngừa, kiên quyết xử lý vi phạm nếu các tổ chức, cá nhân xả thải không đúng quy định.

3 bộ trưởng chủ trì họp báo thường kỳ tháng 5. Ảnh:Vinh An.

3 bộ trưởng chủ trì họp báo thường kỳ tháng 5. Ảnh:Vinh An.

Chia sẻ việc báo chí nóng lòng về thông tin cá chết ở miền Trung, Bộ trưởng Trương Minh Tuấn cho biết, các nhà khoa học đã xác định được nguyên nhân. Tuy nhiên, việc điều tra là của tập thể nhà khoa học trong và ngoài nước nên cần sự phản biện một cách rốt ráo mới đủ cơ sở khoa học để kết luận chính thức.

“Bất cứ sự sơ suất nào trong xác định nguyên nhân cũng có thể dẫn tới sai lầm trong khắc phục hậu quả”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Theo Thứ trưởng Tuấn, việc xác định nguyên nhân cá chết còn liên quan tới xác định thủ phạm gây ra nguyên nhân đó. Và việc này không chỉ bằng bằng chứng khoa học mà còn phải điều tra đầy đủ chứng cứ vi phạm pháp luật, nhất là liên quan tới môi trường.

"Việc cá chết hàng loạt tại miền Trung là sự cố môi trường nghiêm trọng chưa từng xảy ra, dư luận quan tâm tới nguyên nhân và cách xử lý hậu quả là xứng đáng. Chính phủ cầu thị lắng nghe ý kiến và có trách nhiệm thông tin nguyên nhân cho người dân biết", ông Tuấn nói.

Bên lề họp báo trả lời câu hỏi của báo chí, Bộ trưởng Trương Minh Tuấn cho biết, trong tháng 6 sẽ công bố nguyên nhân vụ cá chết miền Trung.

Trong tháng 6 sẽ công bố nguyên nhân cá chết ảnh 2

Bộ trưởng TT&TT Trương Minh Tuấn. Ảnh: Thế Dũng

Bộ trưởng TT&TT nhấn mạnh: "Thủ tướng đã chỉ đạo rất dứt khoát rằng tổ chức, cá nhân nào vi phạm đều phải xử lý nghiêm minh trước pháp luật, không loại trừ bất cứ tổ chức cá nhân nào. Vì vậy, cần thời gian điều tra kỹ lưỡng mới thu thập được các bằng chứng pháp lý xác thực.

Việc cá chết hàng loạt ở các tỉnh miền Trung 2 tháng vừa qua là một sự cố môi trường nghiêm trọng chưa từng xảy ra, dư luận quan tâm nguyên nhân và cách xử lý hậu quả là hoàn toàn chính đáng". 

"Chính phủ cầu thị lắng nghe mọi ý kiến và có trách nhiệm minh bạch cho người dân. Tôi cũng hoan nghênh vừa qua nhiều cơ quan báo chí kịp thời đưa thông tin mang tính khuyến cáo, hỗ trợ cơ quan chức năng khoanh vùng, ngăn ngừa thiệt hại.

Nhưng cũng có cơ quan báo chí đưa tin sai sự thật, gây tâm lý hoang mang, kích động dư luận, gây rối an ninh trật tự, ảnh hưởng xấu đến xã hội thời gian qua. Tôi mong các cơ quan báo chí lưu ý rút kinh nghiệm, đồng hành Chính phủ và Nhà nước, thông tin trung thực, xây dựng, vì mục đích chung là phục vụ người dân vùng thiên tai", Bộ trưởng Trương Minh Tuấn nói.

Đồng chủ trì họp báo, song Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà - đại diện cơ quan chủ trì tìm nguyên nhân cá chết - đã không lên tiếng.

Ngày 6/4, cá nuôi tại một số lồng bè ở xã Kỳ Lợi (Kỳ Hà) và Kỳ Ninh (thị xã Kỳ Anh) thuộc tỉnh Hà Tĩnh chết hàng loạt. Một số cá tự nhiên cũng chết tại khu vực Sơn Dương, cửa sông Vịnh.

Hiện tượng này sau đó lan dọc hơn 200 km bờ biển từ Kỳ Anh (Hà Tĩnh) tới Lăng Cô (Thừa Thiên - Huế). Thống kê đến ngày 25/4, 4 tỉnh ven biển phát hiện gần 70 tấn cá tự nhiên chết dạt bờ, chủ yếu là các loài sống ở tầng đáy. Riêng Thừa Thiên - Huế có tới 35 tấn cá nuôi bị chết.

Để tìm nguyên nhân cá chết, 7 bộ ngành cùng các trường, viện nghiên cứu đã vào cuộc. Các nguyên nhân về động đất, sóng thần, dịch bệnh được loại bỏ.

Tối 27/4, Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố kết quả điều tra sơ bộ nguyên nhân cá chết hàng loạt ở miền Trung. Theo đó, độc tố hóa học thải ra từ hoạt động của con người và hiện tượng tảo nở hoa được khoanh vùng. Tuy nhiên thông tin này vấp phải sự phản ứng của giới khoa học và người dân.

Đầu tháng 5, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà đã mời các chuyên gia đến từ Đức, Mỹ, Israel tham gia việc tìm cá chết. Bộ Tài nguyên cũng thành lập đoàn liên ngành gồm đại diện các bộ và địa phương tổng kiểm tra Khu kinh tế Vũng Áng, nơi Công ty TNHH Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh, có hệ thống ngầm xả thải ra biển. Đoàn liên ngành làm việc tại trụ sở Formosa từ ngày 4 đến 7/5.

Một tuần sau, Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Phạm Công Tạc cho biết đã có đủ cơ sở khoa học để xác định nguyên nhân cá chết. Ngày 25/5, Thứ trưởng Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Linh Ngọc khẳng định Bộ không ém thông tin.