Xả thải sai quy định
Theo thiết kế, nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn đã lắp đặt 2 đường ống dẫn dầu thô từ biển vào nhà máy, dài hơn 30km, đường kính 47inch (rộng hơn 1m), để thu gom toàn bộ đầu thô từ biển vào nhà máy. Tuy nhiên, trước khi cho nhà thầu chuyển giao công trình phải tiến hành rửa đường ống.
Vì vậy, ngày 6/9, Công ty lọc hóa dầu Nghi Sơn đã tiến hành súc thải đường ống như: thử áp và súc rửa bằng nước, tráng dầu, rửa axit, nước khử khoáng, làm sạch bằng xút đối với các đường ống công nghệ. Hiện nay, Cty đang thực hiện thử áp và súc rửa bằng nước, tráng dầu đối với các đường ống nhưng chưa tiến hành các hoạt động rửa axit, nước khử khoáng, làm sạch bằng xút.
Hoạt động súc rửa nêu trên được tiến hành bằng cách bơm nước biển có hòa thêm hóa chất, với tỷ lệ 75.000 m3 sẽ hòa với 31.708 lít hydrosure (O-3670R) và 1.588 lít chất tạo màu (CH2Na3O4).
Số lượng nước thải trên được Công ty lọc hóa dầu Nghi Sơn xả ra biển qua đường ống nước thải đặt cách bờ 2km, điểm xả thải âm 11m so với mặt nước biển.
Tuy nhiên, nước làm sạch và thử thủy lực không được thải trực tiếp ra môi trường mà phải xử lý bằng cách tách cặn dầu mỡ và xử lý hóa chất bằng cách bơm chất trung hòa vào đường ống trước khi bơm xả.
Như vậy, việc Công ty lọc hóa dầu Nghi Sơn xả thẳng ra biển là trái quy định.
Hiện tại, việc xả thải của Công ty lọc hóa dầu Nghi Sơn đã dừng lại theo yêu cầu của cơ quan chức năng. Tuy nhiên, Công ty này đã xả ra biển 42.000 m3 nước thải, còn giữ lại trong đường ống 33.000 m3.
Nước thải vi phạm độ an toàn môi trường
Trước những phản ánh của người dân về việc công ty lọc hóa dầu Nghi Sơn xả thải có thể là nguyên nhân gây ra cá chết hàng loạt gần đây, ngày 13/9, Chi cục Bảo vệ Môi trường (Sở TN&MT Thanh Hóa) đã cử đoàn công tác của Trung tâm Quan trắc Môi trường (Bộ TNMT) xuống tận nơi để lấy mẫu nước tại 9 điểm ở: tầng mặt, tầng giữa và tầng đáy tại các khu vực đường ống xả thải của nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn; Viện Hải sản (Bộ NN&PTNT) cũng đã lấy mẫu nước và cá để đưa về kiểm nghiệm.
Kết quả đo đạc và phân tích mẫu dung dịch thử thủy lực đường ống dẫn dầu thải ra biển, so sánh với quy chuẩn Việt Nam cho thấy thông số Fe = 6,82mg/l, vượt 1,5 lần quy chuẩn cho phép; mẫu nước thải sinh hoạt lấy tại hố ga sau hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt trước khi thải ra môi trường so với quy chuẩn cho phép cho thấy thông số NH4+-N=13,9 mg/l, vượt 1,4 lần quy chuẩn cho phép; mẫu nước biển tại vị trí xả thải dung dịch rửa đường ống dẫn dầu so với quy chuẩn về chất lượng nước biển vùng biển gần bờ cho thấy thông số CN=8 µg/l, vượt 1,6 lần quy chuẩn cho phép.
Từ kết quả kiểm tra trên, Tổng Cục môi trường đã xác định những vi phạm và tồn tại: Cty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn đã thực hiện không đúng một trong các nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt (không xử lý nước thải thử thủy lực đường ống tiếp nhận dầu thô trước khi thải ra biển); xả nước thải sinh hoạt có chứa các thông số môi trường không nguy hại vào môi trường vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải dưới 2 lần trong trường hợp thải từ 100 m3/ngày đến dưới 200 m3/ngày; xả nước thải thử thủy lực có chứa các thông số môi trường không nguy hại vào môi trường vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải dưới 2 lần trong trường hợp thải lượng nước thải từ 10.000 m3/ngày trở lên; ngoài ra, Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn còn không niêm yết công khai Kế hoạch quản lý môi trường của dự án tại địa điểm thực hiện dự án và trụ sở UBND cấp xã nơi thực hiện việc tham vấn cộng đồng để nhân dân biết, kiểm tra, giám sát theo quy định.
Cơ quan chức năng cũng yêu cầu Công ty xây lắp bổ sung một số công trình bảo vệ môi trường như: hồ điều hòa nước thải; bổ sung thêm bể chỉ thị sinh học để phát hiện kịp thời nước thải nếu không đạt yêu cầu; lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, liên tục nước thải sau xử lý; có camera giám sát ghi lại hình ảnh và truyền số liệu về Sở TN&MT Thanh Hóa…
Từ ngày 5-6/9, người dân và chính quyền địa phương xã Tĩnh Hải (huyện Tĩnh Gia-Thanh Hóa) đã thu gom được khoảng 100kg cá biển tự nhiên bị chết tại vùng biển gần bờ (gần khu vực dự án nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn).
Đến ngày 8/9, có khoảng 50 tấn cá lồng đặc sản tại khu vực nuôi cá lồng của ngư dân xã đảo Nghi Sơn (huyện Tĩnh Gia) bị chết hàng loạt...
Cùng ngày, tại khu vực bờ biển thôn Bắc Yến (xã Hải Yến), người dân lại phát hiện khoảng 200kg cá tự nhiên chết trôi dạt vào bờ.
Hiện vẫn chưa rõ nguyên nhân cá chết. Nhưng theo một số chuyên gia, có hiện tượng tảo nở hoa gây nên hiện tượng cá chết hàng loạt.
Tuy nhiên, trước thời điểm cá chết, người dân trong vùng đã phát hiện ở vùng biển cách bờ khoảng 300-500m, có một dải nước đen bất thường. Sau đó, một số loài hải sản như cá bơn, thèn, ghẹ… cũng bị chết và trôi dạt vào bờ.
