Cũng giống như câu hỏi con gà có trước hay quả trứng có trước. Câu hỏi giấc ngủ có trước hay bộ não có trước khiến các nhà khoa học phải đau đầu tìm ra câu trả lời. Một câu hỏi nghe có vẻ khá kỳ quặc nhưng có khi bào bạn tự hỏi liệu giấc ngủ có trước khi loài vật được hình thành hay sau khi có bộ não thì động vật mới biết ngủ ?
Mới đây, các nhà khoa học cho rằng họ đã tìm ra được câu trả lời cho câu hỏi hóc búa này. Dựa trên một nghiên cứu về các loại sinh vật sống nguyên thủy dưới nước được gọi là Hydra Vulgaris, các nhà khoa học cuối cùng cũng đã có được câu trả lời về việc giấc ngủ có trước hay bộ não có trước.
Nghiên cứu mới đây nhất lý giải việc làm thế nào để những sinh vật nhỏ bé có thể đi vào trạng thái gần như giống giấc ngủ mặc dù chúng không hề có não. Điều này giúp chúng ta có thể hiểu thêm nhiều điều thú vị về cách các loài động vật phát triển nhu cầu và khả năng ngủ của chúng. Chưa dừng lại ở đó, các nhà khoa học còn phát hiện ra một số các loại chất hóa học gây buồn ngủ ở con người là cùng một loại tác động lên những loài Hydra Vulgaris. Điều này cho chúng ta thấy mối liên quan sinh học về giấc ngủ giữa các loài bất chấp chúng có sự khác biệt rất lớn.
"Hiện nay chúng tôi đã có bằng chứng cho thấy rằng động vật có nhu cầu ngủ trước khi có não. Kết hợp với những nghiên cứu trước đây trên loài sứa, chúng tôi có thể khẳng định rằng sự tiến hóa của giấc ngủ là độc lập với sự tiến hóa của não bộ", nhà sinh vật học Taichi Itoh làm việc tại Đại học Kyushu, Nhật Bản cho biết.
Nghiên cứu trước đây trên loài sứa là một trong những nghiên cứu cho thấy các loài vật có thể ngủ mà không cần não bộ. Tuy nhiên, loài sứa vẫn có cấu trúc và sắp xếp các dây thần kinh cao cấp hơn so với các loài thuộc Hydra Vulgaris. Sử dụng một hệ thống camera theo dõi chuyển động và đèn flash làm đồng hồ báo thức, các nhà khoa học phát hiện thấy những sinh vật nhỏ bé này đi vào chu kỳ ngủ trung bình khoảng 4 giờ một lần. Có vẻ những sinh vật này còn thích ngủ hơn cả loài người chúng ta.
 |
Nhưng con Hydra vulgaris (Ảnh: Science Alert) |
Khi cho những con Hydra Vulgaris tiếp xúc với chất melatonin và chất ức chế thần kinh GABA khiến chúng ngủ nhiều hơn bình thường. Ngược lại, khi cho chúng tiếp xúc với dopamine (chất khiến cho con người tỉnh táo) thì những con Hydra Vulgaris này cũng sẽ hoạt động lâu hơn bình thường. Đây chính là dữ liệu dể các nhà khoa học tin rằng giấc ngủ đã tồn tại trước khi nào bộ của các loài vật hình thành. Tuy nhiên, các nhà khoa học không rõ liệu mạng lưới thần kinh vô tổ chức bên trong những con Hydra Vulgaris này có thực sự đóng vai trò gì trong giấc ngủ hay không.
Nhà sinh vật học Taichi Itoh cho biết :" Một số cơ chế ngủ không thay đổi nhưng một số cơ chế ngủ lại tiến hóa trong quá trình tiến hóa của não bộ. Thêm một điều thú vị mà các nhà khoa học tìm thấy trên những con Hydra Vulgaris là chúng cũng có cơ chế ngủ bù giống với con người. Nếu chúng bị làm thức giấc trong một khoảng thời gian dài, thì giấc ngủ sau đó của chúng cũng sẽ lâu hơn bình thường. Sự thiếu ngủ trên những con Hydra Vulgaris cũng khiến cho quá trình phát triển của chúng bị chậm lại.
Tất nhiên, giấc ngủ của con người vẫn rất khác biệt so với giấc ngủ của Hydra Vulgaris. Con người chúng ta khi ngủ còn có thể rơi vào trạng thái mơ và còn rất nhiều bí ẩn khác về giấc ngủ mà các nhà khoa học vẫn chưa có lời giải đáp.
Theo Science Alert
