Trong suốt một ngày diễn ra lễ thực hành tín ngưỡng Tam phủ của người Việt do Viện Phát triển Văn hóa dân tộc vừa tổ chức tại chùa Một Cột (Hà Nội), đã có rất nhiều lượt khách du lịch người nước ngoài tham dự. Họ rất ngạc nhiên và thích thú trước loại hình tín ngưỡng dân gian đã được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, năm 2016.
Việc tổ chức buổi lễ nhân dịp đầu năm tại một điểm tập trung nhiều khách du lịch trong nước và quốc tế, là dịp giới thiệu giá trị của loại hình tín ngưỡng này đến bạn bè năm châu.
Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ là một sinh hoạt tâm linh, nơi mà yếu tố nghệ thuật như trang phục, vũ đạo và âm nhạc đóng vai trò quan trọng. Hiện nay, thực hành Tín ngưỡng Thờ Mẫu Tam phủ của người Việt đã ngày càng được cộng đồng quan tâm và phát triển ra nhiều vùng, miền trên cả nước và một số nước có người Việt làm ăn, sinh sống.
Trước thời kỳ Đổi mới (1986), Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt chưa được nhìn nhận đúng về giá trị và không được thực hành một cách đầy đủ. Từ khi Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt được UNESCO ghi danh, nhiều giá trị văn hóa thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ đã được nhận thức sâu sắc hơn, trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của một bộ phận dân chúng, góp phần xây đắp thêm cho đời sống văn hóa xã hội ngày một sinh động, làm nên sợi dây vô hình đoàn kết các dân tộc trong cộng đồng quốc gia đa dân tộc Việt Nam.
 |
Du khách nước ngoài dự buổi hầu đồng |
Kết thúc buổi lễ, các đồng thầy, thanh đồng đều mong muốn sẽ có nhiều buổi lễ tương tự được tổ chức ở những địa điểm tập trung khách du lịch…
Thanh đồng đạo quan Nguyễn Thị Hương ở Chúc Sơn (huyện Chương Mỹ, Hà Nội), chia sẻ: “ Chúng tôi rất phấn khởi khi lần đầu tiên được thực hành tín ngưỡng ở chốn linh thiêng này. Đặc biệt, sự quan tâm của khách du lịch, nhất là khách nước ngoài, khiến chúng tôi rất cảm động và mong muốn chuyển tải đến bạn bè bốn phương những nét tinh túy của văn hóa Việt Nam”.
Nghệ nhân ưu tú Dương Thị Phương Đông - Chủ nhiệm CLB Đạo Mẫu tỉnh Hưng Yên, thủ nhang Linh Quang Tự - cho biết: “Sẽ sẵn sàng tham gia các buổi hầu do Viện Phát triển Văn hóa dân tộc tổ chức, để lan tỏa những giá trị của loại hình văn hóa dân gian đặc sắc này”.
UNESCO đánh giá di sản “Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” đã và đang góp phần quan trọng vào việc tạo ra sợi dây tinh thần liên kết các cộng đồng thực hành di sản, thúc đẩy sự khoan dung giữa các sắc tộc và tôn giáo, tương thích với các quy định về nhân quyền quốc tế và không có giới hạn về thực hành.
Chị Nguyễn Thế Hiển - một khách du lịch ở Vĩnh Phúc tới Hà Nội dự lễ - bày tỏ: “Đi tham quan qua đây, tình cờ thấy tiếng nhạc rộn ràng, tôi ghé vào xem thử và lập tức bị cuốn hút bởi những bài hát đậm chất dân gian, những điệu múa độc đáo, và tôi đã bị “giữ chân” không thể đi được nữa”.
Rất nhiều khách nước ngoài say sưa thưởng thức nét văn hóa dân gian độc đáo này, mặc dù họ có thể không hiểu lắm về ca từ, vũ đạo, hoặc không biết đây là Di sản văn hóa phi vật thể thế giới đã được UNESCO công nhận…
Thạc sĩ Nguyễn Minh Anh - nghiên cứu sinh của Trường Sân khấu Điện ảnh - đánh giá các nghệ nhân, thanh đồng thể hiện rất nhuần nhuyễn các động tác nghệ thuật đặc sắc, cũng như sử dụng trang phục hấp dẫn và mong muốn Viện Phát triển Văn hóa dân tộc nên tổ chức nhiều hơn loại hình văn hóa nghệ thuật mang màu sắc tâm linh này.
 |
| Khách du lịch nước ngoài tham quan Di sản chùa Một Cột |
Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Thị Kim Loan - Trưởng Ban Phát triển Văn hóa Tín ngưỡng và Tôn giáo, Viện Phát triển Văn hóa Dân tộc - khẳng định: “Trong năm 2023 sẽ tham mưu cho lãnh đạo Viện gắn việc Thực hành Tín ngưỡng Thờ Mẫu Tam phủ của người Việt với du lịch. Phối hợp với các tour du lịch để đưa khách tham dự các buổi lễ nhằm quảng bá Di sản văn hóa độc đáo này đến với khách thập phương.
Viện trưởng Viện Phát triển Văn hóa Dân tộc Trần Văn Nam ghi nhận những kiến nghị, mong muốn của khách du lịch cũng như các nghệ nhân, đồng thầy và cho biết tới đây, Viện sẽ có những kế hoạch cụ thể, nhằm gắn du lịch với Thực hành Tín ngưỡng Thờ Mẫu Tam phủ của người Việt, góp phần đưa văn hóa Việt Nam đến với bạn bè quốc tế.
