Theo cáo trạng của VKSND tối cao, việc “dìm” VNCB sâu vào khủng hoảng là do hàng loạt vi phạm của ông Phạm Công Danh và các đồng phạm. Ông Phạm Công Danh thừa nhận số liệu này và nhận hoàn toàn trách nhiệm.
Tuy nhiên, ông Danh cho rằng có hàng nghìn tỷ đồng trong số thiệt hại này đã dùng để “chăm sóc khách hàng” và trả lãi.
Theo bị cáo Phan Thành Mai - nguyên Tổng giám đốc VNCB – khi tiếp nhận VNCB vào tháng 7/2012, ekip của ông đã sốc trước tình hình tài chính của ngân hàng. Cụ thể, thời điểm đó VNCB đã lỗ lũy kế khoảng 8.000 tỷ đồng, âm vốn chủ sở hữu hơn 2.800 tỷ đồng, dư nợ cho vay khoảng 13.000 tỷ đồng, nhưng có đến 95% nợ thuộc diện khó đòi, không có khả năng thu hồi.
Đặc biệt, theo bị cáo Mai, thực tế gây sốc nữa là ở số tiền chi phí chăm sóc khách hàng. “Theo quy định, lãi suất thời điểm đó khoảng 8%. Nhưng tại VNCB thì lại phụ thuộc vào thỏa thuận với khách hàng nên lãi suất luôn trên 13%/năm. Số tiền chênh lệch này thậm chí sẽ được chi lập tức cho khách hàng ngay khi có tiền gửi nhưng các khoản chi này không được ghi vào sổ sách” - bị cáo Mai khai trước hội đồng xét xử.
Việc “chăm sóc khách hàng” này được cả hai bị cáo Danh và Mai biện bạch cho hành vi lập khống các đề án, giao dịch để rút tiền ngân hàng. Cụ thể là việc lợi dụng đề án Nâng cấp hệ thống CoreBanking, lập “hồ sơ khống” rút gần 600 tỷ đồng thuê trụ sở tại 268 Tô Hiến Thành và 816 Sư Vạn Hạnh (quận 10, TP.HCM).
Với số tiền vay trực tiếp tại VNCB lên tới 5.000 tỷ đồng, theo ông Phạm Công Danh, đã dùng 2.600 tỷ đồng để trả một phần món vay 4.700 tỷ đồng tại BIDV, trả 500 tỷ đồng cho nhóm Trần Ngọc Bích, 135 tỷ đồng trả cho bà Hứa Thị Phấn. Nhưng có tới 1.465 tỷ đồng chi cho “chăm sóc khách hàng”.
Lưu ý là việc “chăm sóc khách hàng” bản chất là lách quy định trả lãi huy động vượt trần. Do vậy, các bị cáo cũng không xuất trình được các giấy tờ cần thiết chứng minh đã chi tiền này. Nói cách khác là lời khai không có chứng cứ để chứng minh.
