Cơ quan Cạnh tranh và Thị trường của Vương quốc Anh (CMA) đã cảnh báo rằng mọi người không nên quá tích cực với sự bùng nổ trí tuệ nhân tạo, trích dẫn các rủi ro bao gồm sự gia tăng thông tin sai lệch, gian lận và khả năng mạo danh.
CMA cho biết người dân và doanh nghiệp có thể được hưởng lợi từ thế hệ hệ thống AI mới nhưng sự thống trị của những gã khổng lồ và việc coi thường luật bảo vệ người tiêu dùng đã đặt ra một số mối đe dọa tiềm tàng.
CMA đã đưa ra cảnh báo trong lần đánh giá ban đầu về các công nghệ làm nền tảng cho những công cụ AI như chatbot ChatGPT và các trình tạo hình ảnh như Stable Diffusion.
Đặc biệt, sự xuất hiện của ChatGPT đã gây ra một cuộc tranh luận về tác động của Generative AI - một thuật ngữ chung cho các công cụ tạo văn bản, hình ảnh và giọng nói thuyết phục từ lời nhắc của con người - đối với nền kinh tế bằng cách loại bỏ các công việc văn phòng trong các lĩnh vực như như luật pháp, CNTT và truyền thông, cũng như khả năng tạo ra hàng loạt thông tin sai lệch nhắm vào người tiêu dùng.
Giám đốc điều hành CMA, Sarah Cardell, cho biết tốc độ AI trở thành một phần trong cuộc sống hàng ngày của người dân và doanh nghiệp đã tăng lên “đáng kể”, với tiềm năng thực hiện hàng triệu công việc hàng ngày trở nên dễ dàng hơn.
Tuy nhiên, bà Cadell cảnh báo rằng mọi người đừng vội đánh giá đây là một kết quả có lợi. Bà tuyên bố: “Chúng ta không thể coi một tương lai tích cực là điều đương nhiên. Vẫn có nguy cơ thực sự là việc sử dụng AI phát triển theo hướng làm suy yếu niềm tin của người tiêu dùng hoặc bị chi phối bởi một số ít gã khổng lồ có thể ngăn cản toàn bộ lợi ích trên toàn nền kinh tế”.
CMA định nghĩa các mô hình nền tảng là “các mô hình máy học tạo sinh, được đào tạo trên lượng dữ liệu khổng lồ và có thể được điều chỉnh cho phù hợp với nhiều nhiệm vụ và phương thức hoạt động” bao gồm chatbot, trình tạo hình ảnh và các sản phẩm phần mềm văn phòng 365 của Microsoft.
Cơ quan giám sát ước tính khoảng 160 mô hình nền tảng đã được phát hành bởi nhiều công ty bao gồm Google, chủ sở hữu Facebook Meta và Microsoft, cũng như các công ty AI mới nổi như nhà phát triển ChatGPT OpenAI và Stability AI có trụ sở tại Vương quốc Anh.
CMA nói thêm rằng nhiều công ty đã hiện diện ở hai hoặc nhiều khía cạnh quan trọng của hệ sinh thái mô hình AI, với các nhà phát triển AI lớn như Google, Microsoft và Amazon sở hữu cơ sở hạ tầng quan trọng để sản xuất và phân phối các mô hình nền tảng như trung tâm dữ liệu, máy chủ và kho dữ liệu cũng như sự hiện diện ở các thị trường như mua sắm trực tuyến, tìm kiếm và phần mềm.
Cơ quan quản lý cũng cho biết họ sẽ giám sát chặt chẽ tác động của các khoản đầu tư của các công ty công nghệ lớn vào các nhà phát triển AI, chẳng hạn như Microsoft vào OpenAI, và Alphabet, công ty mẹ của Google vào Anthropic, với cả hai thỏa thuận đều bao gồm việc cung cấp dịch vụ điện toán đám mây – một nguồn lực quan trọng cho lĩnh vực này.
Điều “cần thiết” là thị trường AI không rơi vào tay một số ít công ty, với hậu quả ngắn hạn tiềm tàng là người tiêu dùng phải đối mặt với mức độ thông tin sai lệch đáng kể, gian lận, giả mạo do AI tạo ra, CMA nhận định.
Về lâu dài, điều này có thể cho phép các công ty phát triển những mô hình nền tảng giành được vị trí thống trị thị trường, đồng thời dẫn đến việc các công ty tính giá cao khi người dùng muốn sử dụng công nghệ này.
Báo cáo cho biết việc thiếu quyền truy cập vào các yếu tố chính để xây dựng mô hình AI, chẳng hạn như dữ liệu và sức mạnh tính toán, có thể dẫn đến giá cao. Đề cập đến các mô hình “nguồn đóng” như GPT-4 của OpenAI, nền tảng của ChatGPT và công chúng không thể truy cập hoặc điều chỉnh, báo cáo cho biết việc phát triển các mô hình hàng đầu có thể bị giới hạn ở một số ít công ty.
CMA nói thêm rằng sở hữu trí tuệ và bản quyền cũng là những vấn đề quan trọng. Các tác giả, nhà xuất bản tin tức bao gồm Guardian và các ngành công nghiệp sáng tạo đã nêu lên mối lo ngại về việc sử dụng tài liệu của họ một cách không được công nhận trong việc xây dựng các mô hình AI.
Là một phần của báo cáo, CMA đã đề xuất một bộ nguyên tắc để phát triển các mô hình AI. Đó là: đảm bảo rằng các nhà phát triển mô hình nền tảng có quyền truy cập vào dữ liệu và sức mạnh tính toán và các nhà phát triển AI ban đầu; Các mô hình “nguồn đóng” như GPT-4 của OpenAI và các mô hình “nguồn mở” có sẵn công khai, có thể được các nhà phát triển bên ngoài điều chỉnh, đều được phép phát triển; doanh nghiệp có nhiều lựa chọn để tiếp cận các mô hình AI – bao gồm phát triển mô hình AI của riêng họ; người tiêu dùng có thể sử dụng nhiều nhà cung cấp AI; không có hành vi phản cạnh tranh như “gộp” các mô hình AI vào các dịch vụ khác; người tiêu dùng và doanh nghiệp được cung cấp thông tin rõ ràng về cách sử dụng cũng như những hạn chế của mô hình AI.
CMA cho biết họ sẽ xuất bản bản cập nhật về các nguyên tắc của mình và cách chúng được tiếp nhận vào năm 2024. Chính phủ Anh sẽ tổ chức hội nghị thượng đỉnh về an toàn AI toàn cầu vào đầu tháng 11.
The Guardian
