10 lần thay đổi phụ lục hợp đồng
Thanh tra Chính phủ vừa chính thức công bố Thông báo Kết luận thanh tra dự án cải tạo mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty Gang thép Thái Nguyên (Tisco).
Theo Thanh tra Chính phủ dự án này đã được Thủ tướng phê duyệt chủ trương đầu tư vào tháng 4/2005, giao Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS) tổ chức thẩm định, xem xét phê duyệt, Tisco là chủ đầu tư. Tổng mức đầu tư được HĐQT VNS phê duyệt vào tháng 10/2005 là 3.843 tỷ đồng (242,5 triệu USD).
Dự án có 2 gói thầu chính là mỏ sắt Tiến Bộ đã hoàn thành đưa vào sử dụng với giá trị 224 tỷ đồng và gói thầu EPC dây chuyền công nghệ luyện kim 143 triệu USD, sau nâng lên 160,9 triệu USD đấu thầu rộng rãi, Tập đoàn xây lắp luyện kim Trung Quốc (MCC) trúng thầu với giá 160,9 triệu USD. Trong đó, giá trị Phần E (tư vấn, thiết kế) là 3.145.572 USD, Phần P (thiết bị) là 114.813.414 USD, Phần C (xây dựng và lắp đặt) là 42.929.901 USD, thời gian thực hiện là 30 tháng.
Ngày 12/7/2007 Hợp đồng giữa Tisco và MCC được ký kết. Sau khi ký hợp đồng, MCC đã được tạm ứng 35,6 triệu USD.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện hợp đồng Tisco và MCC đã ký 10 phụ lục điều chỉnh nhiều nội dung quan trọng của Hợp đồng.
Ngày 15/5/2013, Chủ tịch HĐQT Tisco đã ký Quyết định phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án lên 8.104 tỷ đồng (tăng 4.261 tỷ đồng), thời gian thực hiện đến hết năm 2014 đi vào hoạt động.
Tuy vậy, thực tế Gói thầu EPC đã tạm dừng thi công từ năm 2013 đến nay các hạng mục đều chưa hoàn thành.
Theo Thanh tra Chính phủ mặc dù chủ trương đầu tư dự án là phù hợp với yêu cầu thực tế tuy nhiên quá trình thực hiện dự án Tisco, MCC, VNS, Bộ Công thương, và các cơ quan, đơn vị, cá nhân liên quan đã có những khuyết điểm, để xảy ra sai phạm.
Đến thời điểm thanh tra, tổng giá trị Tisco thanh toán cho dự án là 4.421 tỷ đồng; tổng dư nợ gốc, lãi vay ngân ngàng phải trả là gần 3.900 tỷ đồng, hiện tại lãi vay phải trả là trên 40 tỷ đồng/tháng.
Trong đó đã thanh toán cho MCC trên 92% giá trị hợp đồng nhưng các hạng mục của dự án đều chưa hoàn thành, đến năm 2013 MCC và các nhà thầu khác đã dừng thi công.
Mặt khác, Tisco đã thanh toán thay MCC tiền thuế là 11,6 triệu USD, thanh toán chi phí xếp dỡ, bảo quản thiết bị là 4,737 tỷ đồng, vượt giá trị hợp đồng, trong khi MCC chưa chuyển đủ thiết bị, cung cấp nhiều máy móc thiết bị sai khác về xuất xứ, thông số kỹ thuật, không phù hợp với quy chuẩn Việt Nam với giá trị xác định bước đầu là 38,8 triệu USD. Hiện tại một số thiết bị đã bị rỉ sét, hư hỏng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ, chất lượng dự án.
Theo Thanh tra Chính phủ trách nhiệm chính về những khuyết điểm, sai phạm trên thuộc về Tisco. Đơn vị này đã lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi chưa đầy đủ cơ sở trình VNS, Bộ Công thương và Thủ tướng Chính phủ; thành lập ban quản lý dự án không đủ năng lực; phê duyệt hồ sơ mời sơ tuyển gói thầu EPC không đúng quy định...
VNS là đại diện chủ sở hữu vốn tại Tisco nhưng không làm đầy đủ trách nhiệm. Cơ quan này đã chấp thuận nội dung báo cáo do TISCO lập chưa đầy đủ cơ sở trình Bộ Công thương và Thủ tướng; thẩm định phê duyệt tổng mức đầu tư thiếu cơ sở; thiếu kiểm tra giám sát...
Bộ Công thương, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch - đầu tư, Bộ Xây dựng có ý kiến thống nhất trình Thủ tướng điều chỉnh tăng chi phí Phần C 15,57 triệu USD từ nguồn dự phòng của dự án không làm tăng tổng mức đầu tư nhưng không đúng với hợp đồng EPC.
 |
|
Nhiều máy móc, thiết bị nhập về đã bị gỉ sét/ Ảnh: tuoitre.vn
|
Chuyển cơ quan điều tra 04 việc có dấu hiệu hình sự
Trên cơ sở những sai phạm đã phát hiện, Thanh tra Chính phủ chuyển Kết luận thanh tra đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với cán bộ, đảng viên thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý có liên quan đến khuyết điểm, sai phạm trên.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an khẩn trương điều tra 04 vi phạm có dấu hiệu hình sự.
Thứ nhất, chuyển việc Tổng GĐ Tisco và một số cán bộ thuộc Tisco, VNS, Bộ Công thương có liên quan trong ký các Biên bản thỏa thuận phân chia công việc phần C, chuyển một phần việc từ phần P sang Phần C; ký hợp đồng giao Vinainacon, các nhà thầu phụ khác thực hiện Phần C; thanh toán theo đơn giá điều chỉnh không đúng Hợp đồng EPC làm phát sinh tăng tổng mức đầu tư, gây thất thoát vốn đầu tư.
Thứ hai, việc Tổng Giám đốc Tisco, và một số cán bộ liên quan trong việc ký các Phụ lục hợp đồng EPC và một số văn bản tiếp nhận nhiều loại máy móc thiết bị không đúng chủng loại, thông số kỹ thuật, nguồn gốc xuất xứ hàng hóa không đúng hợp đồng, tiêu chuẩn về quản lý chất lượng hàng hóa, bất lợi cho Tisco, ảnh hưởng đến chất lượng công trình, nếu MCC và Tisco không xử lý sẽ gây thất thoát vốn đầu tư.
Việc Tổng GĐ Tisco và một số cán bộ liên quan trình, phê duyệt và thanh toán nhiều khoản tiền cho MCC, các nhà thầu phụ, các tổ chức tư vấn vi phạm quy định.
Việc Vinaincon lập dự toán Phần C theo đơn giá điều chỉnh, báo cáo các bộ, ngành, Thủ tướng thiếu căn cứ, vi phạm hợp đồng thực hiện, chậm tiến độ dự án, phát sinh tăng tổng mức đầu tư, bán thầu hưởng phí trái pháp luật./.
