3 chữ M
Theo ông Nguyễn Đình Thắng – Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam - để chuyển đổi số thành công, cần có đủ 3 chữ M. Đó là Muốn: Thể hiện mong muốn, khát vọng; Mần: Phải làm ngay, máu lửa, quyết liệt và Money: Tiềm lực để thực hiện.
Với doanh nghiệp, họ có đủ cả 3 điều kiện này và Chính phủ cần tạo cơ chế thúc đẩy, khuyến khích, tạo thuận lợi để thực hiện ngay, làm mũi nhọn đột phá và kéo theo các lĩnh vực khác trong chuyển đổi số.
Ông Nguyễn Đình Thắng cũng đề cập việc doanh nghiệp phải tích cực đổi mới vì lợi ích sống còn của chính họ. Tuy nhiên, khung pháp lý của Nhà nước phải kiến tạo, mở đường cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và hạn chế được rủi ro về pháp lý.
Vì thế, rất cần chính sách khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp ứng dụng công nghệ mới và chuyển đổi số. Quan trọng nhất là cho phép thử nghiệm sản phẩm mới còn vướng về pháp luật, chưa có hoặc chưa phù hợp với đổi mới, sáng tạo.
Còn trên phương diện quốc gia, Chính phủ phải đầu tư thỏa đáng để xây dựng hạ tầng công nghệ dùng chung, vì đây là việc chỉ Nhà nước mới làm được.
Tuy nhiên, về cơ bản thì chuyển đổi số mới chỉ diễn ra mạnh mẽ ở các doanh nghiệp lớn, bởi với họ luôn hội đủ cả 3 chữ M như cách đặt vấn đề của ông Nguyễn Đình Thắng.
Chuyển đổi số của ngân hàng cũng tác động trực tiếp đến quy luật Tiền - Hàng - Tiền thông qua vai trò tín dụng, thanh toán, quản lý tài chính sẽ tác động đến mọi lĩnh vực: Quản lý nhà nước, dịch vụ công, tín dụng, thanh toán, sản xuất, vận chuyển phân phối, thương mại, tiêu dùng, các hệ sinh thái, nhận thức…
Các ngân hàng có thể đi tiên phong trong chuyển đổi số và là nhân tố đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số quốc gia, với điểu kiện tiên quyết là Chính phủ cần tạo điều kiện thúc đẩy quá trình này cho doanh nghiệp.
Doanh nghiệp nhỏ và vừa không dễ thực hiện chuyển đổi số
Chuyển đổi số có lẽ không là vấn đề gì với các doanh nghiệp lớn, nhưng với doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) thì là bài toàn không đơn giản khi không dễ có đủ cả 3 chữ M.
Ông Mạc Quốc Anh – Tổng thư ký Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội - cho biết: Do tác động của dịch COVID-19, có tới 90% chủ doanh nghiệp nhận thức về chuyển đổi số do liên quan đến tái cơ cấu, nhu cầu thị hiếu khách hàng thay đổi. Đến nay, có tới 70% doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi số, nhưng với tiềm lực hạn chế nên nhiều đơn vị áp dụng chuyển đổi dần dần theo từng phân mảng.
 |
Lễ công bố Chương trình Hỗ trợ Doanh nghiệp Nhỏ và vừa về Chuyển đổi số của Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức |
Tuy nhiên, có lẽ cốt lõi của chuyển đổi số không nằm ở kinh phí và các SMEs hoàn toàn có thể “liệu cơm gắp mắm”. Vấn đề quan trọng hơn với họ vẫn phải là có một chiến lược phát triển rõ ràng mà chuyển đổi số là một trong những yếu tố cấu thành.
Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất nổi lên với các SMEs chính là hoạt động quản trị không có tính bài bản. Và thực tế, không ít người đã nhận xét rằng để làm chuyên môn thì đúng là phải học nhưng để lãnh đạo các SMEs thì hình như không cần.
Cũng vì thực tế đó, để cải thiện tình hình, chính các SMEs phải thay đổi lề thói quản trị của mình. Họ phải xây dựng được quy chế hành chính rõ ràng mà mọi thành viên, trong đó có cả giám đốc, phải tuân thủ. Doanh nghiệp cũng phải có định hướng chiến lược phát triển rõ ràng. Chỉ khi làm được việc đó mới có thể bàn đến việc chuyển đổi số cho hoạt động của chính mình.
Ông Nguyễn Viết Toàn - Chủ tịch Hội doanh nghiệp quận Tân Phú (TPHCM) - cho rằng năng lực cạnh tranh của SMEs cũng như năng suất sản xuất hàng hoá không thể tăng được nếu doanh nghiệp không ứng dụng chuyển đổi số.
Trên thực tế, việc chuyển đổi số được nhiều doanh nghiệp quan tâm và triển khai nhưng chỉ mới xoay quanh nền tảng phục vụ quản trị văn phòng chứ ít liên quan đến máy móc sản xuất. Do đó các SMEs khó tiếp cận xu hướng cạnh tranh của cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 và đang loay hoay với bài toàn nâng cao năng suất, chất lượng cho sản phẩm.
"Chúng ta chưa thật sự có cú hích, chính sách nào ưu tiên cho các doanh nghiệp chuyển đổi số hoá máy móc, số hoá các dữ liệu trong nhà máy. Các SMEs thích ứng nhanh nhưng nguồn lực còn hạn chế. Trong khi đó, đến giờ này chưa có chương trình nào hỗ trợ vốn cho doanh nghiệp thúc đẩy quá trình chuyển đổi số. Đề xuất nên có chương trình hỗ trợ cụ thể cho các doanh nghiệp sản xuất chuyển đổi số toàn phần cả về quản trị và máy móc để gia tăng năng lực cạnh tranh" - ông Nguyễn Viết Toàn chia sẻ.
Ông Bùi Trung Nghĩa – Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - khẳng định: Cộng đồng doanh nghiệp cần coi chuyển đổi số là một phần của chiến lược kinh doanh của mình. Cùng với đó, chuyển đổi số phải được thực hiện dựa trên với năng lực và thực trạng của doanh nghiệp và phải hướng tới mục tiêu cuối cùng là nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu thực hiện chuyển đổi số mà doanh nghiệp khó khăn hơn trong vận hành, kết quả kinh doanh chậm được cải thiện thì chưa thể coi là thành công.
