Theo Reuters, trong khi Philippines chuẩn bị đón tiếp phái đoàn Trung Quốc để ký khoảng 40 hợp đồng kinh tế và du lịch, thì đúng vào giờ chót bộ trưởng Cao Hổ Thành quyết định hủy chuyến thăm mà không đưa ra một lời giải thích nào.
Chưa biết vì sao có sự thay đổi đột ngột này trong khi quan hệ Trung Quốc và Philippines đang được cải thiện và tổng thống Philippines Rodrigo Duterte không tiếc lời ca ngợi chủ tịch Tập Cận Bình.
Tuy nhiên, theo nhận định của hai viên chức cao cấp của bộ thương mại và bộ tài chính Philippines, xin giấu tên, rất có thể Bắc Kinh tức giận vì những tuyên bố của ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay hôm 21/2 về tình hình Biển Đông. Chủ trì một cuộc họp của ASEAN, ngoại trưởng Philippines tuyên bố quan ngại về chính sách của Trung Quốc biến các đảo nhân tạo xây dựng phi pháp thành căn cứ quân sự cũng như bố trí vũ khí ở Biển Đông.
Không rõ có phải những tuyên bố của ngoại trưởng Philippines thật sự làm Bắc Kinh tức giận dẫn đến việc trả đũa hay không. Tuy nhiên tại cuộc họp báo sáng 23/2, ông Perfecto Yasay tiết lộ là chính trong cuộc gặp gỡ hồi tháng 10/2016 tại Bắc Kinh, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã hứa với tổng thống Philippines Rodrigo Duterte là Trung Quốc “không chiếm đảo đá ngầm Scaborough và cũng không xây dựng gì trên đó”.
Một trong hai viên chức Philippines được trích dẫn trên còn xác định với Reuters rằng họ chỉ được phía Trung Quốc thông báo hủy bỏ chuyến thăm viếng vào giờ chót mà không có một lời giải thích. Bộ trưởng thương Mại Philippines Ramon Lopez cho biết thêm là hai bên chưa ấn định thời điểm gặp lại. Các đề án hợp tác song phương dự trù ký kết lên đến 3,4 tỷ USD.
Một ngày sau khi ngoại trưởng Philippines phát biểu về tình hình Biển Đông, phát ngôn viên bộ ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng cho rằng quan điểm của ngoại trưởng Perfecto Yasay không phản ảnh lập trường của ASEAN.
