Thắng lớn tiền bản quyền dù ngành biểu diễn “tê liệt”
“Năm 2020, tổng doanh thu (trước thuế) của Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam (VCPMC) lên tới hơn 150 tỉ đồng, tăng 12% so với năm 2019. Trong đó, số tiền thu tại phía Bắc là 47.566.866.803 đồng; phía Nam là 102.462.866.176 đồng” - Nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn, Tổng Giám đốc VCPMC cho biết. Kết quả bất ngờ này khiến các nhạc sĩ choáng váng, ngỡ ngàng, không tin được bởi ngay từ đầu năm 2020 tình hình kinh tế sụt giảm do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 đã khiến hầu hết các ngành đều “tê liệt”, đặc biệt là các chương trình biểu diễn nghệ thuật.
Trong đó, doanh thu bản quyền âm nhạc từ khu vực biểu diễn sụt tới 74%; khối resort, khách sạn cao cấp giảm 44%, siêu thị, trung tâm thương mại giảm 50%, nhà hàng, quán bar giảm 40%, quán cà phê giảm 60%, karaoke giảm 68%, karaoke file midi giảm 75%. Lo ngại trước tình hình u ám đó, Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam đã quyết tâm tìm ra con đường riêng.
“Điều chỉnh kế hoạch hoạt động, tập trung vào việc khai thác và bảo vệ quyền tác giả âm nhạc trên internet, tích cực áp dụng công nghệ 4.0 và các phần mềm quốc tế vào mọi hoạt động. Chẳng hạn như chúng tôi đầu tư hệ thống máy móc, thiết bị, phần mềm để quét suốt ngày đêm toàn bộ các chương trình truyền hình, bất cứ tác phẩm âm nhạc nào (kể cả bản thu âm lẫn bản thu hình) của nhạc sĩ đã uỷ quyền được vang lên ở đâu, chúng tôi đều đòi được tiền bản quyền về cho nhạc sĩ. Nhờ vậy, doanh số đã bật lên không ngờ” – Nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn chia sẻ.
 |
Tại buổi lễ tổng kết năm 2020, các nhạc sĩ đã tưởng niệm nhạc sĩ Vũ Mão - nguyên cố vấn của VCPMC và nhạc sĩ Phó Đức Phương, nguyên Giám đốc VCPMC. Cả hai nhạc sĩ đều từ trần năm 2020 (Ảnh: Hoà Bình) |
Qua biểu đồ theo dõi, năm 2020 nguồn thu tiền bản quyền âm nhạc đến từ Singapore, Nhật Bản, Pháp, Mỹ, ĐỨc, Úc đều tăng vọt so với các năm trước.
“VCPMC thường xuyên họp trực tuyến với các tổ chức bản quyền âm nhạc quốc tế và các đối tác nước ngoài. Tiếp tục mở rộng hợp tác song phương với các tổ chức bảo vệ quyền tác giả trên thế giới. Cho tới thời điểm này, VCPMC đã ký hợp đồng song phương với 81 tổ chức quản lý tập thể quyền (CMOs) trên thế giới, riêng năm 2020 tăng 10% so với 2019. Cho nên trong tình hình diễn biến dịch bệnh phức tạp, mọi người ở nhà lại xem TV nhiều hơn, lên mạng nghe nhạc trực tuyến nhiều hơn. Năm 2020, doanh thu tiền bản quyền âm nhạc từ quốc tế tăng tới 95%, đến từ các website, ứng dụng nhạc, mạng xã hội (Youtube, Tik Tok, Facebook…) tăng 49%, phát thanh, truyền hình tăng 11%...” – Nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn cho biết.
Nguy cơ “cho không biếu không” khi các nhạc sĩ tự đàm phán bản quyền
Mặc dù doanh thu tăng 12% là niềm vui lớn, nhưng đội ngũ lãnh đạo VCPMC vẫn chia sẻ nỗi lo khi nhiều nhạc sĩ bị vướng phải tình trạng đã không thể thu được đồng nào từ các nền tảng trực tuyến như Youtube, Tik Tok… khi đã “lỡ” ký hợp đồng miễn phí toàn bộ tiền tác quyền.
“Các hợp đồng này thậm chí còn có cả điều khoản không kêu ca, phàn nàn gì, cho nên khi phát hiện các nền tảng có sử dụng tác phẩm âm nhạc của nhạc sĩ đã thu được doanh số khá lớn, VCPMC liên lạc yêu cầu trả tiền bản quyền thì rất đau xót là họ đã chìa ra hợp đồng được chính các nhạc sĩ ký kết miễn phí hoàn toàn” – Ông Hoàng Văn Bình, Phó Tổng Giám đốc Trung tâm Bản quyền Âm nhạc Việt Nam bày tỏ.
 |
Nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn - Tổng Giám đốc VCPMC cho biết Trung tâm đã hỗ trợ nhiều nhạc sĩ trong các vụ kiện bản quyền (Ảnh: Hoà Bình) |
“Trung tâm có một đội ngũ luật sư dày dạn kinh nghiệm và luôn sẵn sàng hỗ trợ miễn phí tư vấn cho các nhạc sĩ. Mong các nhạc sĩ hãy lưu ý, còn vướng mắc, chưa hiểu điều gì thì nên lên Trung tâm để các luật sư tư vấn. Đừng tự thoả thuận bản quyền, để cuối cùng nhận cái kết đắng như vậy” – Ông Hoàng Văn Bình tha thiết cảnh báo.
Tổng Giám đốc Đinh Trung Cẩn nhấn mạnh thêm: “Nổi bật là năm qua, Trung tâm đã thắng kiện vụ khởi kiện Công ty TNHH Multimedia Ngọc Việt, đơn vị tổ chức chương trình ca nhạc “Để nhớ một thời ta đã yêu 6 – Một thuở yêu người” tại Nhà hát Hoà Bình (TP.HCM), Toà án Nhân dân TP Hà Nội xét xử ngày 17/9/2020”. Năm 2020, Trung tâm còn thực hiện rút đơn kiện do bị đơn đã khắc phục một phần vi phạm trong 3 vụ khởi kiện khác liên quan đến bản quyền âm nhạc. Các vụ việc đang trong tiến trình tố tụng tổng số có 8 vụ”.
Vì tình trạng nhiều nền tảng trực tuyến đang có những điều khoản chỉ có lợi cho họ mà không chi trả bất cứ số tiền bản quyền nào cho nhạc sĩ nhưng tất cả đều được soạn thảo bằng tiếng Anh nên nhiều nhạc sĩ lơ mơ đã “nhắm mắt” ký đại, miễn sao tác phẩm được đưa lên nền tảng trực tuyến để công chúng nghe. Tuy nhiên, khi số lượt nghe đạt tới ngưỡng quy định của từng nền tảng, thì lẽ ra nhạc sĩ phải được hưởng số tiền bản quyền trả cho chất xám của người đã sáng tạo nên tác phẩm, thì nhiều nhạc sĩ lại buồn bã chấp nhận “tình cho không biếu không”, trong khi lợi nhuận chảy vào túi người kinh doanh trực tuyến.
Sốc: Tỷ phú Hoàng Kiều kiện Sky Music đòi đền bù 150.000 USD/bài
Galaxy Play ra mắt nền tảng số với hàng trăm phim độc quyền
TikTok hợp tác với Sony Music giải quyết vấn đề bản quyền âm nhạc
Dịch vụ âm nhạc trực tuyến Spotify sắp vào Việt Nam
