Băn khoăn với siêu dự án điện gió 4,4 tỷ USD

VietTimes -- HLP Invest, chủ đầu tư siêu dự án phong điện biển Cổ Thạch, mang quốc tịch Việt Nam và được giới thiệu là có các cổ đông giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực năng lượng tái tạo và tài chính ngân hàng. Nhưng với tổng mức đầu tư lớn đến giật mình của dự án (4,4 tỷ USD), liệu họ có xác định đầu tư đến đầu đến đũa hay lại sớm sang tay cho nước ngoài (?!). Như đã từng xảy ra...

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

HLP Invest và dự án điện gió 4,4 tỷ USD

Ngày 12/6/2019, CTCP Đầu tư HLP (HLP Invest) và các đối tác là CTCP Xây dựng và Thương mại Đông Sơn (Đông Sơn), CTCP Năng lượng Mirat Việt Nam (Mirat Việt Nam) đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ đề nghị cho phép nghiên cứu, khảo sát, lập báo cáo bổ sung quy hoạch và đề xuất đầu tư Dự án cánh đồng gió biển Cổ Thạch.

Dự án mà liên danh này đề xuất có diện tích khảo sát rộng 30.460 ha (ngoài khơi huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận), tổng công suất 2.000 MW và có tổng mức đầu tư dự kiến là 4,4 tỷ USD.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện các thủ tục, Đông Sơn và Mirat Việt Nam không có khả năng và năng lực để tham gia, nên việc theo đuổi dự án biển Cổ Thạch chỉ còn mình CTCP Đầu tư HLP (HLP Invest).

Tháng 9/2019, trong văn bản gửi Sở Công thương tỉnh Bình Thuận, HLP Invest giới thiệu là doanh nghiệp hoạt động đầu tư trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, là đối tác với nhiều tập đoàn năng lượng hàng đầu thế giới với loạt dự án ở Việt Nam như: Tập đoàn GE Renewable Energy (Dự án các nhà máy điện gió công suất 210MW tại Quảng Trị), APDP - Công ty con của Quỹ đầu tư Macquarie Capital (Dự án điện gió Tà Năng 300MW tại Lâm Đồng).

Ngoài ra, HLP Invest còn cho biết được sáng lập bởi các cổ đông là những người có nhiều năm kinh nghiệm trong các lĩnh vực năng lượng tái tạo (thủy điện, điện mặt trời) và lĩnh vực tài chính ngân hàng. Chi tiết này phần nào phù hợp với tìm hiểu của VietTimes.

Dữ liệu của VietTimes cho thấy, HLP Invest được thành lập tháng 9/2017, đăng ký hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, truyền tải và phân phối điện (chi tiết: Sản xuất điện). Ban đầu, doanh nghiệp này có quy mô vốn điều lệ chỉ vỏn vẹn 3 tỷ đồng, với 7 cổ đông sáng lập là các cá nhân.

Trong đó, ông Nguyễn Mạnh Cường (SN 1974) là cổ đông góp vốn lớn nhất (chiếm 38% vốn điều lệ), đồng thời đảm nhiệm cương vị Tổng Giám đốc của HLP Invest.

Các cổ đông còn lại của doanh nghiệp này bao gồm: ông Trương Việt Hùng (35%), ông Trần Văn Hải (10%), bà Đỗ Thu Trang (7%), ông Nguyễn Như Nam (3%), ông Bùi Xuân Huy (3%), bà Phạm Thị Đông (2%) và bà Nguyễn Thị Ngọc Hoa (2%).

Tới cuối năm 2018, quy mô vốn của HLP Invest tăng mạnh lên mức 90 tỷ đồng. Trong đó, ông Trương Việt Hùng đã thoái 35% vốn, cơ cấu sở hữu của các cổ đông khác được giữ nguyên. Dù đã thoái vốn, song phu nhân của ông Hùng - bà Đào Thị Hảo vẫn đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng trong “hệ sinh thái” của ông Nguyễn Mạnh Cường.

Ông Trần Văn Hải (SN 1978) là Thành viên HĐQT CTCP Đầu tư Năng lượng Trường Thịnh (TTE) - chủ sở hữu một số nhà máy thủy điện ở Tây Nguyên như: Tà Vi, Đăk Bla 1, Đăk Pia, Đăk Ne.

Mặt khác, ông Hải hiện còn là Thành viên Ban Kiểm soát Tổng công ty Dược Việt Nam (DVN) - nơi Việt Phương Group của đại gia Phương Hữu Việt đang là cổ đông chiến lược. Ngoài ra, ông Hải từng đảm nhiệm vị trí Trưởng phòng Tài chính tại Tập đoàn Đầu tư Việt Phương (VPG).

Ông Bùi Xuân Huy có mối quan hệ tín dụng khá chặt chẽ với VietABank - nhà băng có nhiều mối liên hệ chặt chẽ với Việt Phương Group.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Hoa (SN 1976) là phu nhân của ông Đỗ Đức Hồng Hà (Ủy viên thường trực Ủy ban Tư pháp của Quốc hội), bà Phạm Thị Đông (SN 1963) là phu nhân ông Nguyễn Tiến Hưng - Giám đốc Ban quản lý Dự án đầu tư xây dựng và mua sắm tài sản tập trung thuộc Cục Kế hoạch - Tài chính, Bộ Tư pháp. 

Trở lại với dự án phong điện 4,4 tỷ USD biển Cổ Thạch, trên cơ sở phiếu chuyển từ Văn phòng Chính phủ, ngày 9/8/2019, Cục Điện lực và Năng lượng Tái tạo (Bộ Công thương) có công văn gửi UBND tỉnh Bình Thuận đề nghị địa phương này có ý kiến đối với dự án để xem xét, báo cáo Thủ tướng.

Tới ngày 23/8/2019, Văn phòng UBND tỉnh Bình Thuận có công văn số 4147/VP-KT đề nghị Sở Công Thương chủ trì, phối hợp với các Sở, ngành và địa phương liên quan nghiên cứu tham mưu UBND tỉnh có ý kiến về các nội dung liên quan về khảo sát, nghiên cứu và đầu tư xây dựng dự án điện gió Biển Cổ Thạch.

Ngày 10/3/2020, Sở Công Thương Bình Thuận có công văn đề nghị chủ đầu tư dự án báo cáo và cung cấp thông tin, hồ sơ năng lực (tài chính, kinh nghiệm...) để cơ quan này phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư (Sở KH&ĐT) xem xét, báo cáo UBND tỉnh Bình Thuận.

Băn khoăn của Bình Thuận

Các tài liệu VietTimes thu thập được cho thấy, HLP Invest đã rục rịch khởi động đầu tư vào dự án phong điện Cổ Thạch từ trước khi có văn bản gửi Thủ tướng. Tuy nhiên, doanh nghiệp này đã phải giải trình một số “băn khoăn” của UBND tỉnh Bình Thuận.

Trong đó có việc “Tổng giám đốc HLP là cổ đông sáng lập CTCP Điện mặt trời VSP Bình Thuận II, hiện nay Công ty đang đề nghị chuyển nhượng vốn 100% cho nhà đầu tư nước ngoài". CTCP Điện mặt trời VSP Bình Thuận II (VSP II) là chủ đầu tư dự án cùng tên rộng 40,8ha, quy mô 30MW, tại xã Vĩnh Hảo, huyện Tuy Phong.

Nhằm tránh tình trạng lập dự án để chuyển nhượng, UBND tỉnh Bình Thuận đã giao Sở Kế hoạch và Đầu tư rà soát kỹ năng lực tài chính của HLP Invest.

Mặt bằng tổng thế dự án năng lượng mặt trời VSP Bình Thuận II (Nguồn: Internet)
Mặt bằng tổng thế dự án năng lượng mặt trời VSP Bình Thuận II (Nguồn: Internet)

Giải trình về vấn đề này, HLP Invest cho biết ông Nguyễn Mạnh Cường (Tổng giám đốc HLP Invest) là Tổng giám đốc VSP II, đồng thời là người sáng lập và nắm giữ 38% cổ phần tại Công ty, các cổ đông lớn khác là bà Đào Thị Hảo 35% và ông Trần Văn Hải 10%.

Tháng 7/2017, VSP II tiến hành cơ cấu lại cổ đông để đẩy nhanh quá trình triển khai dự án. Lúc này, ông Nguyễn Mạnh Cường chuyển toàn bộ phần vốn góp cho ông Nguyễn Văn Hùng (bố đẻ ông Cường) để trở thành cổ đông sáng lập nắm giữ 37,45% vốn điều lệ. Cơ cấu cổ đông khi đó bao gồm: ông Hà Duy Lợi (60%), ông Nguyễn Văn Hùng (37,45%) và bà Nguyễn Thị Liên (2,55% VĐL).

Còn ông Nguyễn Mạnh Cường tham gia VSP II với vai trò Tổng giám đốc, trực tiếp quản trị điều hành để dự án được đẩy nhanh tiến độ.

HLP Invest khẳng định các cổ đông mới của VSP II đã có đủ năng lực, nghiêm túc thực hiện dự án và đầu tư xây dựng công trình.

Hiện nay, để thoái vốn đầu tư các dự án khác, các cổ đông trên đã đồng ý chuyển nhượng 100% cổ phần cho các cổ đông nước ngoài. Việc chuyển nhượng đang được tiến hành theo đúng quy định pháp luật và đã được UBND tỉnh đồng ý tại văn bản số 709/UBND-KT ngày 28/2/2019.

Dấu ấn Trung Quốc ở VSP II

Sau khi văn bản số 709/UBND-KT kể trên được ban hành, dữ liệu của VietTimes cho thấy, vào đầu tháng 3/2019, các cổ đông cá nhân trong nước tại VSP II đã chuyển nhượng toàn bộ cổ phần cho Công ty TNHH Đầu tư Vina Solar (99%) và 2 cái nhân người Trung Quốc là Wang Zhao Feng (0,5%) và Yang Yong Zhi (0,5%).

Công ty TNHH Đầu tư Vina Solar thành lập tháng 11/2018, đầu tiên là công ty con của Công ty TNHH Vina Solar Technology. Sau nhiều lần thay đổi công ty mẹ, doanh nghiệp này hiện là công ty con cấp hai của Công ty TNHH Thương mại HQ, có trụ sở tại Hồng Kông.

Nhóm nhà đầu tư Trung Quốc của VSP II hoạt động rất tích cực trong lĩnh vực nhập khẩu thiết bị, linh kiện năng lượng mặt trời.

Trong một bản tin của CTCP Tư vấn Xây dựng Thành Nam, đơn vị này cho biết vào ngày 18/8/2018 đã được Công ty TNHH Vina Solar Technology mời làm đơn vị tư vấn và thiết kế toàn bộ phần kiến trúc, kết cấu và công nghệ phát điện thi công dự án Nhà máy điện mặt trời VSP Bình Thuận II.

Điều này cho thấy, có thể nhóm nhà đầu tư Trung Quốc thực tế đã “vào” VSP II ít nhất từ thời điểm tháng 8/2018, trước khi nhóm nhà đầu tư người Việt được chấp thuận chuyển nhượng cổ phần.

Tuy nhiên, để có được dự án Điện mặt trời VSP Bình Thuận II, sẽ là thiếu sót nếu không điểm tới những cổ đông sáng lập ban đầu của VSP II mà HLP Invest chưa đề cập.

Cụ thể, dữ liệu của VietTimes cho thấy, các cổ đông sáng lập đầu tiên của VSP II không phải là ông Nguyễn Mạnh Cường, bà Đào Thị Hảo và ông Trần Văn Hải, mà là CTCP Đầu tư và Công nghệ HC Toàn Cầu (42,75%), CTCP Điện Mặt trời Việt Nam (52,25%) và ông Đặng Hồng Sơn (5%). Bên cạnh đó, quy mô vốn điều lệ của VSP II khi thành lập ở mức 360 tỷ đồng.

Đến cuối tháng 7/2017, VSP II giảm mạnh vốn về còn 50 triệu đồng, trước khi tăng lên 2,6 tỷ đồng một tháng sau đó. Cơ cấu cổ đông lúc này mới đúng như báo cáo của HLP Invest, gồm ông Hà Duy Lợi, ông Nguyễn Văn Hùng và bà Nguyễn Thị Liên.

Về các cổ đông sáng lập của VSP II

Các ông Hà Duy Lợi và Nguyễn Mạnh Cường cũng chính là những cổ đông sáng lập của CTCP Điện Mặt trời Việt Nam (Vietnam Solar), và nắm giữ tổng cộng 55% vốn điều lệ của doanh nghiệp này.

Tương tự ông Nguyễn Mạnh Cường, ông Hà Duy Lợi cũng đại diện cho nhiều pháp nhân hoạt động trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, như: CTCP Điện Mặt trời Miền Nam, CTCP Năng lượng và Tầm nhìn mới.

CTCP Đầu tư và Công nghệ HC Toàn Cầu (HC Global) thành lập vào tháng 12/2011,Giám đốc Lê Trọng Huy (SN 1981) cũng là cổ đông nắm 39% vốn điều lệ. HC Global là doanh nghiệp có tên tuổi trong lĩnh vực phân phối, lắp đặt thiết bị công nghệ cao, năng lượng mặt trời với nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Bên cạnh đó, vị doanh nhân Lê Trọng Huy cũng dành sự quan tâm lớn mảng năng lượng tái tạo, cũng thành lập một loạt các pháp nhân trong lĩnh vực này, đơn cử như CTCP Điện mặt trời Suối Ngô 2, CTCP Điện mặt trời HCG Đắk Nông, CTCP Điện mặt trời HCG Long An hay Công ty TNHH Điện mặt trời HCG Tây Ninh (HCG Tây Ninh)...

Trong đó, HCG Tây Ninh cùng với Công ty TNHH Quản lý và Đầu tư tín thác Hoàng Thái Gia (HTG) là chủ đầu tư các dự án điện mặt trời HCG&HTG tại Khu kinh tế cửa khẩu Mộc Bài, xã Tiên Thuận & Lợi Thuận, huyện Bến Cầu, Tây Ninh.

Tới năm 2019, Reonyuan Power Singapore đã mua lại toàn bộ cổ phần trong HCG Tây Ninh và HCG, hay nói cách khác, trở thành chủ sở hữu dự án quy mô 100MW và nắm trong tay luôn khu đất 117ha giáp biên giới Campuchia. Reonyuan Power Singapore là công ty con của Ningbo Boway Alloy Material - một tập đoàn Trung Quốc hoạt động trong lĩnh vực vật liệu hợp kim.

Liên quan tới việc chuyển nhượng các dự án điện mặt trời, gần đây, “đại gia” năng lượng Thái Lan là Super Energy Corporation đã lên kế hoạch chi ra gần nửa tỷ Đô la Mỹ để mua lại cụm dự án điện Lộc Ninh từ Tập đoàn Hưng Hải (Hưng Hải Group). Thương vụ cũng hé lộ thêm những dự án điện mặt trời khác mà doanh nghiệp đến từ Thái Lan này mua lại từ các nhà đầu tư trong nước.

Hệ sinh thái HLP

HLP Invest, ông Nguyễn Mạnh Cường còn tham gia góp vốn thành lập nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, như: CTCP Điện gió HLP Quảng Trị (vốn 99 tỷ đồng), CTCP Điện mặt trời HLP Hòa Phú (vốn 207 tỷ đồng), CTCP Điện gió HLP Krông Năng (vốn 89 tỷ đồng), CTCP Điện gió HLP Mang Yang (79 tỷ đồng), CTCP Điện mặt trời Hòa Phú I (vốn 26 tỷ đồng), CTCP Điện mặt trời Hòa Phú II (vốn 28 tỷ đồng), CTCP Phong Tài Tây Nguyên (VĐL 400 tỷ đồng, có 2 công ty con là CTCP Điện gió PTTN Đak Pơ (89 tỷ đồng), CTCP Điện gió PTTN Ea Hleo (vốn 79 tỷ đồng)).

Đầu năm 2019, HLP Invest và Mirat Energy đã ký kết thỏa thuận hợp tác hai dự án điện gió ở Đăk Pơ và Mang Yang (Gia Lai) với tổng công suất 400MW, diện tích khảo sát mỗi dự án lên tới 3.000ha. Liên danh này cũng thỏa thuận phát triển chuỗi 5 dự án điện gió 100MW tại Lâm Đồng trên khu vực khảo sát khoảng 5.700 ha./.