Vào tháng 3, các nhà nghiên cứu của Goldman Sachs ước tính rằng 300 triệu công việc toàn thời gian trên toàn cầu có thể bị gián đoạn bởi Trí tuệ nhân tạo như ChatGPT. Tuy nhiên, chính xác những tác động này là gì thì vẫn chưa chắc chắn và có thể sẽ thay đổi tùy theo ngành và vai trò của từng người.
Mặc dù việc áp dụng AI có thể giúp nhân viên làm việc hiệu quả hơn, dành ít thời gian hơn cho các công việc nhàm chán, kiếm được mức lương cao hơn, tiếp tục làm việc từ xa và thậm chí có một tuần làm việc bốn ngày, tuy nhiên, một số người khác có thể phải đối mặt với nhiều sự cạnh tranh, bị trả lương thấp hơn hoặc thậm chí có những công nghệ sẽ thay thế hoàn toàn công việc của họ.
AI có thể làm cho công việc của bạn dễ dàng và ít nhàm chán hơn
Gần 2/3 công nhân Mỹ có thể làm việc hiệu quả hơn khi sử dụng AI, theo Goldman Sachs. Một số người Mỹ đã sử dụng những công cụ này tại nơi làm việc.
Ông Mark Muro, thành viên cấp cao tại Viện Brookings, nói với Insider: “Hoàn toàn đúng là các ứng dụng AI như ChatGPT có thể cải thiện rất nhiều cuộc sống của người lao động".
Nếu AI hỗ trợ người lao động thực hiện các nhiệm vụ tốn thời gian như nghiên cứu, viết và phân tích dữ liệu, thì nó có thể giúp họ có thời gian tập trung vào các mảng công việc khác.
“Một số việc làm nhàm chán của công việc có thể biến mất”, nhà kinh tế Carl Benedikt Frey của Oxford cho biết. "Chúng tôi có thể tập trung nhiều hơn vào việc tạo ra những ý tưởng phù hợp, đặt ra những câu hỏi phù hợp, những điều thú vị hơn".
AI tăng cường sự cạnh tranh trong công việc
Các công nghệ AI sáng tạo như ChatGPT có thể sẽ tạo ra một số công việc mới và thay thế những công việc khác. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng tác động chính của sự bùng nổ AI thực sự sẽ khiến nhiều công việc hiện tại trở nên cạnh tranh hơn.
Vì các công nghệ AI như ChatGPT giúp mọi người soạn thảo và viết code dễ dàng hơn, nên các nhà văn và lập trình viên ngày nay có thể phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt về việc làm, nhà kinh tế Frey nói với Insider.
Ông Oded Netzer, giáo sư Trường Kinh doanh Columbia, đồng ý: "Bạn sẽ không bị thay thế bởi AI mà được thay thế bởi một người biết phải làm gì với AI", ông nói. "Những người biết phải làm gì với AI có thể làm việc hiệu quả hơn".
AI làm tăng lợi nhuận nhưng cũng khiến lương công nhân giảm
Theo Goldman Sachs, việc tăng cường ứng dụng AI có thể tăng lợi nhuận doanh nghiệp lên 30% hoặc hơn.
Ông Mark Muro nói với Insider: “Trải nghiệm của người lao động có thể phụ thuộc nhiều hơn vào bản chất của việc công ty họ áp dụng các công nghệ này. Chúng có được áp dụng trên tinh thần cải thiện quy trình và tạo ra sản phẩm ngày càng tốt hơn không? Hay chúng được sử dụng một cách cứng nhắc chỉ để loại bỏ công nhân? Đó là sự khác biệt giữa AI tốt và AI có hại".
Ông Frey nói thêm: “Lợi nhuận có tăng hay không còn phụ thuộc vào cách AI được sử dụng. Khi AI làm cho một số ngành trở nên cạnh tranh hơn, nhà kinh tế cho biết động lực này cũng có thể khiến tiền lương của một số công nhân giảm xuống".
AI có thể cho phép nhân viên làm việc từ xa
Trong năm qua, nhiều công ty đã gọi nhân viên trở lại văn phòng ít nhất vài ngày mỗi tuần - một phần do lo ngại về năng suất trong bối cảnh người người nhà nhà làm việc từ xa.
Mùa hè năm ngoái, 85% lãnh đạo doanh nghiệp cho biết họ không tin rằng những người làm việc từ xa đang làm việc hiệu quả, theo một cuộc khảo sát của Microsoft với 20.000 công nhân và lãnh đạo trên 11 quốc gia.
Liệu những người làm việc từ xa có thực sự làm việc kém năng suất hơn hay không vẫn còn là điều cần tranh luận. Tuy nhiên, đối với các công ty có lãnh đạo lo ngại về vấn đề này, việc ứng dụng AI có thể giúp họ quên đi mối lo về năng suất và đem văn hóa làm việc từ xa trở lại với một số doanh nghiệp.
Theo nhà kinh tế Carl Benedikt Frey của Oxford, có một cách khác để AI có thể được sử dụng để giảm bớt những lo lắng về năng suất. Theo đó, các công ty có thể áp dụng các công nghệ theo dõi nhân viên làm việc từ xa của họ.
"Tôi tin rằng AI có thể làm tăng hiệu suất làm việc từ xa theo cách này, mặc dù điều này có thể xảy ra theo những cách xâm phạm quyền riêng tư và có thể không mang lại lợi ích tốt nhất cho người lao động", ông nói.
Một mối quan tâm khác đối với những người làm việc từ xa là một số công việc của họ có thể bị thay thế bởi AI, nhà kinh tế học Stanford và chuyên gia làm việc tại nhà Nick Bloom nói với Insider.
"Hãy nghĩ xem, ChatGPT sẽ tốt như thế nào sau hai năm nữa – có thể tốt hơn cả nhân viên thông thường", ông nói. "Vì vậy, tôi nghĩ rằng tác động lớn nhất của AI sẽ là rất nhiều công việc hoàn toàn từ xa như nhập dữ liệu, tính lương,... sẽ chuyển sang AI".
AI có thể biến tuần làm việc 4 ngày thành hiện thực
Giáo sư Netzer trước đây đã nói với Insider rằng những tiến bộ của AI có thể thúc đẩy tăng trưởng năng suất lao động ở Mỹ, một bước phát triển mà ông gọi là "điều kiện cần thiết để chúng ta làm việc ít hơn".
Nhà kinh tế học Frey bổ sung thêm: "Bất kỳ công nghệ nào giúp tăng năng suất, bao gồm cả ChatGPT, đều giúp tuần làm việc ngắn ngày trở nên khả thi hơn".
Tuy nhiên, Michael Chui, một đối tác tại Viện Toàn cầu McKinsey, trước đây đã nói với Insider rằng việc tăng năng suất AI sẽ không đảm bảo người Mỹ sẽ làm việc ít hơn. Ông cho biết một số tổ chức có thể sẽ mong đợi công nhân sản xuất nhiều hơn nữa trong cùng một khoảng thời gian.
Theo Business Insider
