Một năm trước, cuộc tranh luận về xe điện (EV) và xe hybrid có vẻ đã được giải quyết. Tuy nhiên, tầm nhìn của Elon Musk về tương lai của EV lại đang phải đối mặt với thách thức mới từ phía Toyota và những kế hoạch tăng tốc của họ đối với dòng xe hybrid.
Musk, CEO của Tesla, muốn điện khí hoá toàn thế giới, đặt mục tiêu đẩy số lượng EV mà họ cung cấp hàng năm vượt Toyota để trở thành nhà sản xuất ô tô bán chạy nhất trước năm 2030.
Mặc dù mục tiêu đó còn xa vời, nhưng Musk đã đạt được một số bước tiến nhất định – ở thị trường Mỹ, dòng sản phẩm cỡ nhỏ của Tesla đã vượt qua một số sản phẩm bán chạy nhất của Toyota.
Xe hybrid lên ngôi
Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng doanh số bán EV của Tesla ở Mỹ chậm lại đang thử thách "canh bạc" của Musk. Trong khi đó, lượng người mua xe hybrid đã tăng đột ngột trong năm nay, một phần nhờ vào sự thành công của các sản phẩm mới của Toyota, cũng như thương hiệu hạng sang Lexus của họ.
“Cơn sốt điện khí hóa trong ngành đã phần nào đưa xe hybrid trở thành xu hướng chủ đạo”, David Christ, người đứng đầu thương hiệu Toyota ở Bắc Mỹ, cho biết trong một cuộc phỏng vấn. “Nó thực sự đã thức tỉnh”.
Lời thuyết phục khách hàng mua xe hybrid rất đơn giản: Những chiếc xe như vậy thường rẻ hơn so với các đối thủ chạy hoàn toàn bằng điện, trong khi vẫn đảm bảo được một số lợi ích từ việc điện khí hóa với MPG (Miles per gallon, số dặm đi được với 1 gallon nhiên liệu) được cải thiện so với xe truyền thống mà không gặp phải nhiều vấn đề khi sạc như EV.
Nhà sản xuất ô tô Nhật Bản, với mẫu sedan Prius ra mắt cách đây hơn 20 năm, đã đóng một vai trò quan trọng trong việc phổ biến công nghệ hybrid, kết hợp pin với động cơ chạy bằng khí đốt để nâng cao hiệu suất sử dụng nhiên liệu.
Tuy nhiên, công nghệ đó dường như sắp bị lãng quên khi doanh số bán xe hybrid sụt giảm vào năm ngoái trong khi doanh số bán EV tăng 65%, là dấu hiệu rõ ràng cho thấy một kỷ nguyên mới đang bắt đầu.
“Đã đến lúc phải chuyển dịch khỏi xe hybrid”, Musk viết trên Twitter vào năm ngoái. “Đó chỉ là một giai đoạn”.
Do làn sóng hứng thú với EV, một số nhà đầu tư đã nhất trí với luận điểm trên. Rất ít người coi xe hybrid là đối thủ thực sự của Tesla. Đầu năm nay, một số nhà đầu tư đã cố gắng lật đổ Chủ tịch Toyota Akio Toyoda vì chiến lược của công ty nhằm phòng ngừa rủi ro đầu tư vào xe hybrid, EV và các công nghệ khác. Tuy nhiên, nỗ lực đó đã thất bại. Ông Toyoda cảnh báo rằng chuyển dịch sang xe chạy hoàn toàn bằng điện – một số đối thủ đang chạy đua để bắt kịp Tesla – không phải là điều mà nhiều khách hàng mong muốn hoặc đã sẵn sàng tâm lý để chấp nhận.
Vài tháng sau, khi Ford và General Motors rút lại kế hoạch sản xuất EV, Toyoda có vẻ hân hoan. “Mọi người cuối cùng cũng nhìn thấy thực tế”, ông Toyoda nói vào tháng trước.
Thật dễ hiểu tại sao Chủ tịch của Toyota lại có cảm giác như vậy. Giữa các thương hiệu Toyota và Lexus, công ty này bán ra 26 lựa chọn xe điện trên thị trường Mỹ - bao gồm xe hybrid, EV và các công nghệ khác – và chứng kiến số lượng giao hàng của các sản phẩm này tăng 20% trong 3 quý đầu năm lên tổng cộng 455.000 chiếc.
Tesla, không công bố kết quả giao hàng tại Mỹ, đã bán được khoảng 493.500 xe chạy hoàn toàn bằng điện trong thời gian đó, tăng 26%, theo ước tính của công ty dữ liệu Motor Intelligence.
Tesla đổi lợi nhuận lấy doanh số
Trong bối cảnh khó khăn hơn đối với thị trường ô tô Mỹ, Musk đã cam kết thúc đẩy tăng trưởng doanh số bán hàng trong năm nay với cái giá phải trả là giảm lợi nhuận. Điều này khiến một số nhà đầu tư không hài lòng. Lợi nhuận của Tesla giảm 44% trong quý 3.
Theo Strategic Vision - một tổ chức chuyên khảo sát những người mua mới, lượng khách hàng mới lớn nhất của Tesla đến từ Toyota. Trên toàn quốc, 8% người mua Tesla đến từ phía Toyota.
“Tesla đang 'cướp' đi doanh số bán hàng từ Toyota, nhưng để duy trì điều này, họ phải giảm giá mạnh”, Alexander Edwards, chủ tịch của Strategic Vision, cho biết. “Tuy nhiên, Toyota vẫn giữ nguyên mức giá và cho phép các đại lý tăng giá sản phẩm của họ”.
Một "chiến trường" trong cuộc đấu giữa Tesla và Toyota là ở California, nơi chiến lược giảm giá của Tesla đã khiến giá của một chiếc sedan Model 3 đầu vào, bao gồm cả các khoản giảm thuế liên bang và tiểu bang, rẻ hơn giá khởi điểm đề xuất của một chiếc Camry. Tesla đang vượt qua vị trí dẫn đầu của Toyota về thị phần tại bang này.
Trên toàn quốc, doanh số bán xe Model Y của Tesla đã vượt qua Camry tính từ đầu năm đến tháng 9 và chỉ kém chiếc RAV4, xe bán chạy nhất của Toyota tại Mỹ, khoảng 7.000 xe, theo ước tính của Motor Intelligence.
Musk rõ ràng nhận thấy khoảng cách đang ngày càng thu hẹp. Vào tháng 10, ông nói với các nhà phân tích: “Thành thật mà nói, nếu xe của chúng tôi có giá ngang với RAV4 thì sẽ không có ai mua RAV4, hoặc ít nhất là họ rất khó mua”.
Musk từ lâu đã không ưa xe hybrid - mặc dù Toyota đã sớm giúp Tesla bằng một khoản đầu tư cùng một thỏa thuận béo bở về nhà máy lắp ráp đầu tiên của hãng. “Bạn muốn sử dụng hoàn toàn bằng điện vì đó là con đường thực sự bền vững”, ông nói với The Wall Street Journal nhiều năm trước. “Nếu cố gắng có một chiếc ô tô vừa chạy xăng tốt vừa chạy điện tốt, thì cuối cùng nó sẽ không hấp dẫn bằng xe chạy xăng hay xe điện thuần túy”.
Toyota đẩy mạnh chiến lược xe hybrid
Toyota đang tăng cường chiến lược xe hybrid của mình. Tại sự kiện ở Malibu, California, trong tháng này, Toyota đã thông báo rằng lần đầu tiên Camry, mẫu xe sedan bán chạy nhất ở Mỹ, sẽ chỉ được cung cấp dưới dạng xe hybrid khi thế hệ tiếp theo của nó có mặt tại các phòng trưng bày ở Mỹ vào mùa Xuân.
“Trong vài năm qua, khi chúng tôi bán một chiếc xe có nhiều hệ truyền động – động cơ đốt trong và động cơ hybrid – trong hầu hết các trường hợp, hệ truyền động hybrid được khách hàng ưa chuộng hơn”, ông Christ cho biết. “Điều đó khiến chúng tôi tin rằng khách hàng đã sẵn sàng và sẵn lòng sử dụng xe hybrid”.
Sự hứng thú của người tiêu dùng đối với xe hybrid một phần bắt nguồn từ chi phí và hiệu suất mà Toyota tạo ra.
Khi Toyota bắt đầu phổ biến công nghệ hybrid của mình cho các loại xe ngoài Prius, họ đã phải đưa ra mức giá rất cao. Ví dụ, vào năm 2005, mẫu xe hybrid Highlander của Toyota có giá cao hơn gần 10.000 USD so với phiên bản cơ bản của dòng xe thể thao đa dụng. Hay nói cách khác, khách hàng phải trả nhiều tiền hơn để có được một số tính năng đáng chú ý.
Ngày nay, điều đó đã thay đổi. Toyota chưa công bố mức giá của mẫu Camry mới, nhưng phiên bản hybrid hiện tại có giá khởi điểm thấp hơn 2.500 USD so với phiên bản cơ bản. Và Toyota đang quảng bá rằng mẫu hybrid mới sẽ có động cơ mạnh mẽ hơn so với phiên bản hiện tại./.
Thị trường xe điện rung chuyển: Elon Musk khơi mào cuộc chiến mà Tesla không thể giành phần thắng
Tesla mất dần động lực trên thị trường Trung Quốc, tại sao?
Elon Musk "suýt khóc" trong buổi công bố kết quả kinh doanh của Tesla
Theo Wall Street Journal
