Sơ cứu người bị tai nạn: Đừng nhiệt tình, vội vã khi không có kỹ năng

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam

VietTimes – Một bệnh nhân ở Hải Phòng bị tai nạn giao thông gãy đốt sống cổ, người sơ cứu lập tức bế nạn nhân đến bệnh viện thay vì để nằm thẳng tại chỗ. Hậu quả là mảnh xương vỡ đâm vào tuỷ khiến bệnh nhân bị liệt.

VT_ Thị phạm.JPG
Các bác sĩ Trung tâm Cấp cứu A9 Bệnh viện Bạch Mai thị phạm cách sơ cứu tại cộng đồng

Điều này cho thấy, kiến thức về sơ cứu vô cùng quan trọng, nếu không có thể gây nên hậu quả nghiêm trọng, phản tác dụng.

Trong trường hợp khác, một ông bố ở Nam Định cho tay vào miệng con khi con bị co giật để cháu không cắn phải lưỡi, nhưng đã bị con cắn sâu vào tay, gây tổn thương và bị nhiễm trùng lên tận cổ tay, suýt phải tháo khớp. Trong vụ tai nạn giao thông ở Kon Tum khiến nhiều người tử vong, 24 người tham gia cấp cứu, trong đó có 17 nhân viên y tế. Nhóm người tham gia cấp cứu nhiệt tình nhưng lại quên bảo vệ an toàn cho bản thân nên đã bị phơi nhiễm HIV, do trong số các nạn nhân có người nhiễm HIV.

Hay như vụ nhân viên bảo vệ ngân hàng ở Đà Nẵng bị 2 tên cướp đâm, nếu được sơ cứu tốt hơn, có thể ông đã không chết. Rồi vụ 3 người tử vong khi nhảy xuống giếng cứu 1 người… là những câu chuyện đau lòng mà BS. Ngô Đức Hùng, Trung tâm Cấp cứu A9 Bệnh viện Bạch Mai, đưa ra để minh chứng cho việc cần thiết phải có kiến thức về sơ cứu.

Ngược lại, mới đây, một du khách Ấn Độ đến du lịch ở Đà Nẵng bất ngờ bị ngất xỉu, ngã xuống đất, ngừng tim, mất ý thức, vệ sinh không tự chủ, đã lập tức được nữ điều dưỡng Đặng Thị Hạ (Bệnh viện Bạch Mai) cấp cứu tại chỗ một cách chuyên nghiệp, đã giúp du khách qua cơn nguy kịch.

Hoặc trong trận đấu giữa Đan Mạch với Phần Lan tại Euro 2020 ở Copenhagen, tiền vệ Christian Eriksen (Đan Mạch) bất ngờ đổ gục xuống sân dù anh không va chạm với ai. Các đồng đội lập tức sơ cứu cho anh trước khi các nhân viên y tế vào sân. Eriksen được đặt nằm nghiêng và đồng đội dùng tay giữ miệng để Erikson không nuốt lưỡi, rồi thực hiện hồi sức tim phổi (CPR) cho anh. Sau 15 phút, anh được chuyển đến bệnh viện ở Copenhagen.

Các chuyên gia đều đánh giá quy trình cấp cứu chuyên nghiệp đã giúp Christian Eriksen chiến thắng tử thần.

VT_ BS Hùng.JPG
BS. Ngô Đức Hùng - Trung tâm Cấp cứu A9 Bệnh viện Bạch Mai - chia sẻ kinh nghiệm cấp cứu tại cộng đồng để giảm biến chứng và tử vong

Những câu chuyện này cho thấy trong cuộc sống, các vấn đề y tế xảy ra hàng giờ. Do đó, việc trang bị kiến thức sơ cứu cho cộng đồng rất quan trọng, có thể giúp giảm biến chứng và giảm tỷ lệ tử vong. Đó là lý do Bệnh viện Bạch Mai đã tổ chức cung cấp những kỹ năng sơ cứu cơ bản cho báo chí vào hôm nay, 5/4, nhằm truyền thông rộng rãi đến cộng đồng, tránh những trường hợp “hành động là anh hùng, nhưng bạn sẽ trở thành gánh nặng cho nhiều người khác”.

Điều BS. Hùng đặc biệt nhấn mạnh với mọi người, khi tham gia sơ cấp cứu trong mọi tình huống, hãy chú ý đến tính an toàn, đúng đắn và pháp lý. Sau cùng mới là vấn đề đạo đức. Nguyên tắc quan trọng nhất là phải đảm bảo an toàn cho mình trước bởi, thời gian là vàng nhưng an toàn là mạng sống.

Mục đích của sơ cấp cứu là nhằm giảm thiểu các trường hợp tử vong, hạn chế tổn thương thứ phát và tạo điều kiện cho nạn nhân hồi phục. Bởi vậy, theo BS. Ngô Đức Hùng, nguyên tắc chung của sơ cấp cứu phải là:

1. An toàn

2. Không di chuyển nạn nhân khi chưa đánh giá ban đầu

3. Bình tĩnh và luôn cần sự trợ giúp

4. Hành động thống nhất

5. Đề phòng lây nhiễm: Đeo găng tay hoặc sử dụng túi nilon khi tiếp xúc với vết thương; Rửa tay trước và sau khi sơ cứu; Xử lý các vật dụng sau khi sơ cứu

BS. Hùng đưa ra các nguyên tắc chung của sơ cấp cứu là sử dụng vật dụng thay thế trong tình huống cấp cứu như làm sạch tạm thời bằng coca, rượu nếu không có cồn và bảo vệ tay bằng găng, túi nilon. Nhưng không rửa tay bằng nước ngọt hay dung dịch có nhiều đường, cũng không nên rửa tay tại các nguồn nước kênh, rạch, ao, hồ, đặc biệt là nước tù đọng, bởi chúng tiềm ẩn các ổ vi khuẩn càng làm gia tăng nguy cơ nhiễm trùng cho nạn nhân hoặc cho chính người sơ cứu.

Việc sơ cấp cứu được tiến hành theo các bước: Đánh giá hiện trường; đánh giá ban đầu về tình hình nạn nhân; gọi trợ giúp (113,114,115) rồi mới sơ cứu và vận chuyển.

Tránh trường hợp một số người khi gọi cho 114, 115 rối trí không biết nói gì, BS Hùng lưu ý khi gọi cho số máy khẩn cấp, cần xưng danh và cho số điện thoại của người sơ cứu, rồi thông báo về loại tai nạn, tổn thương và mức độ nghiêm trọng; số lượng, giới tính, độ tuổi của các nạn nhân; tình trạng nguy hiểm tại hiện trường như có chất cháy, nổ, khí độc hay không và nói rõ địa điểm xảy ra tai nạn.

“Không cúp điện thoại khi cơ quan y tế chưa khai thác hết thông tin. Vừa cấp cứu vừa gọi người tới hỗ trợ”, BS. Hùng nhấn mạnh.

Trong các vụ nạn lao động hay tai nạn giao thông, phải luôn chú ý tới cột sống cổ, để tránh trường hợp kể trên khiến bệnh nhân bị liệt hoàn toàn do sơ cứu sai cách.

Trả lời câu hỏi của VietTimes về việc nên xử trí thế nào với người bị tai nạn giao thông, nếu người dân không nhận biết được nạn nhân có bị gãy đốt sống cổ hay không, BS. Hùng khuyến cáo: Với tất cả các nạn nhân bị tai nạn giao thông, đề phòng họ bị gãy đốt sống cổ, nên giữ cho họ nằm yên và cố định cổ bằng vật cứng như nẹp, mảnh gỗ, thậm chí bằng 2 viên gạch 2 bên, trước khi nhân viên y tế đến.