Thông tin được Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông (IPS) chia sẻ tại Hội thảo “Đưa người dân lên môi trường số: Tăng cường cung cấp thông tin và hiệu quả tương tác qua cổng, trang thông tin điện tử của chính quyền địa phương”, do Hội Truyền thông số Việt Nam (VDCA) chủ trì tổ chức sáng nay (30/11).
Đối với việc cung cấp thông tin trên các cổng, trang TTĐT, khảo sát của Trung tâm Thúc đẩy giáo dục và Nâng cao năng lực Phụ nữ (CEPEW) cho thấy tỷ lệ cơ quan công khai quy chế và đầu mối cung cấp thông tin còn hạn chế.
Ở cấp Trung ương, 48,1% cơ quan đã công khai đầu mối, và 40,7% đã công khai quy chế cung cấp thông tin. Ở cấp địa phương, 9,5% UBND cấp tỉnh đã công khai đầu mối, và 3,2% đã công khai quy chế cung cấp thông tin. Sở Tư pháp đạt tỷ lệ cao nhất ở cấp tỉnh, nhưng đều dưới 40%.
Theo đánh giá của IPS, tư duy cung cấp dịch vụ chưa được áp dụng triệt để đối với vấn đề cung cấp thông tin và tương tác với người dân trên các cổng thông tin điện tử (TTĐT) của chính quyền địa phương. Các cổng, trang TTĐT mới dừng lại ở việc cung cấp các thông tin do các cơ quan nhà nước tạo ra và nắm giữ, nhưng chưa bảo đảm tính đầy đủ, cập nhật, và có tính hệ thống. Cùng với đó, các tính năng phục vụ trải nghiệm của người dùng như tìm kiếm thông tin, hướng dẫn tìm kiếm thông tin, tiếp nhận và giải quyết yêu cầu cung cấp thông tin của người dân, đánh giá chất lượng thông tin được cung cấp, chia sẻ ý kiến, gửi góp ý trực tuyến còn hạn chế.
Đánh giá từ góc độ trải nghiệm của người dùng, IPS nhận xét các cổng TTĐT cấp tỉnh chưa thành công trong việc “giữ chân” người dùng. Số liệu cho thấy 80% các cổng TTĐT cấp tỉnh chỉ giữ chân người dùng được 2,79 phút. Bình quân, 62,42% rời đi ngay sau khi vừa truy cập.
Phát biểu tại tọa đàm, ông Nguyễn Minh Hồng - Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam - nhấn mạnh, để thuộc nhóm 50 nước dẫn đầu về Chính phủ điện tử (EGCI) vào năm 2030, Việt Nam cần nhận thức rõ các tiêu chí còn chưa tốt, gồm có thông tin số (E-information) chỉ đạt 0.65/1, tham vấn trực tuyến (E-consultation) đạt 0.57/1, và tham gia vào xây dựng chính sách và xây dựng pháp luật trực tuyến (E-decision making) là 0.15/1.
 |
| Chủ tịch Nguyễn Minh Hồng cho rằng Việt Nam cần nhận thức rõ các tiêu chí còn chưa tốt thì mới đạt mục tiêu lọt nhóm 50 nước dẫn đầu về Chính phủ điện tử (EGCI) vào năm 2030, |
Ông cũng khẳng định, việc cập nhật Nghị định 42/2022/NĐ-CP quy định về cung cấp thông tin và dịch vụ công trực tuyến của cơ quan nhà nước trên môi trường mạng mang một ý nghĩa quan trọng, phản ánh tư duy “cung cấp dịch vụ”, lấy người dân làm trung tâm, cụ thể ở đây là “dịch vụ cung cấp thông tin” cho người dân.
Cổng thông tin điện tử cần thân thiện, thiết lập sự tín nhiệm của người dân
Tiếp lời ông Nguyễn Minh Hồng, ông Mai Thanh Hải - đại diện Cục Chuyển đổi số, Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT) chia sẻ thành tựu sau 11 năm thực hiện NĐ 43/2011/NĐ-CP quy định về cung cấp thông tin và dịch vụ công trực tuyến trên trang thông tin điện tử hoặc cổng thông tin điện tử của cơ quan nhà nước.
Trong đó, 100% các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc chính phủ, và UBND các tỉnh, thành phố đã có cổng, trang TTĐT để cung cấp thông tin của cơ quan nhà nước cho người dân, doanh nghiệp, góp phần tiết kiệm thời gian, chi phí, làm cho hoạt động của các cơ quan nhà nước được minh bạch, hiệu quả.
Nhận định NĐ 43 đã trở thành “tấm áo chật trong tình hình mới,” ông Hải phân tích các mục tiêu mới của Nghị định 42/2022/NĐ-CP trong cải thiện tính thân thiện của giao diện, khả năng tìm kiếm thông tin, khả năng tương tác hai chiều, đa dạng kênh cung cấp thông tin, cập nhật thông tin văn bản quy phạm pháp luật.
Điều gì quyết định người dân tích cực tương tác với chính quyền qua Cổng TTTĐT?
Đánh giá của IPS cũng chỉ ra các địa phương đã có đầu tư cho các yếu tố “đầu vào” – cơ sở hạ tầng của các kênh tương tác với người dân. Tuy nhiên, thực tiễn thực hành, tổ chức thực hiện còn thiếu sự chuẩn hóa và chưa hiệu quả, dẫn đến yếu tố “đầu ra” là mức độ hài lòng, sự tham gia của người dân trong tương tác với chính quyền trên môi trường số vẫn còn tương đối thấp.
 |
| Bà Tống Khánh Linh - đại diện IPS công bố số liệu cho thấy 80% các cổng TTĐT cấp tỉnh chỉ giữ chân người dùng được 2,79 phút. |
Trong báo cáo lần này, IPS tập trung phân tích cụ thể 2 thành tố quyết định việc tham gia tích cực của người dân trong tương tác với chính quyền trên các cổng, trang thông tin điện tử.
Thứ nhất là việc bảo đảm tính thân thiện, dễ tiếp cận với người dùng, thể hiện cụ thể 3 các tiêu chí: Dễ tìm kiếm thông tin; Cho phép góp ý văn bản; Hỗ trợ đọc thành tiếng (audio) các văn bản.
Thứ hai là việc thiết lập sự tín nhiệm với người dùng, thể hiện qua 3 tiêu chí: Bảo vệ dữ liệu cá nhân; Bảo đảm an toàn, an ninh thông tin; Cho phép người dân đánh giá mức độ hài lòng.
IPS đề xuất, đối với việc cụ thể hóa Nghị định 42/2022/NĐ-CP, cần hướng dẫn chuẩn hóa đối với các yếu tố như công cụ tìm kiếm, định hướng sử dụng mạng xã hội, cho phép tổ chức, cá nhân đánh giá trực tuyến mức độ hài lòng. Đặc biệt, cần tăng cường bảo vệ dữ liệu cá nhân (bổ sung điều khoản sử dụng mẫu, chính sách về quyền riêng tư mẫu, cách thức xin sự đồng ý của người dùng, thông báo về riêng tư nổi bật) và các chỉ số đánh giá tương tác của người dân trên các cổng TTĐT.
Đối với chính quyền địa phương, cổng TTĐT cần tập trung tìm hiểu nhu cầu và khó khăn trong tiếp cận thông tin của người dân; Hoàn thiện thể chế, đặc biệt là việc đánh giá và giám sát các trang TTĐT định kỳ; và Truyền thông, nâng cao nhận thức, phát động chiến dịch đưa người dân tiếp cận các cổng, trang TTĐT.
 |
| Ông Nguyễn Quang Đồng – Viện trưởng IPS |
Ông Nguyễn Quang Đồng – Viện trưởng IPS kiến nghị Bộ TT&TT nghiên cứu phương án để thống nhất kênh lưu trữ văn bản, thay vì phân tán như hiện tại. Đồng thời, để chia sẻ thông tin được hiệu quả, bảo đảm tương tác hai chiều. Cũng theo ông Đồng, cần tận dụng các kênh mạng xã hội và tiến tới phát triển các ứng dụng thông minh tích hợp.
