Báo chí Trung Quốc và Philippines vài ngày qua dồn dập đưa tin về thành công của Hội nghị lần thứ 28 của Ủy ban hỗn hợp kinh tế thương mại Trung Quốc và Philippines, được tổ chức ở Manila vào ngày 7/3/2017 nhân chuyến thăm Philippines từ ngày 6 – 9/3/2017 của ông Chung Sơn, Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc.
Kế hoạch trước đó của Trung Quốc là ông Cao Hổ Thành sẽ dẫn đoàn đại biểu Trung Quốc đến thăm Philippines và đồng chủ trì hội nghị này. Nhưng ông Cao Hổ Thành đã bị miễn nhiệm chức Bộ trưởng Thương mại trong một hội nghị của Ủy ban thường vụ Quốc hội Trung Quốc gần đây, thay thế bằng ông Chung Sơn.
Tại hội nghị lần này, ông Chung Sơn cho biết, Trung Quốc và Philippines sẽ tăng cường kết nối chiến lược giữa sáng kiến “Một vành đai, một con đường” với “Tầm nhìn 2040 của Philippines”, bàn bạc tổ chức chuyến thăm Philippines của Phó Thủ tướng Trung Quốc Uông Dương trong thời gian tới, đạt được nhận thức chung về một loạt dự án hợp tác ưu tiên và liên quan đến dân sinh.
Ngoài ra, theo ông Chung Sơn, Trung Quốc sẵn sàng nhập khẩu hàng hóa có sức cạnh tranh của Philippines, khuyến khích doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư vào Philippines, tích cực tham gia xây dựng hạ tầng cơ sở và các công trình dân sinh của Philippines.
Hai bên còn thảo luận hợp tác xây dựng khu công nghiệp ở Philippines, tăng cường hợp tác ngành chế tạo. Hai bên đồng ý tăng cường hợp tác trong các thể chế đa phương, cùng thúc đẩy hợp tác Trung Quốc - ASEAN, thúc đẩy đạt được Hiệp định quan hệ đối tác toàn diện khu vực (RCEP) trong năm 2017.
Trung Quốc cam kết ủng hộ vốn cho các dự án tưới tiêu và xây dựng đường sắt ở Philippines – các dự án này có tổng trị giá là 3,4 tỷ USD. Trong đó có 2 kế hoạch được khởi động vào nửa đầu năm 2017. Những dự án này là một phần trong danh sách xây dựng hạ tầng cơ sở do Philippines đề nghị.
Philippines muốn tiếp tục nâng cấp và hiện đại hóa hạ tầng cơ sở yếu kém của họ để tăng tốc phát triển kinh tế, tạo ra nhiều việc làm hơn và giảm khó khăn. Hai bên còn ký kết bản ghi nhớ về việc Trung Quốc tài trợ cho Philippines xây dựng Khu liên hợp thể thao quốc gia.
Bộ trưởng Thương mại Philippines Ramon Lopez cho biết: “Philippines tràn đầy lòng tin vào tương lai của hợp tác kinh tế thương mại Philippines - Trung Quốc”. Việc tái khởi động Ủy ban hỗn hợp kinh tế thương mại Philippines - Trung Quốc là sự kiện cột mốc của quan hệ hai nước.
Tháng 1/2017, Bộ trưởng Tài chính Philippines đã dẫn đầu phái đoàn đến thăm Trung Quốc. Khi đó, hai bên đã xác định lô 30 dự án hợp tác đầu tiên trị giá 3,7 tỷ USD.
Từ sau khi ông Rodrigo Duterte lên làm Tổng thống Philippines, quan hệ Philippines - Trung Quốc được khôi phục toàn diện. Trung Quốc hoan nghênh chính sách ngoại giao “giữ cự ly với Mỹ” của ông Rodrigo Duterte. Trong cuộc gặp với ông Chung Sơn ngày 7/3, ông Rodrigo Duterte nói: “Trung Quốc là người bạn và anh em của Philippines”.
Theo báo chí Đài Loan, ông Rodrigo Duterte tuyên bố không cần Mỹ, đồng thời hết lời ca ngợi Trung Quốc, cho rằng Trung Quốc “có tâm hồn lương thiện nhất”.
Một ngày trước khi đoàn đại biểu Trung Quốc do ông Chung Sơn dẫn đầu đến thăm Philippines, chính phủ Philippines đã từ chối đề nghị của Mỹ xây dựng căn cứ không quân ở khu vực Palawan –một địa điểm gần vùng biển tranh chấp ở Biển Đông nhất.
Hơn nữa, ông Rodrigo Duterte cũng từ chối lời mời lên thăm tàu sân bay động cơ hạt nhân USS Carl Vinson khi nó đang tuần tra ở Biển Đông. Điều này được cho là để tránh gây tức giận cho Trung Quốc.
Theo một quan chức Philippines, Philippines và Trung Quốc đang tập trung vào tăng cường đối thoại song phương để thúc đẩy thương mại, đầu tư và an ninh. Philippines quan tâm hơn đến tăng cường đối thoại song phương với Trung Quốc chứ không phải phán quyết của Tòa trọng tài ở The Hague, Hà Lan vào ngày 12/7/2016.
