Khiếu kiện kéo dài gần 20 năm
Tại buổi họp báo công bố thông tin chiều 6/8 (Trung tâm Báo chí TP.HCM), do ông Võ Văn Hoan - Phó Chủ tịch UBND chủ trì, công bố kế hoạch thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình và kết luận của Thủ tướng Chính phủ về sai phạm và xử lý sai phạm tại dự án Khu Công nghệ cao ở TP. HCM (Khu CNC), đặc biệt là giải quyết khiếu nại tố cáo liên quan đến sai phạm trong thu hồi đất tại dự án Khu CNC đã kéo dài từ nhiều năm nay.
Theo đó, ngày 23/2/2008, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã có kết luận số 256 báo cáo Thủ tướng cho thấy, việc tố cáo của người dân Quận 9 là có cơ sở, như: việc thực hiện không đúng trình tự, thủ tục thu hồi đất, không ban hành các quyết định thu hồi đất, việc công khai bản đồ quy hoạch có sai sót…
Lục lại trình tự hồ sơ sự việc, vào năm 1998, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 989 về giao nhiệm vụ chuẩn bị thành lập Khu CNC, trong đó, xác định quy mô tổng diện tích là 800 ha tại Quận 9, Tp. HCM, bao gồm 5 phường: Tân Phú, Tăng Nhơn Phú A, Tăng Nhơn Phú B, Long Thạnh Mỹ và Phước Long B.
Tới tháng 6/2002, UBND TP.HCM đã ban hành Quyết định số 2666 thu hồi và giao đất lần thứ nhất để thực hiện xây dựng Khu CNC quy mô 804 ha (được Thủ tướng Chính phủ cho phép tăng 4 ha so với Quyết định 989).
Mặc dù Quyết định 989 không đề cập tới, nhưng UBND TP.HCM lại thu hồi đất tại phường Hiệp Phú, trong khi không thực hiện thu hồi tại phường Phước Long B.
Tới năm 2003, Thủ tướng Chính phủ mới ban hành Quyết định số 95/QĐ-TTg về phê duyệt quy hoạch tổng thể và dự án xây dựng Khu CNC giai đoạn 1 với tổng diện tích là 804 ha, trong đó mới bổ sung thêm phường Hiệp Phú.
Sai phạm tiếp tục xẩy ra trong lần thu hồi đất sau đó, khi trong lần thu hồi đất lần thứ 2 diễn ra vào năm 2003, UBND TP. HCM thu hồi bổ sung 6,9 ha để thực hiện dự án. Đặc biệt, tới lần thu hồi đất thứ 3, UBND TP. HCM đã thu hồi tới 102 ha đất.
Các lần thu hồi đất bổ sung được địa phương thực hiện đều ở vào thời điểm chưa được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận.
 |
|
Ông Trần Văn Bảy - Chủ tịch UBND Quận 9 (người đứng phát biểu)
|
Tới năm 2005, UBND TP. HCM mới có văn bản số 4525 báo cáo và kiến nghị Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh quy hoạch tổng thể dự án đầu tư xây dựng mới Khu CNC từ 804 ha lên 913 ha.
Sau đó, UBND TP. HCM ban hành Quyết định số 4877 điều chỉnh địa danh thu hồi đất, thay tên phường Phước Long B thành phường Hiệp Phú. Quyết định này khiến nhiều hộ dân có đất bị thu hồi bức xúc vì cho rằng đây là động thái hợp thức hóa cho việc thu hồi đất ngoài ranh không có trong Quyết định số 989 của Thủ tướng Chính phủ.
Những sai phạm về thủ tục thu hồi đất dẫn đến khiếu kiện kéo dài suốt nhiều năm nay.
Chỉ sai về thủ tục?
Khu CNC thành lập ngày 24/10/2002, là một trong ba Khu CNC Quốc gia, do Chính phủ thành lập. Công tác thu hồi đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng Khu CNC được thực hiện theo Luật Đất đai năm 1993, sửa đổi bổ sung năm 1998, 2001 và Nghị định 22/1998/NĐ-CP của Chính phủ.
UBND Quận 9 tổ chức thu hồi đất của dự án theo Quyết định thu hồi đất số 2666/QĐ-UB ngày 27/6/2002; QĐ số 2717/QĐ-UB ngày 18/7/2003; và QĐ số 2193/QĐ-UB ngày 19/5/2004 của UBND TP.HCM.
Tổng dự án có quy mô 913,1633 ha. Trong đó, 801 ha phải thu hồi, 112 ha đất sông – rạch – thủy lợi, giao thông. Tổng số hộ dân bị ảnh hưởng trong dự án là 3.113 hộ dân.
 |
|
Ông Trần Văn Bảy thông tin cụ thể về tình hình dự án
|
Tại buổi họp báo chiều 6/8, ông Trần Văn Bảy – Chủ tịch UBND Quận 9 - cho biết: “Đến nay, UBND Quận 9 đã thực hiện công tác kiểm kê đối với 3.113 hộ dân, đạt tỷ lệ 100%. Ban hành quyết định bồi thường, hỗ trợ 3.113 hộ dân. Tổ chức bố trí tái định cư cho 1.546 hộ dân, với 1.513 nền và 211 căn hộ chung cư. Đã có 3.078 hộ dân bàn giao mặt bằng với diện tích 794,9453 ha, đạt 92,24%, dự án còn 35 hộ dân chưa đồng ý bàn giao mặt bằng để chủ đầu tư triển khai thực hiện dự án, diện tích chưa thu hồi là 6,0547 ha”.
Ông Trần Văn Bảy khẳng định: “Cái đúng và cái sai trong 3 Quyết định này đã được TTCP và Thủ tướng quyết định rồi. Chúng tôi đã rất nhiều lần trình bày với người dân về cái sai, về thiếu sót của thủ tục thu hồi đất”.
Đừng so sánh với Thủ Thiêm !
Xung quanh dư luận cho rằng sai phạm ở Khu CNC Quận 9 là “một Thủ Thiêm thứ hai”, ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM nhấn mạnh:
 |
|
Ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM
|
“Chúng tôi khẳng định không thể so sánh giữa dự án Khu CNC với Thủ Thiêm, do mục đích khác nhau, quy mô khác nhau và sai phạm cũng khác nhau. Đồng thời, cũng nên thông tin rõ để người dân không ngộ nhận rằng, sắp tới sẽ có một đợt chi trả bổ sung cho các hộ dân thu hồi đất nằm trong Khu CNC. Thông tin đúng là UBND TP.HCM giữ nguyên chính sách bồi thường trước đây. Tuy nhiên, trên cơ sở rà soát kỹ hồ sơ thu hồi đất, điều kiện hoàn cảnh và nguyện vọng của từng hộ dân, có chính sách hỗ trợ đặc thù cho 49 trường hợp theo lết luận của TTCP, theo hướng bán nền tái định cư cho các hộ dân theo giá bán tái định cư để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của hộ dân, phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương” – Ông Hoan nói.
Ông Võ Văn Hoan cho rằng: “Không có thực tế nào đứng yên, mà luôn luôn biến động, đòi hỏi chúng ta phải xử lý. Trong số rất nhiều việc xảy ra có tính biến động cao, có những việc phải làm liền, có những việc phải xin ý kiến thì ở đây việc kết hợp giữa những cái phải làm liền và những cái cần xin ý kiến chưa nhuần nhuyễn. Cái sai ở đây thuộc về quy trình thủ tục”.
“Về vấn đề bản đồ quy hoạch, tôi cho rằng đại bộ phận người dân ủng hộ chính sách, mong muốn được giải quyết sớm những sai sót của chính quyền thành phố, chỉ có một vài trường hợp bàn chuyện pháp lý. Nhưng cần xem xét kỹ bàn pháp lý là bàn vấn đề gì? Nếu nói là phải thu hồi lại ba Quyết định thu hồi đất của thành phố, thì cũng có nghĩa là phải thu hồi lại kết luận của Thủ tướng về vấn đề này hay sao?” – Ông Hoan đặt vấn đề.
 |
| Ông Hoan phân tích về đề nghị bồi thường của người dân đã hợp lý chưa? |
“Tôi đã nói công khai tại 3 buổi tiếp công dân tại Quận 9 vừa rồi về vấn đề này. Pháp lý cuối cùng mà chúng ta phải bám vào và thực hiện là kết luận của Thủ tướng Chính phủ. Bản đồ đó cũng chính là bản đồ mà thành phố đang thực hiện, theo kết luận và phê duyệt của Thủ tướng. Sắp tới, Thủ Thiêm cũng sẽ công bố. Bà con không đồng thuận, tôi cho rằng điều đó cũng bình thường. Nhưng phải hiểu rằng hãy cùng với thành phố thực hiện cơ sở pháp lý đã được Thủ tướng phê duyệt” – Ông Hoan nhấn mạnh.
“Quanh vấn đề 40,997 ha nằm trong ranh quy hoạch dự án Khu CNC có 49 trường hợp khiếu nại, Thanh tra TP đã xem xét kỹ và Thủ tướng cũng đã chỉ đạo TP.HCM có chính sách bồi thường, hỗ trợ phù hợp. Nhưng cần hiểu rằng chính sách này không phải chia đều cho tất cả các hộ dân như nhau” – Ông Hoan nói.
“Đề nghị bồi thường 90 tỷ của người dân có hợp lý không? Nếu bồi thường cho đất nông nghiệp, chưa có hạ tầng mà đòi tận 90 tỷ? Giá 90 tỷ là đất ngoài ranh mới đúng chứ? Đằng này, đây là đất trong khu quy hoạch? Đất trong ranh mà sao có thể bồi thường tới 90 tỷ? Tôi đã phân tích cho người dân trong các cuộc gặp trực tiếp. Người dân chưa nhận tiền bồi thường 4 tỷ, mà hơn 15 năm rồi, nếu tính đơn giản lãi suất ngân hàng gửi 15 năm đã lên đến 10 tỷ đồng rồi.
Khoản bồi thường thứ 2 là 4 nền đất tại khu vực quận 9, giá trị tương đương 25 tỷ. Tổng cộng như vậy khoảng 35 tỷ đồng. So với yêu cầu của người dân là 90 tỷ thì nếu bà con nhận bồi thường của thành phố cũng đã đạt 30-40% yêu cầu rồi. So với trị giá đất nông nghiệp, nằm trong ranh quy hoạch, mà giá trị như thế, đã hợp lý chưa?” – Ông Hoan giãi bày.
Chủ tịch UBND Quận 9 thông tin thêm: “Phần đất 40,997 ha, UBND TP.HCM đã chỉ đạo UBND Quận 9 thuê Công ty thẩm định độc lập đơn giá bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo giá thị trường tại thời điểm tháng 4/2007. UBND TP.HCM đã phê duyệt đơn giá bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, lập danh sách 49 hộ dân thuộc khu vực 40,997 ha.
Sắp tới, UBND TP.HCM sẽ xem xét, quyết định điều chỉnh dự án bồi thường. UBND Quận 9 sẽ xác định số tiền bồi thường, hỗ trợ và tái định cư chênh lệch của hộ gia đình, cá nhân và tổ chức sẽ được nhận bổ sung. Ngoải ra, do giá và chính sách được xác định tại thời điểm tháng 4/2007 nhưng đến nay mới thực hiện chi trả, nên đối với các trường hợp được chi trả bổ sung sẽ tính hỗ trợ lãi suất trên số tiền bổ sung, thời gian tính lãi từ ngày 18/4/2007 đến ngày 31/12/2015”.
 |
|
Đại diện Sở Tài Chính TP.HCM trả lời thắc mắc của báo chí
|
Thắc mắc về khoản kinh phí 786 tỷ đồng được chi vào tái định cư, nhưng đã được chi cho BQL Khu CNC được đại diện Sở Tài Chính TP.HCM cho biết: “Đây là khoản tạm ứng của ngân sách thành phố cho BQL Khu CNC. Nhưng không phải để BQL Khu CNC sử dụng mà là kinh phí chuẩn bị đất nền và căn hộ cho khu tái định cư. Sở đang thực hiện rà soát khoản tạm ứng này, vì đang trong quá trình rà soát nên chưa có đủ cơ sở trả lời cho báo chí. Tuy nhiên, về nguyên tắc đã là tạm ứng thì phải hoàn trả 786 tỷ đó. Khi nào có nguồn thu thì hoàn trả tạm ứng. Hiện nay BQL Khu CNC đã hoàn trả được hơn 200 tỷ và vẫn còn hơn 500 tỷ chưa hoàn trả”.
Cũng cần cung cấp thêm thông tin về việc so sánh Khu CNC Quận 9 với Thủ Thiêm là ý kiến của đại biểu quốc hội Nguyễn Thị Quyết Tâm (nguyên Chủ tịch HĐND TP.HCM) trong buổi tiếp xúc với cử tri Quận 9, mới đây hôm 3/8, bà Tâm có phát biểu rằng sai phạm ở Khu CNC Quận 9 cũng giống như Thủ Thiêm, khi người dân bức xúc “tố” những sai phạm trong công tác thu hồi đất ở Khu CNC Quận 9.
“Chính sách của TP dù có tốt đến mấy thì vẫn phải theo các quy định pháp luật, khung tài chính mà nhà nước quy định, vì vậy luôn còn khoảng cách với nguyện vọng của người dân. Chúng tôi rất muốn bà con xem xét, phối hợp để thực hiện tốt kết luận của TTCP. Dù được đền bù với giá tái định cư, nhưng phải nhìn nhận rõ là giá thị trường của đất nền và căn hộ ở khu vực này hiện nay không hề thấp.
Đề nghị UBND Quận 9 rà soát lại và làm rõ với người dân để dân hiểu rõ về các quy định, thông hiểu chính sách và có sự đồng thuận cao. Đề nghị các ban ngành của TP tham mưu, sớm biến nghị quyết thành quyết định để thực hiện. Tốt nhất là bà con có thể nhận nền trước Tết, để qua Tết bà con có thể dọn về ở. Vị trí đất nền tái định cư tại khu đất 4.000 m thuộc mặt tiền đường Lê Văn Việt. Một số nền thuộc Khu nhà ở Khang Điền – phường Phước Long B, Quận 9 và Khu tái định cư Long Bình – Long Thạnh Mỹ (giai đoạn 2). Đây đều là những vị trí rất đẹp, thuận tiện cho người dân” – Ông Võ Văn Hoan nhấn mạnh.
Ảnh: Phạm Nguyễn
