Theo trang tin Hồng Kông Đông Phương ngày 20/8, Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố, do Đảng Cộng sản Trung Quốc đã có những hành động quyết liệt làm xói mòn mức độ tự trị cao mà họ đã hứa với người dân Anh và Hồng Kông trong Tuyên bố chung Trung-Anh; Tổng thống Donald Trump đã bày tỏ rõ Hoa Kỳ sẽ coi Hồng Kông là “một quốc gia, một chế độ” và hành động chống lại những kẻ phá hoại quyền tự do của Hồng Kông.
Tổng thống Trump đã ký Sắc lệnh Hành pháp về bình thường hóa Hồng Kông (Executive Order on Hong Kong Normalization) để đáp lại hành động của Bắc Kinh; bao gồm đình chỉ và xóa bỏ mọi đối xử ưu đãi đối với Hồng Kông; và như một phần của việc thực hiện các biện pháp, Bộ Ngoại giao Mỹ đã thông báo cho chính quyền Hồng Kông việc chấm dứt 3 hiệp định song phương, bao gồm việc chuyển giao những kẻ phạm tội chạy trốn, chuyển giao những người bị kết án và miễn thuế lợi tức cho các công dân của nhau từ các hoạt động vận chuyển quốc tế.
 |
|
Do Trung Quốc ban hành và thực thi Luật An ninh Quốc gia cho Hồng Kông, quan hệ Mỹ - Hồng Kông trở nên rất tồi tệ (Ảnh: HK01).
|
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tuyên bố, hành động liên quan nhằm nhấn mạnh mối quan ngại sâu sắc của Hoa Kỳ đối với quyết định của Bắc Kinh trong việc thực thi Luật An ninh Quốc gia cho Hồng Kông, phá hoại quyền tự do của Hồng Kông.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo cũng đăng bài trên trang mạng xã hội Twitter cho rằng Trung Quốc đã chọn cách đàn áp quyền tự do và tự trị của người Hồng Kông, do đó Hoa Kỳ đã đình chỉ hoặc chấm dứt ba hiệp định nêu trên.
Phản ứng trước quyết định này của Washington, người phát ngôn của chính quyền Đặc khu hành chính Hồng Kông (SAR) chỉ ra rằng việc Hoa Kỳ đơn phương đình chỉ hoặc chấm dứt ba hiệp định song phương được cho là là sử dụng Hồng Kông như một con bài và gây rắc rối trong quan hệ Trung-Mỹ. Ông bày tỏ sự bất bình và phản đối mạnh mẽ điều này, kêu gọi chính phủ Hoa Kỳ ngay lập tức chấm dứt can thiệp vào các vấn đề nội bộ của Hồng Kông và rút lại những cáo buộc vô căn cứ đối với Luật An ninh Quốc gia cho Hồng Kông do Ủy ban Thường vụ Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc (NPC, tức Quốc hội Trung Quốc) ban hành và thực hiện ở Hồng Kông theo Luật Cơ bản.
Người phát ngôn SAR cho rằng “các hiệp định này không phải là sự đối xử ưu đãi của Hoa Kỳ đối với Hong Kong, mà là thỏa thuận đạt được thông qua đàm phán chân thành giữa hai bên, mang lại lợi ích cho người dân và doanh nghiệp của hai bất kể về luật pháp, vận chuyển hay thuế quan. Quyết định lần này của Mỹ không tôn trọng chủ nghĩa song phương và đa phương, cần phải bị cộng đồng quốc tế lên án”.
 |
|
Bà Carrie Lam, Trưởng quan Đặc khu hành chính Hồng Kông thừa nhận các thẻ tín dụng của bà đã bị vô hiệu do bị Mỹ áp đặt lệnh trừng phạt (Ảnh: SCMP).
|
Người phát ngôn SAR nói, kể từ khi hiệp định có hiệu lực vào năm 1998, chính quyền Hồng Kông đã chuyển giao thành công 69 tội phạm đào tẩu cho Mỹ, con số này cao hơn nhiều so với 23 người được Mỹ giao cho Hồng Kông. Dự kiến, việc đình chỉ hiệp định sẽ có tác động lớn đến công tác thực thi pháp luật của Mỹ; Mỹ cần có sự giải thích rõ ràng đối với cộng đồng quốc tế và nhân dân Mỹ. Việc bãi bỏ hiệp định miễn giảm thuế đối với thu nhập hoạt động vận chuyển tàu thuyền quốc tế sẽ cản trở sự phát triển của ngành vận tải biển của hai bên, gây hại cho người khác và chính họ.
Trong khi đó, chiều 20/8, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên đã tuyên bố, Trung Quốc quyết định Đặc khu hành chính Hồng Kông sẽ đình chỉ việc thực hiện Hiệp định Tương trợ Tư pháp Hồng Kông - Hoa Kỳ do các hành động sai trái của phía Mỹ.
Ông Triệu đã nói trong cuộc họp báo thường kỳ, “chính quyền Đặc khu hành chính Hồng Kông đã ra tuyên bố phản đối mạnh mẽ và lên án quyết định đơn phương của Hoa Kỳ đình chỉ hoặc chấm dứt ba hiệp định song phương nói trên với SAR. Trung Quốc hoàn toàn đồng ý với quan điểm của chính quyền Hồng Kông”. Ông nhấn mạnh, “các vấn đề của Hong Kong hoàn toàn là công việc nội bộ của Trung Quốc và không có thế lực bên ngoài nào có quyền can thiệp. Trung Quốc kêu gọi Mỹ ngay lập tức sửa chữa quyết định sai trái của mình, ngừng nhúng tay can thiệp vào công việc của Hồng Kông và công việc nội bộ của Trung Quốc, không nên đi ngày càng xa hơn trên con đường sai lầm”.
Việc Luật An ninh Quốc gia cho Hồng Kông được UBTV Quốc hội Trung Quốc thông qua và có hiệu lực từ nửa đêm 30/6 đã thu hút sự chú ý của quốc tế, nhiều nước phương Tây đã bày tỏ phản đối. Trong số đó, Mỹ có phản ứng mạnh nhất, bao gồm bãi bỏ quy chế đặc biệt của Hồng Kông, trừng phạt 11 quan chức Trung Quốc và Hồng Kông trong đó có Trưởng Đặc khu Carrie Lam và đình chỉ hoặc chấm dứt ba hiệp định song phương với Hồng Kông. Trung Quốc cũng đã thực hiện các biện pháp đáp trả, bao gồm các biện pháp trừng phạt đối với 11 người Mỹ, trong đó có Thượng nghị sĩ Mỹ Marco Rubio.
 |
|
Luật An ninh Quốc gia mới do Bắc Kinh ban hành khiến Hồng Kông hứng chịu nhiều đòn trừng phạt mạnh từ chính phủ Mỹ (Ảnh: .exmoo.com).
|
Theo thống kê, các phản ứng chính của Hoa Kỳ đối với việc Trung Quốc ban hành và thực thi Luật An ninh Quốc gia cho Hồng Kông bao gồm:
● Thượng viện và Hạ viện Mỹ thông qua Luật tự trị Hồng Kông và đề xuất Dự luật tỵ nạn Hồng Kông.
● Hủy bỏ quy chế đặc biệt của Hồng Kông và đình chỉ các điều khoản đối xử ưu đãi đối với Hồng Kông, bao gồm cả đình chỉ việc miễn giấy phép xuất khẩu.
● Cấm xuất khẩu thiết bị quốc phòng và công nghệ nhạy cảm sang Hồng Kông
● Cấm các nghiên cứu sinh Trung Quốc có quan hệ với quân đội Trung Quốc nhập cảnh.
● Tăng cường giám sát các cổ phiếu của Trung Quốc được niêm yết tại Hoa Kỳ.
● Trung Quốc và Hoa Kỳ hạn chế thị thực nhập cảnh quan chức chính quyền của nhau.
● Các biện pháp trừng phạt11 quan chức Trung Quốc và Hồng Kông, bao gồm cả Trưởng Đặc khu hành chính Hồng Kông Carrie Lam
● Yêu cầu hàng hóa nhập khẩu từ Hồng Kông kể từ ngày 25/9 phải được ghi là "Sản xuất tại Trung Quốc".
● Đình chỉ hoặc chấm dứt 3 hiệp định song phương Hoa Kỳ - Hồng Kông, bao gồm việc chuyển giao những tội phạm đào tẩu, chuyển giao những người bị kết án và miễn thuế lợi tức vận chuyển quốc tế.
