Đi đầu trong hỗ trợ chống dịch COVID-19, Cuba thực hiện “ngoại giao y tế”

VietTimes -- Dịch bệnh COVID-19 trên toàn cầu vẫn không giảm bớt và hệ thống y tế ở nhiều nơi đang trên bờ vực sụp đổ. Hầu hết các quốc gia đều tự lo cho mình, chứ đừng nói đến việc lo giúp người ngoài chống dịch.  
Các thày thuốc Cuba và Italy sát cánh cùng chống COVID-19 ở Lombardy (Ảnh: Đa Chiều).
Các thày thuốc Cuba và Italy sát cánh cùng chống COVID-19 ở Lombardy (Ảnh: Đa Chiều).

Tuy nhiên, Cuba, đảo quốc bé nhỏ ở vùng biển Caribbean xa xôi và bị Mỹ phong tỏa, cấm vận trong nhiều năm, vào thời điểm quan trọng này đã bước ra vũ đài quốc tế và gánh vác trách nhiệm quốc tế của một quốc gia tiên phong trong cuộc chiến chống dịch bệnh.

Tính đến ngày thứ Tư (1/4), Cuba, với dân số hơn 11 triệu người, đã ghi nhận 186 trường hợp bị mắc bệnh COVID-19 với 6 ca tử vong. Tình hình này lạc quan hơn nhiều so với nước láng giềng như Panama (1.475 người bị bệnh, 37 tử vong) và Dominican (1.380 người bị bệnh và 60 người tử vong). Khi mà các nhân viên y tế và vật tư y tế trên toàn cầu bị thiếu, Cuba có khả năng dư thừa hiếm hoi đã tiếp tục phát huy tinh thần chủ nghĩa quốc tế về y tế được tạo nên từ cách đây nửa thế kỷ, cử nhân viên y tế đi khắp nơi hỗ trợ các nước phòng chống dịch bệnh.

Theo Bộ Y tế của Andora, một đội ngũ y tế Cuba 39 người đã đến công quốc này hôm thứ 29/3. Trước đó, Havana đã gửi các đội nhân viên y tế đến Italy, Venezuela, Nicaragua, Grenada, Suriname, Jamaica và Belize để hỗ trợ nhiều quốc gia trong việc chống dịch bệnh COVID-19.

Các bác sĩ Cuba tới Italy giúp chống COVID-19 (Ảnh: voorp.com)
Các bác sĩ Cuba tới Italy giúp chống COVID-19 (Ảnh: voorp.com)

Cuba ra tay giúp đỡ Italy

Theo yêu cầu của chính phủ Italy Một đội ngũ y tế Cuba đã đến Italy vào ngày 22/3 để hỗ trợ cho Bologna, vùng dịch bệnh tồi tệ nhất của nước này, trong việc chống lại virus Corona mới. Đội ngũ này bao gồm 52 chuyên gia y tế (37 bác sĩ và 15 y tá), một số người đã có kinh nghiệm chiến đấu với virus Ebola ở Châu Phi. Theo CubaTV, đây là đội y tế thứ 6 Cuba hỗ trợ các nước chống COVID-19; đây cũng là đội y tế đầu tiên tới để hỗ trợ một quốc gia châu Âu. Trước đó, Cuba đã cử các đội y tế đến các nước Mỹ Latinh như Jamaica, Nicaragua, Venezuela, Suriname và Grenada. Bác sĩ Fernandes 68 tuổi, trưởng đoàn nói: “Tất nhiên chúng tôi cũng sợ, nhưng chúng tôi phải hoàn thành sứ mệnh cách mạng của mình. Chúng tôi đặt nỗi sợ hãi sang một bên, chúng tôi không phải là những siêu anh hùng không sợ hãi, chúng tôi là các bác sĩ cách mạng”.

Theo trang web On Cuba News của Mỹ, đội ngũ y tế Cuba đã tới Crema, Lombardy sau khi đến Italy, thành lập một bệnh viện dã chiến tại bãi đậu xe của bệnh viện địa phương. Bệnh viện có 30 khoang, một số sẽ được sử dụng làm phòng chăm sóc đặc biệt. Bên ngoài hàng rào của Bệnh viện Crema, những lá quốc kỳ Cuba và Italy được treo cạnh nhau, bên cạnh đó là một khẩu hiệu viết bằng tiếng Italy: “Tổ quốc của chúng ta là toàn nhân loại”. Câu nói này là của vị anh hùng dân tộc Cuba Jose Marti. Ông Galera, người đứng đầu Cục phúc lợi xã hội vùng Lombardy nói: “Những nhân viên y tế chuyên môn cao này đã tham gia vào cuộc chiến chống Ebola và biết rõ cách điều trị loại bệnh này”. Ông nói thêm rằng đội ngũ y tế Cuba sẽ giúp giải tỏa áp lực điều trị của bệnh viện thị trấn Crema.

Không có gì ngạc nhiên khi chính quyền địa phương Italy mời gọi các bác sĩ Cuba. Bởi vì Cuba tuy là một quốc gia đang phát triển, nhưng trình độ y tế của họ thuộc loại tiên tiến của thế giới, chiếm một vị trí quan trọng trong nghiên cứu khoa học và công nghệ, đã thiết lập một đảm bảo y tế miễn phí toàn diện, với 6,7 bác sĩ/1.000 dân, cao gấp 2 lần Italy. Các dịch vụ y tế phát triển cũng đã tạo ra ngành công nghiệp đặc biệt của Cuba, xuất khẩu các dịch vụ y tế để đổi lấy dầu và ngoại hối.

Người Italy đón các thày thuốc Cuba tới giúp chống dịch (Ảnh: voorp.com).
Người Italy đón các thày thuốc Cuba tới giúp chống dịch (Ảnh: voorp.com).

Cuba giúp đỡ khắp nơi

Xuất khẩu dịch vụ y tế có thể trở thành một trong những động lực của ngành kinh tế của Cuba và cũng có những nguyên nhân lịch sử sâu xa phía sau. Chỉ một năm sau khi Cách mạng Cuba thành công năm 1960, nước này đã cử một đội ngũ y tế đến giúp giải cứu các nạn nhân ở nước láng giềng Chile vừa bị ảnh hưởng bởi trận động đất lớn. Ba năm sau, Cuba lại cử các nhân viên y tế đến giúp Algeria, quốc gia vừa giành được độc lập từ Pháp xây dựng hệ thống y tế. Mặc dù Cuba vẫn còn trong tình trạng rất khó khăn trong những năm 1960, nhưng thành tựu xuất sắc của họ trong các dịch vụ y tế thực sự là kết quả của cuộc cách mạng của Fidel Castro năm 1959, coi chăm sóc y tế miễn phí là thành quả của quyền con người và đã đặt cơ sở vật chất cho chủ nghĩa quốc tế y tế toàn cầu trong tương lai.

Trong nửa thế kỷ tiếp theo, do Cuba bị cô lập dưới sự phong tỏa kinh tế của Mỹ, ngoại giao y tế trở thành đường dây tương tác chính giữa Cuba và các quốc gia khác. Chẳng hạn, sau khi ông Hugo Chavez, một thành viên của đảng cách mạng lên nắm quyền, Cuba bắt đầu “xuất khẩu” nhân viên y tế và giáo dục sang Venezuela để đổi lấy dầu nhập khẩu với giá thấp hơn trên thị trường. Đồng thời, Cuba cũng thành lập các cơ sở y tế thường trú ở Nam Phi, Brazil, Ecuador và Qatar để thu nhập ngoại hối. Theo Tổ chức Y tế châu Mỹ (Pan American Health Organization), chỉ riêng từ năm 2005 đến 2017, đội ngũ y tế của Cuba đã giúp đỡ cho 21 quốc gia bị ảnh hưởng bởi thiên tai và dịch bệnh, bao gồm cả dịch Ebola ở Tây Phi năm 2014.

Trong gần 60 năm, Cuba đã gửi các chuyên gia y tế đi khắp thế giới. Deutsche Welle đưa tin, các số liệu do Bộ Y tế Cuba cung cấp cho thấy, kể từ năm 1963, Cuba đã gửi hơn 600.000 bác sĩ đến 164 quốc gia. Hiện tại, khoảng 30.000 nhân viên y tế trong “đội quân áo trắng” Cuba đang tham gia vào công việc điều trị y tế ở 67 quốc gia, trong đó có 37 quốc gia đang có dịch bệnh COVID-19. Trong đợt dịch Ebola 2014, các hoạt động viện trợ của bác sĩ Cuba ở Tây Phi đã thu hút sự chú ý của toàn thế giới. Vào thời điểm đó, Cuba đã gửi hơn 460 nhân viên y tế đến Sierra Leone, Liberia và Guinea, trong đó 165 người được WHO trực tiếp cử đi. Huffman, một chuyên gia nghiên cứu về Cuba tại Viện Nghiên cứu Toàn cầu và Khu vực Đức, nói rằng WHO có ấn tượng tốt về hiệu suất của các bác sĩ Cuba trong vụ dịch Ebola, cho rằng họ đã hành động nhanh chóng và rất hiệu quả.

Thày thuốc Cuba điều trị cho các bệnh nhân COVID-19 ở Lombardy (Ảnh: voorp.com)
Thày thuốc Cuba điều trị cho các bệnh nhân COVID-19 ở Lombardy (Ảnh: voorp.com)

Ưu thế y tế độc đáo

Nhưng hình thức xuất khẩu dịch vụ y tế của Cuba, không phải là điều mà các quốc gia khác có thể dễ dàng bắt chước.  

Mặc dù “không có bữa ăn trưa miễn phí trên thế giới và các chính trị gia không phải là giáo hoàng”, Cuba cũng từng bị Mỹ nghi ngờ khai thác môi trường phi toàn cầu hóa trong chống dịch, nhưng đóng góp của họ còn nhiều hơn nhiều nước đang phát triển khác. Ví dụ, ngày 18 tháng trước, sau khi một tàu du lịch của Anh chở một số hành khách bị COVID-19 bị nhiều nước Caribbean từ chối cho cập bến, chỉ duy nhất Cuba sẵn sàng chìa tay giúp đỡ, cho phép 680 hành khách trở về nước bằng chuyến bay thuê bao từ thủ đô Havanna. Cộng đồng quốc tế đáng phải dành cho Cuba những tràng pháo tay để ca ngợi cống hiến của họ trong việc chống lại dịch bệnh COVID-19, thay vì tiếp tục chịu khuất phục trước áp lực của Mỹ, bất chấp những đóng góp của Cuba đối với cộng đồng quốc tế.