(tiếp theo kỳ trước)
Từ chiến trường Việt Nam đến vụ tập kích tiêu diệt Bin Laden: Đặc nhiệm Mỹ trong bóng tối
Khi chiến tranh kết thúc, Lầu Năm Góc đã ngừng hoạt động các đơn vị này và chỉ sử dụng khi tham gia chiến tranh Triều Tiên. Đơn vị này lại tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ bí mật trên toàn cầu trong suốt thời kỳ Chiến tranh Lạnh. CIA đã tạo ra một mạng lưới các công ty bao gồm cả công ty nổi tiếng như Air America để thực hiện những nhiệm vụ tương tự như vậy.
Khi cuộc chiến tranh của Mỹ tại Việt Nam bước vào giai đoạn gay cấn, mọi thứ cũng không thay đổi nhiều. Để hỗ trợ các hoạt động đặc biệt- các hoạt động bí mật để Mỹ có thể bác bỏ mọi sự liên quan- ở Việt Nam, Lào và Campuchia, Lầu Năm Góc đã vội vã thành lập các đơn vị không quân bí mật mới.
Năm 1964, những người đứng đầu quân đội Mỹ ở Việt Nam đã lập ra một đơn vị thực hiện toàn bộ các hoạt động tối mật với tên gọi Bộ chỉ huy hỗ trợ quân sự, nghiên cứu và quan sát Việt Nam (MACV-SOG). Cho dù các đơn vị thực hiện các hoạt động thông thường và các hoạt động đặc biệt đã hợp tác với MACV-SOG, Đội nghiên cứu không quân (OPS-36) mới là đơn vị có nhiệm vụ tập kích các cơ quan và rải truyền đơn ở miền bắc Việt Nam và Lào, cũng như thả dù quân tiếp viện xuống cho các đơn vị trên mặt đất.
Đội bay đầu tiên ở Nha Trang có 6 máy bay C-123 Provider đặc biệt với hai động cơ cải tiến được trang bị các thiết bị liên lạc và hàng hải đặc biệt. Để giúp che giấu sự tham gia của Mỹ trong các hoạt động này, quân lính Mỹ đã huấn luyện cho các phi hành đoàn Đài Loan và Việt Nam thực hiện các nhiệm vụ bay thực tế.
Các máy bay C-1243 không phổ biến trong các nhiệm vụ yêu cầu cao này. “Khả năng chịu tải, phạm vi hoạt động, và việc không có khả năng bay trong thời tiết khắc nghiệt đã cản trở các hoạt động trên không một cách nghiêm trọng.” Sau khi sử dụng các máy bay trực thăng tầm ngắn hơn, năm 1965, Lầu Năm Góc đã phê chuẩn các kế hoạch chuyển đổi các máy bay C-130E bốn động cơ để thực hiện các nhiệm vụ đặc biệt ở Việt Nam và ở bất kỳ nơi nào. Những máy bay này là tiên phong của chiến đấu cơ MC-130E Combat Talon, đến Nha Trang năm 1966, và ở đây chúng đã tham gia vào phi đội thực hiện các hoạt động đặc biệt số 15.
Trong một thời gian, cả phi đội số 15 và Đội bay số 1 đã hoạt động cùng nhau. MACV-SOG đã sử dụng tên biệt hiệu “Heavy Chain” để thực hiện các nhiệm vụ này. Các máy bay trực thăng UH-1, Ch-3 và CH-53 của không quân và lục quân, cùng với Air America và các công ty tư nhân khác làm việc cho CIA cũng đã hỗ trợ cho MACV-SOG và các đơn vị bí mật khác trong khu vực.
Nhưng “thông qua chiến tranh Việt Nam, các hoạt động tác chiến phi thông thường đã bị triệt tiêu với sự pha trộn liên tục của tư duy quân sự truyền thống”, Không quân Mỹ đã phàn nàn trong một bài viết về các hoạt động đặc biệt sau chiến tranh. Do đó, dù cho đã thực hiện các hoạt động này, khi Lầu Năm Góc đã quyết định khởi xướng chiến dịch Operation Ivory Coast vào năm 1970 - một cuộc đột kích lớn vào trại giam Sơn Tây ở miền bắc Việt Nam (được biết đến với sự kiện vụ tập kích thất bại nhằm cứu các phi công Mỹ bị bắt làm tù binh) - các quan chức Mỹ đã phải tạo ra một đội đặc nhiệm tạm thời. Quá trình này lặp lại gần một thập kỷ sau đó với Chiến dịch Móng vuốt đại bàng, một nỗ lực giải cứu con tin Mỹ ở Iran- những người đã bị cuốn vào cuộc cách mạng của nước này.
Cuộc khủng hoảng đáng xấu hổ này khiến 8 người Mỹ thiệt mạng ở một nơi hẻo lánh mang tên Desert One đã kích động sự truy tìm ở Washington và tăng cường ủng hộ phát triển một số các đơn vị tác chiến đặc nhiệm để đối phó với các cuộc khủng hoảng. Chủ nghĩa khủng bố quốc tế, chiến tranh chống ma túy và các cuộc nổi dậy do đã góp phần tạo nên quyết định thành lập Lực lượng Delta (Delta Force) của Mỹ vào năm 1979 và Hải quân Mỹ cũng thành lập SEAL Team 6 vào năm sau đó. Điều này lại thúc đẩy quân đội Mỹ thành lập thêm các đơn vị không quân bí mật để hỗ trợ các lực lượng này.
Đáng chú ý nhất trong số đó chính là đơn vị thực hiện các hoạt động đặc biệt chung của CIA và Lục quân có biệt danh là Seaspray, được cho là sở hữu phi đội máy bay trực thăng Hughes 500, Cessna Grand Caravan và máy bay Beechcraft King Air. Cơ quan này đã có khá nhiều kinh nghiệm trong hoạt động các máy bay trực thăng đặc biệt trong các nhiệm vụ tối mật, trong đó có việc tạo ra hai chiếc Hughes 500P siêu thanh tầm xa và hoạt động tầm xa vào ban đêm trong một dự án nghe lén đường dây điện thoại ở miền bắc Việt Nam.
Đội quân này đã thực hiện các nhiệm vụ bí mật từ Trung Đông đến Mỹ Latin, thường hợp tác với Delta Force, SEAL Team 6 và Lực lượng Hoạt động hỗ trợ tình báo của quân đội Mỹ. Các nhà chức trách ở Washington cuối cùng cũng quyết định phân định rõ trách nhiệm của các cơ quan tình báo với quân đội và trao cho quân đội toàn quyền kiểm soát đơn vị này, sau này đơn vị này được đổi tên thành Đội ý niệm bay. Lực lượng này đã tiếp tục hoạt động kể từ đó đến nay, che giấu các hoạt động trong một thời gian dưới cái tên Quasar Talent.
Cho dù không có biên bản chính thức nhưng có thể Không quân Mỹ đã thành lập ra đội số 427 và đội số 66 sau khi đơn vị đặc biệt Seaspray trở về dưới quyền kiểm soát của quân đội, đây có thể coi là một phần trong chiến lược tăng cường khả năng hàng không của Lầu Năm Góc. Nhưng cũng không có nhiều nghi ngờ về việc những phi công trong đội thực hiện các hoạt động đặc biệt này luôn bận rộn làm việc kể từ những năm 1990, cho dù phải mất một vài thế kỷ nữa những thông tin về các hoạt động này mới được đưa ra ánh sáng.
Vào tháng 12/2001, quan chức Nga đã bắt giữ một nhóm các công ty làm việc cho Lục quân Mỹ, theo báo cáo là làm việc cho Đội ý niệm bay và CIA ở thành phố phía đông Petropavlovsk. Nhóm này đã cố lén lút mua máy bay trực thăng Mi-17 để thực hiện các chiến dịch ở Afghanistan.
Gần một thập kỷ sau đó lại diễn ra cuộc đột kích tiêu diệt trùm khủng bố Bin Laden ở Pakistan. Cho dù các thành viên của Trung đoàn không quân hoạt động đặc biệt số 160 tinh nhuệ của lục quân được cho là sử dụng máy bay tàng hình, đây chính xác là loại máy bay có thể được nhìn thấy tại AVTEG hoặc Đội ý niệm bay.
Cũng có vấn đề với những máy bay trực thăng Sikorsky S-92 hoạt động ở miền bắc Syria xuất hiện trên truyền thông. Trong hơn một năm, nhiều máy bay bí ẩn đã xuất hiện lần đầu tiền ở một căn cứ quân sự lớn của Mỹ ở Djibouti, sau đó là căn cứ Erbil ở miền bắc Iraq, và cuối cùng là ở Kobani, Syria.
Hiện nay không ai biết đơn vị nào đang sở hữu những chiếc máy bay này vì không có dấu hiệu quốc gia, nhưng chúng có thể là của các đơn vị chính phủ Mỹ hoặc nước nào đó trong khu vực. Theo thông tin công khai, Lầu Năm Góc không vận hành máy bay S-92 nhưng loại máy bay không đúng tiêu chuẩn, không có trong sách vở này có thể là do AVTEG hoặc các đơn vị không quân bí mật khác cung cấp cho các hoạt động tối mật.
Người ta không biết chắc toàn bộ về các đội đặc nhiệm hoạt động bí mật này nên có thể sẽ phải đợi một sự xuất hiện khác thông qua FOIA để biết thêm nhiều thông tin chi tiết hơn, hy vọng đó không phải là một tai nạn nào khác trong khi đang hoạt động.
