Chủ tịch Tổng công ty Đường sắt Việt Nam - Trần Ngọc Thành phủ nhận việc đồng ý về chủ trương để Đường sắt Hà Nội nhập toa xe cũ, đồng thời cho biết sẽ sớm đưa ra quyết định kỷ luật cán bộ.
- Trong văn bản xin ý kiến các Bộ về việc nhập 180 toa tàu cũ từ Trung Quốc, Công ty Đường sắt Hà Nội cho biết đã được Tổng công ty Đường sắt đồng ý về chủ trương. Việc này thực hư thế nào thưa ông?
Nội dung trong văn bản nêu như vậy là không đúng. Là công ty mẹ nhưng đến nay, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam chưa nhận được báo cáo xin chủ trương đầu tư đầu tư về việc mua tàu cũ của Công ty Đường Sắt Hà Nội.
Trên thực tế thì trong một cuộc họp giữa năm 2015, Tập đoàn Cục 6 Đường sắt Trung Quốc có thông tin nước họ bỏ tuyến đường sắt khổ 1m để chuyển sang khổ 1,435m. Do đó, họ mời các công ty đường sắt Việt Nam nghiên cứu đầu máy, toa xe khổ 1m, loại mà nước ta đang sử dụng. 2 đơn vị trong Tổng công ty là Đường sắt Hà Nội và Vận tải & Thương mại đường sắt đã sang Trung Quốc khảo sát, tìm hiểu về các toa xe này.
Cũng phải nói thêm rằng ở Tổng công ty có một số ban đã cung cấp thông tin cho đơn vị đi khảo sát, nhưng họ không có quyền quyết định việc này. Ngay bản thân Hội đồng quản trị Đường sắt Hà Nội cũng chưa nhận được báo cáo khảo sát đánh giá hay xin ý kiến từ Ban điều hành về việc mua tàu cũ. Mà theo quy trình, việc mua tài sản đầu tư là phải thông qua Hội đồng quản trị. Sau đó, Hội đồng quản trị công ty phải xin ý kiến Hội đồng thành viên Tổng công ty Đường sắt Việt Nam phê duyệt chủ trương đầu tư.
- Toa xe là sản phẩm mà Việt Nam có thể sản xuất được, vậy tại sao phải tính chuyện nhập khẩu, thậm chí nhập cũ từ nước ngoài.
Chủ trương của ngành đường sắt Việt Nam là đổi mới, đóng mới hoàn toàn cả đầu máy và toa xe. Trong nước hiện nay chỉ có thể cải tạo lại các toa xe cũ, hướng tới chất lượng 5 sao. Còn những toa tàu mới, chất lượng cao đều được đặt hàng từ nước ngoài. Chúng tôi muốn áp dụng công nghệ mới, hiện đại để chạy được tốc độ 70-80km/h, loại bỏ những toa xe chạy dưới 60km/h, qua đó tăng năng suất, giảm giá thành vận tải.
Với những toa tàu cũ của Trung Quốc nêu trên, mặc dù có ý kiến cho rằng vẫn sử dụng được, song có tuổi đời quá cao, chúng tôi chắc chắn sẽ không nhập về sử dụng.
- Là lãnh đạo công ty mẹ, ông đánh giá thế nào về kế hoạch nhập tàu cũ nêu trên của Đường sắt Hà Nội?
Ban điều hành công ty đã làm sai quy khi trình thực hiện đầu tư, không xin ý kiến chủ trương đầu tư tới các cấp chủ quản theo quy định, mà đã xin ý kiến các cơ quan khác. Văn bản xin ý kiến cũng có nội dung không trung thực. Tôi đánh giá đây là sai phạm rất nghiêm trọng về quy trình đầu tư.
Ngay sau khi biết thông tin, ngày 3/2, chúng tôi đã họp Hội đồng thành viên Tổng công ty, yêu cầu Ban điều hành Công ty Đường sắt Hà Nội báo cáo và kiểm điểm cá nhân.
- Vậy còn yêu cầu cách chức lãnh đạo Công ty Đường sắt Hà Nội mà Bộ trưởng Đinh La Thăng đưa ra, Tổng công ty sẽ thực hiện như thế nào?
Tôi nhận thấy ý kiến của Bộ trưởng Đinh La Thăng là phù hợp với mức độ vi phạm ban đầu thấy được. Đây là đề nghị của lãnh đạo Bộ song thẩm quyền xử lý cán bộ thuộc về Tổng công ty Đường sắt. Chiều nay (4/2), chúng tôi sẽ họp và kiểm điểm, tiến hành kỷ luật lãnh đạo Công ty đường sắt Hà Nội.
Vì các sai phạm nêu trên, có thể lãnh đạo công ty này sẽ phải thay thế. Trong quá trình nghiên cứu về tàu cũ, một số ban của Tổng công ty Đường sắt có cung cấp thông tin về các toa tàu cho Công ty Đường sắt Hà Nội. Với các cá nhân này, chúng tôi đã kiểm tra và kết luận không có sai phạm.
Trong văn bản gửi Bộ Giao thông và Bộ Khoa học & Công nghệ gần đây, Công ty TNHH MTV Đường sắt Hà Nội cho biết đã nhận được sự chấp thuận của Công ty mẹ, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam - về việc mua lại hơn 160 toa xe cũ từ Trung Quốc. Trong số này, có 120 toa được đóng từ hơn 20 năm trước. Còn gần 20 toa mới nhất trong lô hàng cũng đã có tuổi đời 12 năm. Đây đều là những toa xe được sử dụng trên đường ray khổ 1m nên theo ngành đường sắt là "phù hợp với điều kiện hạ tầng trong nước".
Sau khi có thông tin nêu trên, Bộ trưởng Giao thông Vận tải Đinh La Thăng đã yêu cầu hội đồng thành viên Tổng công ty Đường sắt cho thôi nhiệm vụ đại diện phần vốn Nhà nước tại Công ty Cổ phần Vận tải đường sắt Hà Nội đối với ông Nguyễn Viết Hiệp, đồng thời chỉ đạo Hội đồng quản trị công ty này cách chức Tổng giám đốc của ông này.