Bàn về cá cược thể thao: đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế

Vì nhiều lý do khác nhau, đến nay chúng ta vẫn chưa triển khai được Nghị định 06. Mới đây Bộ Tài chính đang lấy ý kiến của các cơ quan chức năng liên quan trình Chính phủ để điều chỉnh Nghị định này. Để làm rõ hơn vấn đế này, chúng tôi đã có buổi trao đổi với PSG.TS Phạm Thành Trí, Chủ tịch Hội đồng quản lý Viện Sáng tạo và Chuyển đổi số (Đại học quốc tế Bắc Hà).

CỜ BẠC LÀ BÁC THẰNG BẦN

Thưa PGS.TS! Người Việt Nam vẫn có câu “cờ bạc là bác thằng bần” nhưng tại sao Chính phủ vẫn ban hành Nghị định 06/2017/NĐ-CP về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế?

PGS.TS Phạm Thành Trí: Trước hết phải nói câu “cờ bạc là bác thằng bần” đời nào vẫn đúng, nếu như người chơi sa đà vào lĩnh vực này. Nhưng nếu xem nó là góc độ giải trí như xổ số thì cá cược đua ngựa, đua chó và bóng đá vẫn nên được hợp pháp và quản lý chặt chẽ.

Đây là vấn đề khách quan, khiến các cơ quan quản lý đối diện thực tế đang tồn tại để quản lý còn tốt hơn rất nhiều việc “chấp nhận tồn tại mà không quản lý” như hiện nay. Cá cược đua ngựa, đua chó và bóng đá không phải chỉ xuất hiện ở Việt Nam mà ở rất nhiều quốc gia châu Âu, Mỹ.

Lâu nay, cá độ bất hợp pháp vẫn đang phát triển lén lút. Ảnh AT

Trong Biểu cam kết dịch vụ của mình khi gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) vào năm 2007, Việt Nam đã đưa ra cam kết mở cửa (phải cho phép nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận thị trường Việt Nam tối thiểu ở mức như đã cam kết) đối với 11 ngành dịch vụ (bao gồm khoảng 110 phân ngành dịch vụ) có dịch vụ văn hóa, giải trí, thể thao. Như vậy, kinh doanh đặt cược thể thao đã trở thành phân ngành dịch vụ mà Việt Nam không thể đóng cửa khi đã đặt bút ký cam kết với WTO cách đây 14 năm.

Với góc độ kinh tế, ông đánh giá như thế nào về thị trường cá độ thể thao tại Việt Nam hiện nay?

PGS.TS Phạm Thành Trí: Nếu chỉ tính riêng thị trường cá độ bóng đá, theo Công ty Cá cược Ladbrokes tại Anh cho thấy, doanh số đặt cược bóng đá tại Việt Nam tương ứng 3 - 5% GDP (10 tỷ USD/năm). Theo cá nhân tôi, con số còn lớn hơn 10 tỷ USD khá nhiều, nếu cá độ bóng đá quốc tế được hợp thực hóa tại Việt Nam. Do đó, nếu triển khai cả đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế, số tiền thu thuế sẽ là con số rất lớn.

Lâu này, hoạt động cá cược lén lút vẫn đang tồn tại và nhà nước thất thu hàng tỷ USD vì chúng ta không đưa lĩnh vực này vào danh mục quản lý. Về mặt xã hội thì nó khiến bao gia đình tan nát, vợ chồng ly dị.

"Thực tế, các hình thức cá cược đã tồn tại từ lâu, nó chính là nhu cầu của xã hội nên cần coi nó như các hoạt động vui chơi khác. Khi chính thức triển khai loại hình kinh doanh này cần phải nâng cao nhận thức tuân thủ pháp luật của người dân hơn" PGS. TS Phạm Thành Trí chia sẻ

CHUYỂN ĐỔI SỐ GIÚP QUẢN LÝ TỐT HƠN

Mặt trái của cá độ thể thao là gì, thưa Chủ tịch Hội đồng quản lý Viện Sáng tạo và Chuyển đổi số? Đây có phải là điều khiến 4 năm qua chúng ta vẫn chưa chọn được Công ty tổ chức cá độ thể thao?

PGS.TS Phạm Thành Trí: Cuộc sống bao giờ cũng có 2 mặt, đó là điều hiển nhiên. Thực tế, không chỉ ở Việt Nam mà với tất cả các quốc gia khác, hoạt động cá cược rất dễ khiến cho các gia đình đảo lộn sinh hoạt, xã hội bất an khi người chơi cay cú, ăn thua. Về kỹ thuật không có vấn đề gì, chủ yếu do chúng ta phải tính để quản lý nhiều yếu tố tiềm ẩn rủi ro về mặt an sinh xã hội ở trong đó.

Kinh doanh đặt cược thể thao không đơn thuần chỉ tính đến lợi nhuận khổng lồ mà còn khá nhiều yếu tố xã hội, văn hóa của quốc gia. Chính vì điều này này mà người ta chỉ triển khai khi có đủ những quy định, điều kiện, công cụ giám sát, chế tài. Vì điều đó đến giờ thì Bộ Tài chính vẫn chưa chọn được doanh nghiệp nào để thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế, dù Nghị định 06 đã ra đời từ năm 2017.

Theo PGS.TS những điều kiện cần để Việt Nam hợp thức cá cược thể thao?

PGS.TS Phạm Thành Trí: Trước hết muốn quản lý được cá cược thể thao phải quản lý được doanh nghiệp kinh doanh cá cược và cả người chơi. Quy định hiện nay của Nghị định 06 chỉ cho phép người chơi đặt cược qua điện thoại, thanh toán tiền mua vé bằng tài khoản ngân hàng. Hiện nay, các ngân hàng đang thực hiện chuyển đổi số, có thể có các hình thức thành toán online khác mà chúng ta vẫn có thể kiểm soát được. Chúng ta hoàn toàn có thể dùng CNTT để quản lý giám sát doanh nghiệp kinh doanh cá độ thể thao, điều vài năm trước đây còn gặp khó khăn.

Với việc quy định người chơi phải từ 21 tuổi trở lên, đều có căn cước gắn chíp hoàn toàn có thể quản lý được người tham gia cá cược. Chuyển đổi số sẽ là công cụ để chúng ta tự tin quản lý được lĩnh vực nhạy cảm, phức tạp nhằm hạn chế việc cay cú, xé rào quy định.

Cá cược đua ngựa sẽ thúc đẩy du lịch phát triển. Ảnh AP

Tại dự thảo lần này, Bộ Tài chính đưa ra 27 giải đấu và 9 trận đấu lớn để người chơi lựa chọn đặt cược gồm vòng loại và vòng chung kết FIFA World Cup (nam-nữ), UEFA Euro, UEFA Champions League, AFC Champions League, AFC Cup, Copa America... Tất nhiên là có 5 giải đấu hàng đầu châu Âu gồm La Liga, Serie A, Bundesliga, Ligue 1, Premier League. Ông đánh giá về nội dung này đã đủ hấp dẫn chưa?

PGS.TS Phạm Thành Trí: Dự thảo của Bộ Tài chính lần này đã sát hơn với thực tế, theo tôi hấp nhất dẫn vẫn là World Cup, UEFA Champions League, 5 giải vô địch hàng đầu châu Âu là những giải đấu có nhiều người Việt Nam theo dõi. Trước mắt theo tôi không nên đưa các trận đấu của đội tuyển quốc gia Việt Nam vào danh mục cá độ.

Dự thảo nghị định vẫn giữ mức giới hạn đặt cược là 10.000 đồng/lần đặt cược và tối đa 1 triệu đồng/sản phẩm/ngày. Theo ông mức đặt cược như vậy là thấp hay cao?

PGS.TS Phạm Thành Trí: Tạm thời chúng ta nên giữ mức giới hạn đặt cược là 10.000 đồng/lần đặt cược và tối đa 1 triệu đồng/sản phẩm/ngày, phù hợp với điều kiện kinh tế hiện nay. Trong quá trình triển khai sẽ rút kinh nghiệm và điều chỉnh dần cho phù hợp.

Có vẻ như đặt cược đua ngựa, đua chó sẽ không hấp dẫn người Việt nam bằng cá độ bóng đá quốc tế?

PGS.TS Phạm Thành Trí: Điều kiện để được cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư dự án kinh doanh đặt cược là có vốn đầu tư tối thiểu 1.000 tỉ đồng (đối với đặt cược đua ngựa) và 300 tỉ đồng (đua chó); có phương án đầu tư, phương án kinh doanh đặt cược khả thi và cam kết về việc hỗ trợ cộng đồng.

Đua chó, môn thể thao mới du nhập vào Việt Nam. Ảnh CNN

Hiện ở VN có hai trường đua gồm một tại Madagui (Lâm Đồng) và trường đua Đại Nam (Bình Dương) với hệ thống công nghệ, thiết bị kỹ thuật, phần mềm kinh doanh đặt cược hiện đại là điều kiện hết sức thuận lợi để cá cược hợp pháp đua ngựa, đua chó có thể sớm được triển khai. Có thể không hấp dẫn như bóng đá nhưng cá cược đua ngựa, đua chó sẽ thúc đẩy du lịch, đó là điều thực tế đã được khẳng định ở nước ngoài.

LỜI MUỐN NÓI

Là người nhiều năm sống ở châu Âu, nghiên cứu nhiều về loại hình cá cược thể thao, ông có điều gì muốn nói trước khi thì trường này mở cửa?

PGS.TS Phạm Thành Trí: Thực tế, các hình thức cá cược đã tồn tại từ lâu, nó chính là nhu cầu của xã hội nên cần coi nó như các hoạt động vui chơi khác. Khi chính thức triển khai loại hình kinh doanh này cần phải nâng cao nhận thức tuân thủ pháp luật của người dân hơn. Ở Mỹ, loại hình kinh doanh này đã có từ rất lâu và hiện vẫn đang phát triển khá ổn định vì người chơi rất tuân thủ luật pháp, họ chỉ thực hiện những hành vi được luật pháp cho phép, không có chuyện lách luật, ăn thua “đỏ, đen”. Đó là điều chúng ta cần học tập.

Xin cám ơn ông!