“Một nghiên cứu gần đây cho biết có tới 50% công việc của năm 2050 hiện giờ chúng ta không biết là công việc và 50% công việc hiện tại sẽ biến mất”, ông Phạm Ngọc Tiến - Phó trưởng Phòng Giáo dục Trung học, Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM - phát biểu tại hội thảo “Kiến tạo tương lai từ giáo dục STEM”.
Ông Phạm Ngọc Tiến cho rằng xã hội đang phát triển quá nhanh, kiến thức học trong trường học chỉ trong 5 đến 10 năm là sẽ hoàn toàn lạc hậu. Do đó, học sinh không chỉ phải biết học cái gì mà quan trọng là học như thế nào. Các chuyên gia đều cho rằng lĩnh vực khoa học công nghệ sẽ chiếm vị trí thống lĩnh trong xã hội và học tập, trong các mặt cuộc sống trong tương lai. Do đó ông Tiến cho rằng phải cho STEM vào trong giáo dục nếu không muốn lạc hậu trong tương lai.
Phạm Ngọc Tiến (cầm micro) - Phó trưởng Phòng Giáo dục Trung học, Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM đang phát biểu ý kiến tại hội thảo.
Phương pháp giáo dục bằng các môn khoa học STEM là chữ viết tắt tiếng Anh của bốn từ Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Math (Toán học).
Phương pháp này cho phép học sinh tham gia giải quyết các vấn đề thực tế thông qua áp dụng kiến thức, hiểu biết và kỹ năng về 4 môn khoa học ứng dụng kể trên một cách tích hợp.
STEM đề cao phong cách học hỏi sáng tạo - yếu tố kích thích niềm đam mê học tập của trẻ. Đơn cử, khi một đứa trẻ quan sát một con chuồn chuồn, nếu được hướng dẫn với STEM, trẻ sẽ không chỉ dừng lại ở việc biết gọi tên sự vật. Xa hơn, trẻ sẽ được tìm hiểu nguyên lý giúp chuồn chuồn có thể giữ thăng bằng và bay giỏi với đôi cánh mỏng (khoa học), học cách phân tích tỉ lệ hoàn hảo của cơ thể chuồn chuồn (toán học), khám phá cách thức con người áp dụng thuật mô phỏng để chế tạo máy bay (kỹ thuật)… và trên hết, tất cả được hỗ trợ sinh động bởi các thiết bị thông minh (công nghệ).
“Phía sở GDĐT đang dần đưa giáo dục STEM vào trường học, thực ra đây là một yêu cầu khách quan chứ không phải chủ quan, nó xuất phát từ nhu cầu của cuộc sống rằng sẽ áp dụng giáo dục STEM trong nhà trường”, ông Tiến nói trong phiên thảo luận về tầm quan trọng của STEM.
Hội thảo “Kiến tạo tương lai từ giáo dục STEM” do Công ty Điện tử Samsung Vina tổ chức hồi cuối tuần này nhằm góp phần nâng cao mức độ nhận biết của cộng đồng về việc ứng dụng phương pháp giáo dục tiên tiến STEM vào chương trình đào tạo cho giới trẻ ở Việt Nam.
Trong sự kiện, Samsung Vina công bố kế hoạch hợp tác chiến lược với Lego Education tại Việt Nam, đơn vị có nhiều kinh nghiệm và tâm huyết trong việc đưa STEM vào hoạt động giáo dục và học tập.
Đại diện Lego Education cho biết giáo dục STEM đã được đưa vào chương trình chính khóa tại một số nước trong khu vực như Thái Lan, Malaysia, Singapore. Tại Việt Nam, đơn vị này mới phối hợp với các trường để đưa STEM vào chương trình ngoại khóa. Lego Education cho biết đang vận động để đưa phương pháp giáo dục này vào học chính thức ở trường học.
“Không có STEM thì trong 10 năm nữa, người công nhân chúng ta hiện giờ chủ yếu là người lao động sẽ mất việc. Do đó, chúng ta bắt buộc phải cho STEM vào trong nhà trường”, ông Tiến phát biểu.
Nhóm học sinh trường tiểu học Tây Úc đang trình diễn quy trình rô bốt lọc nước thải. Nhóm này cùng 3 nhóm khác sẽ tham dự cuộc thi First LEGO League tại Mỹ.
Bà Lê Trần Ngọc Thúy, Hiệu trưởng trường tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm (TP.HCM), nói tại hội thảo cho biết trước đây, trường có CLB robotic, tuy nhiên những năm gần đây, định hướng của Bộ GDĐT là đưa STEM vào dạy học nên trường đưa STEM vào một các thích hợp nhất, để học sinh có những trải nghiệm, cọ sát thực tế.
Bà Thúy cho biết Nguyễn Bỉnh Khiêm đang ứng dụng STEM vào các CLB Khoa học. Trường có tổng cộng 6 CLB ứng dụng STEM, học sinh sẽ tìm tòi và nghiên cứu các vấn đề về đời sống.
Trước đó, trong phần trình bày tại hộ thảo, ông Lê Đình Hiếu, Giám đốc Chương trình tìm kiếm tài năng trẻ Talent Hub của Trung tâm văn hóa giáo dục UNESCO, cũng dẫn chứng cho thấy thế giới đang quan tâm đến giáo dục STEM.
Ông Hiếu dẫn báo cáo của Viện Nghiên cứu toàn cầu McKinsey cho biết đến năm 2030, máy tính sẽ thay thế 60% nghề nghiệp hiện tại của con người, tương đương 800 triệu việc làm. Nhiều nước trên thế giới đang chuẩn bị cho sự thay đổi này. Chẳng hạn tại Mỹ, Barack Obama trong nhiệm kỳ đầu hồi tháng 11/2009, ông đã đưa ra cải tiến giáo dục Educate to Innovate (Giáo dục để đột phá) bỏ ra 700 triệu USD và 100.000 giáo viên STEM để thực hiện chiến dịch này.
Ông Lê Đình Hiếu, Giám đốc Chương trình tìm kiếm tài năng trẻ Talent Hub của Trung tâm văn hóa giáo dục UNESCO.
Đến năm cuối cùng của nhiệm kỳ, Obama đưa ra một sáng kiến tương tự tiếp theo tên là Computer Science for All (Khoa học máy tính cho mọi người) với mục tiêu tương tự, ngân sách được nâng lên 4 tỷ USD. Người Mỹ đang chi trả rất nhiên cho sự thay đổi của thế giới, ông Hiếu nói.
Một trường hợp khác, nước Estonia khai sinh vào năm 1991, dân số rất nhỏ, chỉ tầm 1 triệu người. Tuy nhiên ở quốc gia này, 100% người dân được bầu cử online, 100% trường học được trang bị máy tính và mạng internet, quyền truy cập vào hệ thống thư viện quốc gia từ bất kỳ nơi đâu. Ông Hiếu cho biết nước này khuyến khích nữ giới tham gia các lĩnh vực như STEM và trở thành nước đứng đầu thế giới về tỷ lệ phụ nữ có bằng đại học.
“Nhưng điều ngạc nghiên nhất tại Estonia là họ dạy STEM “proge Tiger” từ mẫu giáo, việc này giúp ích rất nhiền cho việc phát triển khả năng làm việc nhóm, khả năng lãnh đạo, tư duy sáng tạo, tư duy giải quyết vấn đề”, ông Hiếu nói.
“Thế giới thay đổi rất rất nhanh, nhiều nước đi nhanh hơn Việt Nam rất nhiều và xuất phát điểm của họ cũng cao hơn. Và rất nhiều nước trên thế giới đã dùng STEM như một quyết sách giáo dục. Chúng ta làm gì cho các em học sinh, cho sự thay đổi của thế giới, cho Cách mạng 4.0, tôi xin giành câu trả lời cho các bạn”, ông Hiếu kết thúc phần trình bày của mình.
Tại hội thảo này, Samsung và Lego Education đã tuyên bố các nội dung hợp tác trong năm 2018, gồm: xây dựng và vận hành Học viện STEM thiếu nhi tại TP.HCM với diện tích 400m2 trong quý 2 năm 2018, tổ chức các cuộc thi khuyến khích học hỏi và tìm hiểu về STEM cho giới trẻ như cuộc thi khoa học ứng dụng Robotacon trong quý 3 năm 2018, tiến hành các hoạt động đào tạo và sinh hoạt ngoại khóa về STEM cho hệ thống các trường học, với tổng giá trị ban đầu khoảng 300 nghìn USD.
“Cùng với Lego Education, Samsung sẽ đẩy mạnh quá trình nâng cao nhận thức về STEM trong cộng đồng và mang đến những trải nghiệm giáo dục STEM liền mạch, từ trang thiết bị công nghệ đến giải pháp và nội dung”
