Từ "một thành phần" đến "động lực quan trọng nhất"
Hơn 30 lãnh đạo doanh nghiệp, chuyên gia kinh tế, luật sư và nhà hoạch định chính sách vừa cùng tham gia Tọa đàm chuyên đề do President Club tổ chức tại trụ sở Tập đoàn Công nghệ CMC. Sự kiện tập trung thảo luận sâu sắc về tinh thần cốt lõi và triển vọng thực tiễn của Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân.
Theo ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch HĐQT kiêm Chủ tịch điều hành Tập đoàn CMC, người trực tiếp tham gia tổ biên tập, Nghị quyết 68 thể hiện sự đột phá về tư tưởng khi lần đầu tiên khu vực kinh tế tư nhân được xác định là “động lực quan trọng nhất” cho sự phát triển đất nước. Ông Chính cho biết: “Nếu triển khai đúng hướng, phần lớn các điểm nghẽn hiện tại sẽ được tháo gỡ”.
TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh (BCSI) nhìn nhận đây là một bước chuyển lớn trong tư duy chính sách, từ việc coi khu vực tư nhân như một "thành phần" đến xác lập vị trí trung tâm trong chiến lược phát triển kinh tế.
Ông Chính chia sẻ thêm rằng cường độ làm việc để hoàn thiện nghị quyết này là chưa từng có. Những bản dự thảo được cập nhật liên tục, kể cả đêm khuya, và yêu cầu phản hồi ngay trong sáng hôm sau. Chỉ hai ngày sau khi nghị quyết được ký ban hành, các nhóm công tác đã họp với Văn phòng Quốc hội để chuẩn bị trình nghị quyết triển khai, dự kiến vào ngày 18/5.
Nếu đúng tiến độ, lễ công bố sẽ diễn ra vào ngày 19/5, kỷ niệm sinh nhật Chủ tịch Hồ Chí Minh – một dấu mốc biểu tượng đầy ý nghĩa.
Những rào cản với kinh tế tư nhân
Bên cạnh sự đồng thuận về tinh thần đổi mới, các đại biểu cũng nêu lên hàng loạt rào cản đang kìm hãm sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân. Ông Nguyễn Hòa Bình, Chủ tịch NextTech, dẫn chứng rằng việc triển khai khung pháp lý cho ví điện tử đã mất tới 8 năm vì sự thay đổi tư duy quản lý. Khi chính sách được ban hành, quy định lại yêu cầu CEO phải có kinh nghiệm trong ngành ngân hàng, khiến các nhà đổi mới bị loại khỏi cuộc chơi.
Ông Nguyễn Trọng Phi, Chủ tịch Tập đoàn Giovanni, phản ánh dự án đầu tư của ông mất 4 năm để được phê duyệt chỉ vì không nằm trong khu công nghiệp, buộc phải xin đến 17 chữ ký từ UBND tỉnh để được giao đất. “Thủ tục hành chính chậm trễ không chỉ khiến doanh nghiệp mất cơ hội, mà còn đẩy dự án vào tình trạng bị 'treo' vô thời hạn”, ông Phi nói.
Một thực tế khác được ông Đào Xuân Dũng – Chủ tịch Công ty Kiểm toán và Tư vấn UHY – nêu ra là việc lãnh đạo doanh nghiệp có thể bị cấm xuất cảnh chỉ vì chậm nộp thuế vài chục triệu đồng. “Những quy định cứng nhắc như vậy dễ khiến giá cổ phiếu tụt dốc chỉ vì lỗi nhỏ của kế toán. Vậy ai sẽ chịu trách nhiệm?” – ông Dũng chất vấn.
Luật sư Bùi Văn Thành cũng chia sẻ trường hợp một doanh nghiệp mất cả năm trời để xin phép in bao bì vì bị liệt vào “hoạt động xuất bản”. Điều đó cho thấy sự lạc hậu và thiếu linh hoạt của hệ thống pháp lý hiện nay.
Ngoài ra, tình trạng xung đột lợi ích trong hệ thống tài chính cũng được đưa ra mổ xẻ. Bà Nguyễn Ngọc Hà, Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia, cảnh báo rằng các ngân hàng vừa cho vay vừa sở hữu công ty chứng khoán, làm môi giới, tư vấn và định giá dẫn đến nguy cơ thao túng thị trường, trong khi doanh nghiệp tư nhân khó tiếp cận được dòng vốn thực sự.
Đồng hành cải cách, tư nhân chủ động vào cuộc
Một điểm sáng tại tọa đàm là tinh thần chủ động, xây dựng và đồng hành từ chính các doanh nghiệp. Thay vì chờ đợi chính sách từ trên xuống, các đơn vị như CMC, MISA, 1Office, Giovanni… không chỉ nêu ra khó khăn mà còn đưa ra đề xuất cụ thể, chương trình hành động và cam kết thực thi.
Ông Lê Việt Thắng, Tổng Giám đốc 1Office, đề xuất Chính phủ nên trích ngân sách để mua phần mềm Việt và cấp miễn phí cho các doanh nghiệp mới dưới 3 năm tuổi. “Chúng tôi không xin tiền, chỉ cần công cụ để doanh nghiệp vận hành tốt hơn”.
Ông Nguyễn Xuân Hoàng, Phó Chủ tịch MISA, cũng cho rằng luật pháp hiện nay càng ngày càng chung chung, đẩy trách nhiệm xuống cho nghị định và thông tư. “Đã đến lúc chúng ta cần học cách làm luật rõ ràng, dễ áp dụng như các nước phát triển”.
Các chuyên gia như TS. Võ Trí Thành đề nghị doanh nghiệp cần chủ động hơn trong phân tích chi phí - lợi ích và đánh giá tác động chính sách, để có tiếng nói phản biện xác đáng và hiệu quả hơn trong các diễn đàn công-tư.
Tọa đàm cũng làm nổi bật vai trò của President Club - mô hình hợp tác công–tư với thành viên là các nhà lãnh đạo doanh nghiệp, cựu chính khách và chuyên gia hàng đầu. Với cách tiếp cận sâu sắc và trọng tâm, President Club đang trở thành một nền tảng tin cậy, giúp kết nối giữa ý chí chính trị và yêu cầu thực tiễn của thị trường.
Các chuyên gia tham dự Tọa đàm đều có chung nhận định rằng Nghị quyết 68 mở ra một kỷ nguyên mới cho kinh tế tư nhân. Nhưng để biến tinh thần nghị quyết thành hiện thực, cần có sự đồng hành chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và toàn xã hội, không chỉ trong ý chí mà cả trong hành động cụ thể, hiệu quả và bền vững.
