|
| Soái hạm của Nga bị chìm trên Biển Đen (Ảnh: EPA) |
Các quan chức Ukraine cho biết lực lượng của họ đã bắn trúng tàu bằng tên lửa, trong khi Nga khẳng định có hỏa hoạn trên tàu Moskva mà không có vụ tấn công nào. Các quan chức Mỹ và các quan chức phương Tây khác không thể xác nhận điều gì đã gây ra vụ cháy.
Việc mất tàu chiến được đặt tên cho thủ đô của Nga là một thất bại mang tính biểu tượng nghiêm trọng đối với Moscow, khi quân đội nước này đang tập hợp lại cho cuộc tấn công mới ở miền đông Ukraine sau khi rút lui khỏi phần lớn miền bắc, bao gồm cả thủ đô Kiev. Bộ Quốc phòng Nga cho biết con tàu bị chìm trong bão khi đang được kéo về cảng. Trước đó, Nga cho biết ngọn lửa bốc lên khi có 500 thủy thủ trên tàu, buộc toàn bộ thủy thủ đoàn phải sơ tán. Sau đó, họ cho biết ngọn lửa đã được kiểm soát.
Soái hạm Moskva có khả năng mang 16 tên lửa hành trình tầm xa, và việc nó bị chìm có khả năng làm giảm hỏa lực của Nga ở Biển Đen. Đây cũng là một đòn giáng mạnh vào uy tín của Moscow. Bước sang tuần thứ 8, cuộc tấn công đã bị đình trệ trong bối cảnh các chiến binh Ukraine được hỗ trợ vũ khí và viện trợ khác từ các quốc gia phương Tây.
Tin tức về chiến hạm đã làm lu mờ những tuyên bố của Nga về những ‘thành quả’ đạt được ở thành phố cảng phía nam Mariupol, nơi các lực lượng của Moscow đã chiến đấu với người Ukraine kể từ những ngày đầu của cuộc chiến trong một số trận giao tranh khốc liệt nhất - với một cái giá khủng khiếp đối với dân thường.
Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Nga, Thiếu tướng Igor Konashenkov cho biết hôm 13/4 rằng 1.026 binh lính Ukraine đã đầu hàng tại một nhà máy kim loại trong thành phố. Tuy nhiên, Vadym Denysenko, cố vấn của Bộ trưởng Nội vụ Ukraine, đã bác bỏ tuyên bố này, nói với kênh truyền hình Current Time TV rằng “trận chiến ở cảng biển hiện vẫn đang diễn ra”.
Hiện, không rõ có bao nhiêu lực lượng vẫn đang bảo vệ Mariupol. Truyền hình nhà nước Nga phát đoạn phim mà họ cho là từ Mariupol, cho thấy hàng chục người đàn ông trong trang phục ngụy trang đang giơ tay và cõng những người khác. Một người đàn ông cầm một lá cờ trắng. Mariupol là hiện trường tàn khốc nhất của chiến tranh. Số lượng quân trú phòng ngày càng giảm của Ukraine đang chống chọi với một cuộc bao vây đã khiến hơn 100.000 dân thường bị mắc kẹt trong tình trạng rất cần thức ăn, nước uống và hệ thống sưởi. David Beasley, giám đốc điều hành của Chương trình Lương thực Thế giới của LHQ, nói với AP trong một cuộc phỏng vấn hôm 14/4 rằng người dân đang bị "bỏ đói" trong thành phố bị bao vây.
Việc chiếm được Mariupol rất quan trọng đối với Nga vì nó sẽ cho phép các lực lượng của họ ở phía nam - vốn tiến lên qua Bán đảo Crimea đã sáp nhập - liên kết hoàn toàn với quân đội ở khu vực Donbass, trung tâm công nghiệp phía đông của Ukraine và là mục tiêu của cuộc tấn công sắp tới. Theo một quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ, quân đội Nga tiếp tục di chuyển máy bay trực thăng và các thiết bị khác cho một nỗ lực như vậy, và có khả năng sẽ bổ sung thêm nhiều đơn vị tác chiến mặt đất trong những ngày tới. Nhưng vẫn chưa rõ khi nào Nga có thể phát động một cuộc tấn công lớn hơn ở Donbass.
Việc mất tàu Moskva có thể trì hoãn bất kỳ cuộc tấn công mới, trên diện rộng.
Maksym Marchenko, thống đốc khu vực Odessa, cho biết Ukraine đã tấn công con tàu bằng 2 tên lửa Neptune và gây ra “thiệt hại nghiêm trọng”. Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng Nga cho biết đạn dược trên tàu phát nổ do hỏa hoạn, nhưng không cho biết nguyên nhân gây ra vụ cháy, đồng thời khẳng định "vũ khí tên lửa chính" không bị hư hại. Ngoài tên lửa hành trình, tàu chiến còn có tên lửa phòng không và các loại pháo khác.
Neptune là tên lửa chống hạm được Ukraine phát triển gần đây và dựa trên thiết kế của Liên Xô trước đó. Các bệ phóng được lắp trên xe tải đóng gần bờ biển, và theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế có trụ sở tại Washington, tên lửa có thể bắn trúng mục tiêu cách xa 280 km (175 dặm). Điều đó sẽ đặt Moskva trong tầm bắn, dựa trên vị trí của nó khi ngọn lửa bắt đầu.
Được hạ thủy với tên gọi Slava vào năm 1979, chiếc tàu tuần dương này đã mang vũ khí hạt nhân trong Chiến tranh Lạnh và phục vụ trong các cuộc xung đột ở Gruzia và Syria, đồng thời giúp thực hiện nghiên cứu khoa học trong thời bình với Mỹ. Năm 1989, chiếc Slava được cho là nơi tổ chức cuộc gặp ngoài khơi Malta giữa nhà lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev và Tổng thống Mỹ George H W Bush, nhưng gió mạnh đã chuyển cuộc đàm phán sang tàu tuần dương Maxim Gorky đang neo đậu.
Hôm 14/4, một quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ giấu tên cho biết khi thảo luận về các đánh giá quân sự nội bộ rằng các tàu khác của Nga cũng ở phía bắc Biển Đen đã di chuyển xa hơn về phía nam sau khi tàu Moskva bốc cháy. Trước khi tàu Moskva bị chìm, Yuriy Sak, cố vấn của Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, nói với AP rằng việc loại bỏ nó có nghĩa là "chúng tôi có thể thở phào nhẹ nhõm."
Trong khi Mỹ không thể xác nhận tuyên bố của Ukraine về việc tấn công tàu chiến, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan gọi đây là “một đòn lớn đối với Nga”.
“Họ đã phải lựa chọn giữa hai câu chuyện: Một là sự kém cỏi, hai là họ đã bị tấn công, và cả hai đều không phải là một kết quả tốt cho họ,” ông Sullivan nói.
Cũng hôm thứ Năm (14/4), các nhà chức trách Nga cáo buộc Ukraine điều hai máy bay trực thăng quân sự bay thấp khoảng 11 km (7 dặm) qua biên giới và bắn vào các tòa nhà dân cư ở làng Klimovo, thuộc vùng Bryansk của Nga. Ủy ban Điều tra của Nga cho biết 7 người, bao gồm cả một trẻ mới biết đi, bị thương. Cơ quan an ninh nhà nước của Nga trước đó cho biết các lực lượng Ukraine đã bắn đạn cối vào một đồn biên phòng ở Bryansk khi những người tị nạn đang băng qua, buộc họ phải chạy trốn. Tuy nhiên, các báo cáo không thể được xác minh độc lập.
Theo AP
