Kỳ vọng rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, gỡ nút thắt nhiều dự án
Từ ngày 1/7, toàn quốc chính thức áp dụng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đây không chỉ là những bước cải cách thể chế quan trọng nhằm tinh gọn bộ máy và nâng cao hiệu quả điều hành, mà được nhiều chuyên gia kinh tế kỳ vọng sẽ mở ra những thay đổi mang tính nền tảng cho thị trường bất động sản - một lĩnh vực vốn phụ thuộc nhiều vào quy hoạch, thủ tục pháp lý.
Theo nhìn nhận của bà Đỗ Thị Thu Giang, Giám đốc toàn quốc dịch vụ định giá và tư vấn tại Savills Việt Nam, mô hình chính quyền hai cấp có thể sẽ giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính, nhất là trong việc cấp phép đầu tư, xây dựng và phê duyệt dự án. Việc phân quyền xuống các chính quyền địa phương được kỳ vọng sẽ rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, vốn từng là nút thắt trong nhiều dự án.
“Tiến độ thực hiện dự án có thể được rút ngắn, giảm thiểu các chi phí phát sinh do trì hoãn, giúp nâng cao lợi nhuận cho các nhà đầu tư bất động sản", bà Giang nhận định.
Cùng với đó, bà Giang đánh giá, việc hợp nhất thẩm quyền ra quyết định ở cấp tỉnh giúp loại bỏ tình trạng chồng chéo trách nhiệm. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến sự thiếu nhất quán trong cách hiểu và áp dụng pháp luật.
Ngoài ra, nỗ lực chuyển đổi số như xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia và hệ thống cấp phép điện tử, sẽ tăng khả năng tiếp cận thông tin và hạn chế dư địa cho các can thiệp chủ quan. Đây là bước tiến giúp thị trường bất động sản tiệm cận hơn với các chuẩn mực quốc tế về tính minh bạch.
Bảng giá đất sau sáp nhập tỉnh sẽ có biến động?
Theo quy định mới của Luật Đất đai 2024, các địa phương sau sáp nhập sẽ ban hành bảng giá đất. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa mọi khu vực trong một tỉnh mới sẽ áp dụng mức giá như nhau, bà Giang dự báo.
Theo Giám đốc toàn quốc dịch vụ định giá và tư vấn tại Savills Việt Nam, Luật Đất đai 2024 đã yêu cầu bảng giá phải được xây dựng theo khu vực và vị trí cụ thể, có thể xác định đến từng thửa đất nếu có đầy đủ dữ liệu. Như vậy, việc dùng chung một bảng giá cho toàn tỉnh sau sáp nhập vẫn có thể đảm bảo sự khác biệt, rõ ràng về giá trị từng khu vực, miễn là quá trình thiết kế được thực hiện bài bản, bám sát thực tế.
Về giai đoạn chuyển tiếp, khi bảng giá đất mới chưa được ban hành, bà Giang cho rằng các địa phương nên tiếp tục áp dụng bảng giá hiện hành trước khi sáp nhập, nhằm đảm bảo tính ổn định và không gián đoạn trong công tác quản lý, thu ngân sách.
Hiện Sở Nông nghiệp và Môi trường đã kiến nghị UBND TP.HCM tiếp tục áp dụng 3 bảng giá đất tại TP.HCM mới trên 3 khu vực là TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu từ ngày 1/7 đến hết ngày 31/12/2025.
Sau đó, từ ngày 1/1/2026, UBND TP.HCM sẽ ban hành bảng giá đất mới áp dụng lần đầu trên địa bàn TP.HCM (mới) theo quy định tại luật Đất đai 2024 và Nghị định 151/2025 của Chính phủ.
"Đây cũng là khoảng thời gian quan trọng để chính quyền địa phương chuẩn bị cơ sở dữ liệu, bản đồ địa chính số và tổ chức tư vấn độc lập nhằm xây dựng bảng giá đất mới minh bạch và khoa học hơn", chuyên gia cho hay.
Liên quan đến bảng giá đất, tại phiên họp Ban chỉ đạo điều hành giá liên quan đến giá đất quý II/2025, Cục Quản lý đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết việc bỏ khung giá đất cùng với những quy định về bảng giá đất, đã giúp quản lý đất đai, phát triển thị trường địa ốc được mở ra trên cơ sở minh bạch, tiệm cận hơn với thị trường.
"Giá đất tăng sẽ có lợi cho ngân sách, tạo sự đồng thuận với người dân thuộc diện thu hồi đất", đơn vị này nêu.
Tuy nhiên, nhà quản lý cho rằng trong thời gian thực hiện bảng giá đất vừa qua, một số địa phương chưa kịp thời theo dõi biến động giá đất phổ biến trên thị trường để điều chỉnh bảng giá đất cho phù hợp với tình hình thực tế. Việc này dẫn đến tình trạng giá đất trong bảng tại một số địa phương còn thấp hơn nhiều giá đất thực tế trên địa bàn.
Cục Quản lý đất đai cho biết thời gian tới, nhiều địa phương sẽ ban hành bảng giá đất mới, sẽ có sự biến động lớn về mức giá được điều chỉnh. "Mỗi địa phương sẽ có biên độ điều chỉnh khác nhau nên thị trường bất động sản sẽ chịu nhiều tác động", cơ quan của Bộ Nông nghiệp và Môi trường dự báo.
