Theo Cục An toàn thực phẩm, bão lụt cùng các thay đổi bất thường về thời tiết là những điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật phát triển do đó dễ dẫn đến tình trạng ô nhiễm thực phẩm. Sau bão lụt, người dân có thể đối mặt với nguy cơ ngộ độc thực phẩm và các bệnh truyền qua thực phẩm thường gặp sau bão lụt, thiên tai như: Vibrio cholerae bệnh tả, Salmonella gây thương hàn, Shigella gây lỵ trực trùng, Bacillus anthracis gây bệnh than, bệnh tiêu chảy do virus (rotavirus, enterovirus...), viêm gan A, E,…
Bão lụt ảnh hưởng đến thực phẩm
Khi bão lụt xảy ra, nguồn cung cấp thực phẩm tươi, sạch , an toàn bị ách tắc do phương tiện vận chuyển sẽ bị hạn chế. Lương thực, thực phẩm gặp thời tiết mưa ẩm dễ bị ôi, thiu, mốc, hỏng, sinh độc tố có thể gây ngộ độc thực phẩm. Không chỉ vậy, nguồn nước có thể bị ô nhiễm nặng dẫn đến ô nhiễm thực phẩm và nước uống dùng để chế biến thức ăn.
Để bảo đảm vệ sinh sau mùa bão lụt, Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo người dân cần tổng vệ sinh các công trình nhà ở và công cộng (nhà bếp, giếng nước,...); đảm bảo đủ nước sạch cho ăn uống, đặc biệt chú ý việc đảm bảo đun sôi nước trước khi uống. Xử lý, khử trùng nguồn nước trước khi sử dụng, nhất là nước trong ăn uống.
Người dân không sử dụng thực phẩm đã ôi thiu, mốc hỏng, tuyệt đối không sử dụng gia súc, gia cầm chết do ngập nước, do ngộ độc hoặc chết không rõ nguyên nhân để chế biến làm thực phẩm, nên bổ sung thức ăn tươi, giàu vitamin, thực hiện triệt để việc ăn chín, uống chín.
Tuân thủ chặt chẽ 5 nguyên tắc
Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo mỗi người có thể tự bảo vệ mình và gia đình bằng cách tuân thủ 5 nguyên tắc về an toàn thực phẩm sau:
Nguyên tắc đầu tiên là giữ gìn vệ sinh tốt. Mỗi người nên rửa tay bằng xà phòng hoặc chất tẩy rửa với nước sạch trước khi tiếp xúc với thực phẩm, trước và trong quá trình chế biến thực phẩm và sau mỗi lần đi vệ sinh. Vệ sinh toàn bộ bề mặt và dụng cụ chế biến thực phẩm bằng nước sạch và chất tẩy rửa sau mỗi lần chế biến; giữ gìn sạch sẽ khu vực bếp và thực phẩm phòng tránh côn trùng, sâu bọ và các động vật khác xâm nhập.
Nguyên tắc thứ 2 là để riêng thực phẩm sống và thực phẩm chín. Người dân không nên để lẫn thịt lợn, thịt gia súc, gia cầm và hải sản tươi sống với các thực phẩm khác. Sử dụng riêng các dụng cụ và thiết bị nấu nướng như dao, thớt để chế biến thực phẩm sống; bảo quản thực phẩm trong các dụng cụ có nắp đậy để tránh ô nhiễm giữa thực phẩm sống. Gia đình cần bảo quản thực phẩm trong các dụng cụ có nắp đậy để tránh ôn nhiễm giữa thực phẩm sống và thực phẩm chín.
Nguyên tắc thứ 3 là đun nấu kỹ thực phẩm, đặc biệt là các loại thịt, trứng và hải sản. Đun sôi thực phẩm và đảm bảo thực phẩm luôn được nấu kỹ; đun kỹ lại thực phẩm chín và chỉ đun lại một lần.
Nguyên tắc thứ 4 là giữ thực phẩm ở nhiệt độ an toàn, tránh vùng nhiệt độ không đảm bảo an toàn (từ 5 đến 60 độ C); làm lạnh ngay và bảo quản ở tủ lạnh tất cả các thực phẩm đã nấu chín và thực phẩm dễ bị ôi thiu, hư hỏng khi không sử dụng ngay; giữ phẩm đã nấu chín ở nhiệt độ lớn hơn 60 độ C trước khi ăn.
Nguyên tắc thứ 5 là sử dụng nước và nguyên liệu an toàn; sử dụng nước sạch trong chế biến thực phẩm; lựa chọn thực phẩm tươi từ nguồn tin cậy, an toàn. Người dân cần rửa sạch rau và hoa quả, đặc biệt với các loại rau quả ăn sống, đồng thời, không sử dụng thực phẩm đã quá hạn sử dụng, đồ hộp bị phồng, méo.