Động thái của Hoa Kỳ nhằm điều tra việc các công ty Mỹ mua chip do Trung Quốc sản xuất đã gây ra phản ứng dữ dội từ chính phủ Trung Quốc, vốn đổ lỗi cho Washington về việc “vũ khí hóa” các vấn đề thương mại.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Wang Wenbin (Uông Văn Bân) cho biết động thái của Mỹ sẽ gây nguy hiểm cho chuỗi cung ứng toàn cầu, kêu gọi Washington tôn trọng các quy tắc thương mại quốc tế và các nguyên tắc dựa trên thị trường.
Bộ Thương mại Hoa Kỳ cho biết họ sẽ tiến hành một cuộc khảo sát về việc sử dụng và tìm nguồn cung ứng chip truyền thống do Trung Quốc sản xuất trong chuỗi cung ứng của các ngành công nghiệp quan trọng của Mỹ như viễn thông, sản xuất ô tô và quốc phòng vì lo ngại về an ninh quốc gia.
Cuộc khảo sát nhằm “tạo ra một sân chơi bình đẳng cho hoạt động sản xuất chip truyền thống và giảm thiểu rủi ro an ninh quốc gia do Trung Quốc gây ra”.
Tờ Global Times dẫn lời Ma Jihua (Mã Kim Hoa), một nhà quan sát viễn thông kỳ cựu, cho biết: “Lý do an ninh quốc gia chỉ là cái cớ để duy trì khả năng cạnh tranh của Mỹ trong lĩnh vực chip truyền thống”. Ông Ma cho biết Trung Quốc có những lợi thế bao gồm chi phí thấp hơn, tiến độ nghiên cứu và phát triển nhanh hơn và ứng dụng đa dạng hơn so với Mỹ.
Công ty nghiên cứu mạch tích hợp (IC) TrendForce có trụ sở tại Đài Loan cho biết, Trung Quốc hiện có 44 nhà máy sản xuất tấm bán dẫn đang hoạt động và 22 nhà máy khác đang được xây dựng. Đến cuối năm 2024, Trung Quốc sẽ mở rộng sản xuất chip tại 32 xưởng đúc.
Dữ liệu hải quan Trung Quốc cho thấy giá trị xuất khẩu chip sang Mỹ của nước này, như bộ xử lý và bộ điều khiển, đã tăng 17% so với cùng kỳ lên 1,3 tỉ USD trong 11 tháng đầu năm.
Việc Trung Quốc tìm cách tăng cường khả năng sản xuất chip, bao gồm các chip truyền thống được sản xuất bằng công nghệ xử lý 28 nanomet, đã gây ra mối lo ngại từ Hoa Kỳ và Liên minh Châu Âu. Cả hai đều đưa ra các khoản trợ cấp hào phóng để thu hút các công ty đúc toàn cầu như Công ty Sản xuất Chất bán dẫn Đài Loan và gã khổng lồ chip Intel của Mỹ trong nỗ lực khôi phục hoạt động sản xuất chip.
Vào tháng 8 năm ngoái, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký thành luật Đạo luật Khoa học và Chip, đưa ra các khoản trợ cấp lên tới 53 tỉ USD cho các nhà máy sản xuất chip bán dẫn được xây dựng trên đất Mỹ. Tuy nhiên, các điều kiện kèm theo nguồn tài trợ đã ngăn cản các nhà sản xuất chip nhận được tài trợ mở rộng hoặc xây dựng các cơ sở bán dẫn tiên tiến ở Trung Quốc trong 10 năm.
Theo ICWise, một công ty tư vấn bán dẫn có trụ sở tại Thượng Hải, đạo luật này bị Bắc Kinh gọi là “bá quyền chip”, sẽ có tác dụng làm giảm tổng công suất silicon của Trung Quốc xuống 180.000 tấm wafer 12 inch tương đương mỗi tháng vào năm 2025.
Ngày càng có sự đồng thuận giữa các chuyên gia bán dẫn ở Trung Quốc rằng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chip của Mỹ nhằm mục đích cản trở sự phát triển ngành công nghiệp vi mạch của Trung Quốc với lý do an ninh quốc gia.
Đầu tháng này, Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Gina Raimondo cho biết “không đời nào chúng tôi để [Trung Quốc] bắt kịp” vị trí dẫn đầu của Mỹ về thiết kế chip bán dẫn tiên tiến, đồng thời nói thêm rằng “việc bảo vệ an ninh quốc gia của chúng ta quan trọng hơn [doanh thu] ngắn hạn của các nhà sản xuất Mỹ muốn bán chip cao cấp cho Trung Quốc".
Vào tháng 10, Bộ Thương mại đã tăng cường kiểm soát xuất khẩu đối với các lô hàng chất bán dẫn và công cụ sản xuất chip tiên tiến sang Trung Quốc, một loạt các quy định như vậy được thực hiện trong 4 năm qua nhằm hạn chế tiến bộ của đất nước trong sản xuất chip tiên tiến ở quy trình 14nm.
Đáp lại, Trung Quốc tuyên bố sẽ đạt được khả năng tự cung cấp chip cao hơn, với hàng tỉ USD tiền nhà nước được đổ vào lĩnh vực này. Những nỗ lực đó đã bắt đầu bằng việc thay thế các bộ phận và thiết bị trong nước cho các quy trình đúc hoàn thiện vì các công nghệ cũ có nguồn gốc nước ngoài dễ thay thế hơn.
TrendForce cho biết: “Trung Quốc đang tập trung mạnh mẽ vào các công nghệ xử lý hoàn thiện như 28 nm trở lên, đặc biệt là để đáp lại các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với thiết bị tiên tiến của Mỹ, Nhật Bản và Hà Lan”.
Theo TrendForce, thị phần toàn cầu về công suất chip tiên tiến của Trung Quốc dự kiến sẽ đạt 39% vào năm 2027, tăng từ 31% vào năm 2023, và còn dư địa để tăng trưởng hơn nữa nếu việc mua sắm thiết bị diễn ra suôn sẻ. Ngược lại, tỷ lệ công suất quy trình tiên tiến toàn cầu của Trung Quốc, với tiến trình 14 nm trở xuống, sẽ giảm xuống 6% từ mức 8% hồi đầu năm.
TrendForce cảnh báo rằng việc Trung Quốc nhanh chóng mở rộng công suất quy trình sản xuất chip sẽ dẫn đến cuộc chiến về giá đối với các sản phẩm như cảm biến hình ảnh và IC quản lý năng lượng, ảnh hưởng đến các xưởng đúc có trụ sở tại Đài Loan.
Brady Wang, phó giám đốc của công ty nghiên cứu Counterpoint, cho biết: “Lĩnh vực chip của Trung Quốc luôn là niềm yêu thích của các nhà đầu tư và việc mở rộng các quy trình sản xuất chip đã được thúc đẩy nhờ ngành công nghiệp xe điện của nước này, nơi nhu cầu rất lớn đối với các loại chip như IC quản lý năng lượng”.
Theo SCMP
