Với việc đưa tên lửa phòng không và chống hạm ra đảo Phú Lâm ở Hoàng Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam, Trung Quốc đang làm dậy sóng trên Biển Đông. Đợt triển khai lần này cho thấy một sự nhảy vọt về khả năng và tham vọng kiểm soát vùng biển và không phận trên Biển Đông.
Bên cạnh các tên lửa chống hạm YJ-62 mà Bắc Kinh đưa ra Hoàng Sa cuối tháng trước, Popular Science, vũ khí được triển khai trên các đảo chiếm trái phép của Việt Nam trên Biển Đông còn có tên lửa đất đối không HQ-9.
Đây là một loại tên lửa tầm bắn 200km, ngang ngửa với tên lửa đất đối không Patriot của Mỹ và S-300 của Nga. Tên lửa HQ-9 sử dụng rađa AESA HT-233 truy tìm các máy bay của đối phương, bao gồm máy bay không người lái và máy bay tàng hình.
Trong thời chiến, HQ-9 có thể dễ dàng bắn hạ các máy bay ném bom từ xa và thậm chí tiêu diệt các tên lửa của đối phương rơi vào tầm bắn của nó.
“Việc triển khai HQ-9 là một chuyện lớn vì đây là hệ thống vũ khí lớn được thấy ở đảo Phú Lâm” - nhà phân tích Chris Carlson nói trên USNI News. “Nếu xảy ra xung đột, nó có thể tấn công bất ngờ các lực lượng của Mỹ” - chuyên gia Bryan Clark của Trung tâm Đánh giá ngân sách và chiến lược bình luận thêm.
Trong trường hợp có máy bay nào lọt qua được hệ thống HQ-9, nó sẽ phải đối mặt với các tên lửa HQ-6 tầm ngắn hơn của Bắc Kinh. HQ-6 được cải tiến từ tên lửa không đối không PL-11, có tầm bắn vào khoảng 20km.
Với khả năng hoạt động ở độ cao thấp, HQ-6 là hệ thống lý tưởng chặn các tên lửa đạn đạo vốn có thể bay cách mặt đất chỉ 10m và nằm ngoài khả năng của những tên lửa như HQ-9.
Trên mặt đất, Trung Quốc triển khai hệ thống vũ khí tầm cực gần (CIWS) LD-2000 hỗ trợ các lực lượng trên bộ. Đây là một biến thể của hệ thống CIWS Type 730 được trang bị trên các tàu chiến của Bắc Kinh như tàu khu trục Type 052D, tàu chiến Type 054A.
“Nhân vật chính” của hệ thống này là khẩu đại bác nòng xoay với bảy nòng cỡ 30mm, có khả năng bắn hơn 5.600 viên pháo mỗi phút và tiêu diệt một tên lửa siêu thanh ở khoảng cách từ 3,5km.
LD-2000 được trang bị rađa, thiết bị dò tìm laser và mắt hồng ngoại tối tân, trong khi thiết bị laser còn có thể được sử dụng để dẫn đường cho các tên lửa tầm ngắn DK-9 tiêu diệt các mục tiêu di động.
Giống như các hệ thống CIWS khác, LD-2000 có thể hỗ trợ sứ mệnh chặn các mục tiêu như tàu nhỏ và bộ binh của đối phương.
Theo giới quan sát, so với các động thái như triển khai máy bay áp sát máy bay tuần tra của nước khác, việc Trung Quốc rầm rộ đưa các hệ thống phòng vệ đa lớp như tên lửa phòng không cho thấy ý định phô diễn sức mạnh quân sự của Bắc Kinh.
Tốc độ thiết lập các hệ thống phòng không rất nhanh chóng cho thấy có sự nhúng tay của quân đội, vốn cũng đứng sau việc triển khai những yếu tố bán quân sự và phi quân sự trên Biển Đông như tàu tuần duyên, giàn khoan dầu và tàu cá.