Trào lưu “tẩy chay Giáng sinh” gây bất đồng và tranh cãi ở Trung Quốc

Sinh viên đại học ở thành phố Trường Sa tỉnh Hồ Nam mặc Hán phục, mang biểu ngữ "Tẩy chay Giáng sinh, người Trung Quốc không ăn tết nước ngoài" (Ảnh: VCG).

Theo truyền thông Trung Quốc ngày 24/12, chương trình showgame "Star Detective" mùa thứ Sáu của của Đài truyền hình vệ tinh Hồ Nam – kênh truyền hình có lượng người xem đông đảo ở Trung Quốc – đã bắt đầu phát sóng vào tối cùng ngày, tức là đêm Noel. Trong tập đầu tiên này, một phần đồ trang trí Giáng sinh bị làm mờ và che khuất đã làm dấy lên những cuộc thảo luận sôi nổi của cư dân mạng, khiến mọi người liên tưởng đến việc có phải đài này chủ trương tẩy chay "Lễ hội nước ngoài" hay không.

"Celestial Detective" (Tiếng Trung gọi là Minh tinh đại trinh thám) là chương trình truyền hình thực tế suy lý của những người nổi tiếng. Đội ngũ tham gia mùa mới bao gồm các ngôi sao trẻ đang ăn khách như Hà Quýnh (He Jiong), Tản Bối Ninh (Sa Beining), Bạch Kính Đình (Bai Jingting), Trương Nhược Quân (Zhang Ruoyun) và các ngôi sao khác.

Trong tập mới này nhất, câu chuyện diễn ra tại một khách sạn lớn, nơi được bố trí nhiều đồ trang trí Giáng sinh nhưng cây thông Noel, vòng hoa Giáng sinh... đều bị xử lý làm mờ.

Bối cảnh trường quay showgame "Celestial Detective" bị xử lý làm mờ những hình ảnh trang trí Giáng sinh (Ảnh: MangoTV).

Ngoài ra, phụ kiện trang điểm Giáng sinh của một số nghệ sĩ cũng được thay thế bằng những chiếc mũ nhỏ màu vàng, nhưng một số dải ruy băng và đồ trang trí quà Giáng sinh vẫn không được che hết.

Tuy nhiên, các cảnh giới thiệu bối cảnh địa điểm gần như bị làm mờ hoàn toàn, thậm chí không thể nhìn rõ nhân vật. Do diện tích xử lý làm mờ quá lớn nên ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả thị giác, gây nên phản cảm và khiến nhiều cư dân mạng bức xúc.

Một số cư dân mạng đặt câu hỏi liệu các đồ trang trí bị che khuất bởi chủ trương ngăn cản "Lễ hội nước ngoài" hay không và cho rằng điều đó là quá mức cần thiết.

Một số khán giả cũng cảm thấy khó hiểu, nếu nhà đài không muốn thể hiện yếu tố Giáng sinh, tại sao lại phải ghi hình tiết mục tại nơi có bối cảnh như thế? Một số nhà phân tích cho rằng, chiêu trò này của chương trình là nhằm đánh lạc hướng sự chú ý để thanh minh vụ bê bối Hà Quýnh người dẫn chương trình Đài truyền hình vệ tinh Hồ Nam nhận quà của khách mời và người hâm mộ khách mời.

Trước đó vào ngày 21/12, một số cư dân mạng xôn xao thông tin host của chương trình showgame "Happy Camp" là Hà Quýnh đã nhận được những món quà ủng hộ có giá trị từ khách mời và người hâm mộ. Người dẫn chương trình He Jiong thậm chí còn phàn nàn về những món quà từ người hâm mộ sau khi nhận vì nhãn mác dán quá chặt, nên "chỉ có thể tự sử dụng". Từ đó, việc fans của khách mời gây quỹ tặng quà cho nhóm chương trình đã trở thành đề tài được quan tâm.

Ngày 22/12, Hà Quýnh đã xin lỗi vì điều này, nói rằng mình đã dẫn dắt không đúng, anh ta đã nhiều lần nói rằng người hâm mộ không nên tặng quà, nhưng khi nghệ sĩ và người hâm mộ tặng quà "không biết từ chối thế nào", sau này sẽ chú ý và dứt khoát từ chối bất thứ món quà tặng nào.

Mũ của "ông già Noel" bị xử lý thay bằng vật màu vàng kỳ dị (Ảnh: MangoTV).

Tối ngày 23/12, đài truyền hình vệ tinh Hồ Nam đã ra thông cáo về vụ việc này, khẳng định kiên quyết phản đối việc người dẫn chương trình nhận quà từ người hâm mộ. Nếu phát hiện có hành vi nhận quà không đúng quy định sẽ xử lý nghiêm túc; "Happy Camp" chưa bao giờ ủy quyền cho tổ chức, cá nhân nào triển khai hoạt động quyên góp.

Theo trang HK01, làn sóng dư luận xã hội Trung Quốc "tẩy chay lễ Giáng sinh" dường như đã rộ lên vào mỗi dịp cuối năm, với sự xuất hiện của một trong những lễ hội quan trọng nhất thế giới phương Tây,một số địa phương lại ra chỉ thị tẩy chay đêm Noel,lễ Giáng sinh một cách vô lý, gây xôn xao dư luận và đụng đến thần kinh nhạy cảm của nhiều người.

Trào lưu “tẩy chay Giáng sinh” trong xã hội Trung Quốc từng bùng phát vào các năm 2017 và 2008. Vào cuối năm 2017, vào đêm trước Giáng sinh ở phương Tây, tin chính quyền Bắc Kinh cấm các đảng viên tham gia hoạt động đón Giáng sinh bất ngờ xuất hiện. Một số chính quyền địa phương và các trường đại học cũng thông báo nghiêm cấm các cơ quan đảng và chính quyền, các trường cao đẳng và đại học, các đảng viên Đảng Cộng sản tham gia vào hoạt động lễ hội tôn giáo phương Tây, bao gồm "Đêm Bình an" và "Lễ Giáng sinh".

Trong tư duy của chính quyền một số nơi ở Trung Quốc, Giáng sinh là biểu tượng tượng trưng cho sự xâm lăng của văn hóa phương Tây.

Vào dịp Giáng sinh năm 2018, xuất hiện một cuộc tẩy chay Giáng sinh trên mạng Internet Trung Quốc và tiết lộ một số tài liệu chính thức. Tại quận Liên Trì, thành phố Bảo Định, tỉnh Hà Bắc, cách thủ đô Bắc Kinh không xa, yêu cầu cấm các gian hàng, trang trí đường và các hình thức xúc tiến thương mại trên các tuyến đường nhộn nhịp trong đêm Giáng sinh 24/12. Tại Lang Phường, một thành phố quan trọng khác ở tỉnh Hà Bắc, quan chức ra "Thông báo về việc làm tốt công việc giám sát và thực thi pháp luật trong thời gian Giáng sinh" cấm cây thông Noel, ông già Noel và các vật dụng liên quan khác được đặt dọc đường phố và các cửa hàng dọc theo con phố đã được dọn dẹp. Cấm các nhãn dán cửa sổ, băng rôn, quảng cáo hộp đèn ... có liên quan, kiểm soát hoàn toàn việc sử dụng công viên và các khu vực công cộng khác để thực hiện các hoạt động tuyên truyền tôn giáo.

Về vấn đề này, sau đó ông Hồ Tích Tiến, Tổng biên tập của Thời báo Hoàn cầu, người luôn quan tâm bình luận về các sự kiện nóng, cho biết với tư cách là đảng viên Đảng Cộng sản Trung Quốc, ông chưa bao giờ nhận được lệnh cấm Giáng sinh chính thức. Hồ Tích Tiến cũng cho rằng, nói "Trung Quốc tẩy chay Giáng sinh" là sai sự thật. Ông cho rằng tuyên bố như vậy là có ý đánh tráo khái niệm, việc tẩy chay Giáng sinh ở một số nơi là một thực tế khách quan, nhưng không công bằng nếu mở rộng ra toàn Trung Quốc; không thể chỉ vì cá biệt một số người chủ trương tẩy chay Giáng sinh mà quy chụp. Ông ta cũng đăng ảnh cây thông Noel trong nhà ăn tại trụ sở của tờ Nhân dân Nhật báo.

Lễ Giáng sinh ở Trung Quốc hiện trở thành mùa mua sắm và tiếp thị hàng hiệu (Ảnh: VCG).

Theo HK01, nhiều người cho rằng việc "tẩy chay Giáng sinh" là sản phẩm của thời đại Tập Cận Bình. Trên thực tế, 10 nghiên cứu sinh sau tiến sĩ ở Đại học Bắc Kinh, Đại học Thanh Hoa và các trường đại học danh tiếng khác đã gửi thư ngỏ vào đêm Giáng sinh năm 2006, yêu cầu người dân Trung Quốc tẩy chay Giáng sinh và chống lại sự xâm lược của quyền lực mềm nước ngoài, Trung Quốc bước vào thời đại của ông Tập Cận Bình bắt đầu định vị lại truyền thống của mình về mặt tư tưởng, coi văn hóa truyền thống như một nguồn tài nguyên văn hóa quan trọng để khai phá và phục hưng. Cụ thể, đó là tôn sùng văn hóa truyền thống Trung Quốc, đề xướng sự tự tin về văn hóa, khuyến khích và thúc đẩy các lễ hội truyền thống. Nhưng điều này không có nghĩa là Trung Quốc thực sự chống lại Giáng sinh.

Người ta cho rằng cái gọi là lệnh "tẩy chay Giáng sinh" bắt nguồn từ một tài liệu do ĐCSTQ công bố vào năm 2017 - "Ý kiến ​​về việc thực hiện dự án kế thừa và phát triển văn hóa truyền thống đặc sắc của Trung Quốc", do Văn phòng Trung ương ĐCSTQ và Văn phòng Quốc vụ viện phối hợp ban hành nhằm thúc đẩy việc quảng bá văn hóa truyền thống Trung Quốc.

Tuy nhiên, trong tài liệu nói trên không hề nhắc tới việc tẩy chay các lễ hội phương Tây. Nhưng, ở một số nơi đã “đi sai”, không chỉ tôn sùng lễ hội truyền thống mà còn vươn lên chống lại “lễ hội ngoại lai”. Nhiều nơi đã ban hành lệnh cấm Giáng sinh, do suy đoán sai lệch của chính quyền địa phương.