Sau một cuộc đụng độ ở bên ngoài với lực lượng cảnh sát trên Đồi Capitol, chuyên trách bảo vệ Quốc hội Mỹ, những người ủng hộ Tổng thống Donald Trump đã đập phá nhiều cửa kính, tháo vòi các bình cứu hỏa và chiếm đóng nhiều khu vực của trụ sở Quốc hội – vốn rất hạn chế người dân đi vào.
Phát biểu trên Fox News, thủ lĩnh nhóm thiểu số Hạ viện Kevin McCarthy cho hay ông nghe thấy tiếng điện đàm của cảnh sát Đồi Capitol rằng có “nhiều tiếng súng vang lên” bên trong tòa nhà. Lực lượng cảnh sát Washington sau đó xác nhận 1 người phụ nữ thiệt mạng sau khi bị bắn bên trong tòa nhà Quốc hội.
Sau nhiều giờ Hỗn loạn, phát ngôn viên Nhà Trắng Kayleigh McEnany nói rằng ông Trump đã ra lệnh triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia để ngăn chặn tình trạng bạo lực đồng thời kêu gọi những người biểu tình hành động một cách “hòa bình”.
 |
Người ủng hộ ông Trump vây kín tòa nhà Quốc hội Mỹ (Ảnh: CNN) |
Vào thời điểm lệnh giới nghiêm khẩn cấp toàn thành phố bắt đầu có hiệu lực từ 18h00 ngày 6/1 (giờ Mỹ), kéo dài 12 giờ đồng hồ, Đồi Capitol đã được đảm bảo an ninh; theo Reuters.
Trong vụ náo loạn này, có ít nhất 1 người ủng hộ Trump đã xông vào Thượng viện, trong khi nhiều người khác đập phá cửa kính hòng xông vào Hạ viện, nơi mà các sĩ quan cảnh sát đang đứng trên tay giơ sẵn súng. Cảnh sát đã đặt tòa nhà này vào tình trạng phong tỏa, các nhà lập pháp trong Quốc hội được hướng dẫn đeo mặt nạ phòng khí độc.
Trong lúc cảnh sát dẫn các thượng nghị sĩ xuống hầm trú ẩn, thượng nghị sĩ Mitt Romney, một người chỉ trích ông Trump, nói rằng “Đây là điều mà Tổng thống đã gây ra trong ngày hôm nay, cuộc nổi dậy này”; theo New York Times.
 |
Một người biểu tình cheo leo trên ban công của Thượng viện (Ảnh: AFP) |
Vụ việc chấn động xảy ra chỉ vài giờ sau khi Phó Tổng thống Mike Pence thông báo với các nhà lập pháp rằng ông sẽ không đưa ra hành động coi thường cam kết theo hiến pháp của mình và không bác bỏ phiếu đại cử tri như ông Trump đã gây sức ép để ông làm trước đó.
Trump: “Chúng tôi yêu các bạn”
“Lời thề của tôi trong việc ủng hộ và bảo vệ Hiến pháp không cho phép tôi đưa ra tuyên bố của một bên để quyết định xem lựa chọn lá phiếu đại cử tri nào được đếm, và lá phiếu nào thì không” – ông Pence viết trong bức thư gửi Quốc hội.
 |
Người biểu tình thâm nhập vào bên trong tòa nhà Quốc hội (Ảnh: AP) |
Phản ứng trước thái độ của cấp Phó của mình, ông Trump viết trên Twitter rằng ông Pence “đã không có đủ dũng khí để làm điều đáng làm, để bảo vệ Đất nước và Hiến pháp của chúng ta, không cho các bang cơ hội để xác nhận thực tế”.
Ngay trước khi những người biểu tình ập vào tòa nhà Quốc hội, Tổng thống Trump đã xuất hiện trước đám đông người ủng hộ để tiếp tục gây sức ép với ông Pence, cùng lúc cũng thừa nhận rằng Phó Tổng thống không làm như ông yêu cầu.
“Mike Pence, tôi hy vọng ông sẽ đứng lên vì điều tốt đẹp cho Hiến pháp của chúng ta, và cho đất nước của chúng ta” – ông Trump nói trước những người ủng hộ mình – “Và nếu ông không làm vậy, tôi sẽ rất thất vọng về ông. Tôi đang chờ được nghe những câu chuyện tốt”.
Nghị sĩ Adam Kinzinger, đảng Cộng hòa, nói ông đổ lỗi cho ông Trump đã gây ra tình trạng bạo lực, chỉ ra những luận điệu hung hăng mà ông Trump đưa ra trong sự kiện kể trên và trên các tài khoản mạng xã hội của ông.
“Tôi đã nói suốt nhiều tuần nay rằng tôi lo sợ tình trạng bạo lực bùng phát vào ngày 6/1, khi rất nhiều người trong trạng thái cảm xúc cao độ vì được hứa hẹn rằng bằng cách nào đó Quốc hội sẽ chọn tổng thống tiếp theo. Ông ta đã hoàn toàn chối bỏ trách nhiệm giữ cho người dân Mỹ an toàn của một tổng thống” – ông Kinzinger nói với NBC.
 |
Lực lượng cảnh sát giơ sẵn súng để bảo vệ Hạ viện trước dòng người biểu tình (Ảnh: Suntimes) |
Trong một đoạn thông điệp hình ảnh kêu gọi chấm dứt tình trạng bạo lực, ông Trump tiếp tục đưa ra các tuyên bố rằng kỳ bầu cử đã bị “tước đoạt” khỏi ông và nói với những người ập vào trụ sở Quốc hội rằng: “Chúng tôi yêu các bạn, các bạn rất đặc biệt”.
Phát biểu tại Delaware, Tổng thống đắc cử Joe Biden nói rằng vụ người biểu tình ập vào Quốc hội không khác gì “xúi giục nổi loạn” và kêu gọi “những người biểu tình thoái lui, cho phép công việc của nền dân chủ được tiếp tục”.
Đảng Cộng hòa nêu phản đối tại Quốc hội
Mặc dù chống lại sức ép từ ông Trump, nhưng Phó Tổng thống Mike Pence vẫn nói trong bức thư gửi Quốc hội rằng ông ủng hộ quyền được thách thức lá phiếu đại cử tri ở mỗi bang của họ.
Ngay trong quá trình xác nhận phiếu đại cử tri này, các nhà lập pháp đã làm đúng như vậy, như dự kiến trước đó, tức phản đối kết quả phiếu đại cử tri ở bang Arizona – bang mà ông Biden chiến thắng và giành 11 phiếu đại cử tri. Sự phản đối này, cần có 1 thượng nghị sĩ và 1 hạ nghị sĩ nêu ra, sẽ kích hoạt một cuộc tranh luận có thời lượng tối đa 2 giờ đồng hồ.
Nhưng không có sự phản đối nào của đảng Cộng hòa có thể thành công, bởi đảng Dân chủ kiểm soát Hạ viện, trong khi một số đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện từng công khai tuyên bố rằng họ sẽ không ủng hộ việc phản đối kết quả.
Phát biểu trong cuộc tranh luận tại Thượng viện về kết quả ở Arizona, thủ lĩnh nhóm đa số Thượng viện Mitch McConnell đã lên án hành động của các đồng nghiệp trong đảng, nói rằng: “Không có gì chứng minh được sự bất hợp pháp đã xảy ra, để gây ảnh hưởng tới toàn thể cuộc bầu cử”.
Trong lúc ông McConnell đang phát biểu, đám đông người ủng hộ ông Trump đã tụ tập bên ngoài Đồi Capitol, tình trạng lúc bấy giờ căng thẳng hơn nhiều so với một cuộc tuần hành diễn ra bên ngoài Nhà Trắng cách đó chỉ vài giờ.
“It’s starting to ramp up a bit,” said John Ferro, a sales executive who said he came to fight the “stolen election”.
“Chúng tôi ở đây để cho họ biết rằng người dân có sức mạnh” – John Ferro, một người bán hàng tham gia biểu tình, nói – “Chúng tôi sẽ không chỉ đứng nhìn nữa”.
Tình trạng bạo lực xảy ra sau nhiều ngày ông Trump gây sức ép để ông Pence không chấp nhận lá phiếu đại cử tri ở một số bang nhất định. Ông Trump cũng viết trên Twitter rằng “Phó Tổng thống có đủ quyền lực để bác bỏ các đại cử tri được lựa chọn một cách gian lận”.
