Sáng kiến quân sự mới với trọng tâm là luân phiên các lực lượng Mỹ, được thiết kế để Mỹ không tăng sự hiện diện thường trực ở thuộc địa cũ, nhưng thể hiện rằng hai nước Mỹ-Philppines tăng cường hợp tác an ninh trong mối lo ngại chung trước những hành động hung hăng của Trung Quốc ở vùng biển tranh chấp.
Hai nước đã bắt đầu các cuộc tuần tra chung trong bối cảnh Trung Quốc gia tăng yêu sách chủ quyền. Ông Carter cho biết: “Ở Biển Đông, những hành động của Trung Quốc đã gây bức xúc và làm leo thang căng thẳng trong khu vực”, Reuteurs đưa tin. Những đợt tuần tra chung giữa Mỹ - Philippines, bắt đầu vào tháng 3/2015, là “nhằm góp phần đảm bảo an toàn và an ninh” Biển Đông và sẽ diễn ra thường xuyên trong tương lai, ông Carter nhấn mạnh.
Một giới chức quốc phòng cho hay Philippines là nước thứ hai sau Nhật Bản mà lực lượng Mỹ thực hiện các cuộc tuần tra chung trên biển.
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Voltaire Gazmin cho biết tại cuộc họp báo rằng ‘Các chuyên gia hoạch định của chúng tôi đang điều nghiên phương thức để biến những cuộc tuần tra chung này thành một phần trong các hoạt động thường kỳ".
Ông Carter cho biết Mỹ sẽ giữ 274 binh sĩ Mỹ trong số khoảng 5.000 binh sĩ tham gia tập trận thường niên với Philippines, ở lại Philippines sau khi cuộc tập trận kết thúc vào ngày 15/4. “Các nước trên toàn khu vực châu Á-Thái Bình Dương đều đang lên tiếng bày tỏ lo ngại về viêc Trung Quốc bồi lấp, cải tạo đảo, cũng như hành động quân sự hóa Biển Đông. Đó là những mối quan ngại chung được bày tỏ công khai hay trong chốn riêng tư, ở cấp cao nhất, trong các cuộc họp khu vực cũng như diễn đàn toàn cầu”, ông Carter nêu rõ.
Philippines đã kiện Trung Quốc ra Tòa trọng tài thường trực quốc tế về yêu sách chủ quyền ngang ngược của Bắc Kinh với “đường lưỡi bò” liếm trọn gần như toàn bộ Biển Đông.
Trung Quốc bồi đắp và xây đảo nhân tạo trên bảy đá (với tổng diện tích trên 12 km 2) ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam trên Biển Đông trong giai đoạn tháng 12.2013 - 10.2015, theo báo cáo của Ủy ban Đánh giá An ninh và Kinh tế Mỹ - Trung Quốc (thuộc Quốc hội Mỹ) trình Quốc hội Mỹ ngày 12/4.
Theo ông Carter, hàng trăm binh sĩ, 5 máy bay tấn công mặt đất “Thần sấm” A-10 Thunderbolt và 3 trực thăng HH-60G và một máy bay MC-130H dành cho các chiến dịch đặc biệt khác của Mỹ cũng sẽ ở lại Philippines cho đến cuối tháng 4/2016. Một số thủy quân lục chiến Mỹ sẽ đóng trú luân phiên tại Philippines sau cuộc tập trận Balikatan.
Mỹ cũng sẽ tăng cường luân chuyển binh sĩ đến Philippines, huấn luyện và hỗ trợ các chiến dịch quân sự trong khu vực, ông Carter nói. Binh sĩ Mỹ sẽ hỗ trợ các hoạt động gia tăng trong khu vực, Lầu Năm Góc cho biết.
