Theo tin tức trên trang web của Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 10/8, người phát ngôn Bộ Ngoại giao nước này cùng ngày đã đưa ra tuyên bố về quyết định triệu hồi đại sứ của Trung Quốc tại Cộng hòa Litva (còn gọi là Lithuania).
Tuyên bố viết: “Gần đây, chính phủ Litva bất chấp việc Trung Quốc nhiều lần giao thiệp và phân tích lợi hại, đã tuyên bố sẽ cho phép nhà chức trách Đài Loan thành lập một "văn phòng đại diện" dưới tên gọi ‘Đài Loan’. Hành động này đã ngang nhiên vi phạm tinh thần của Thông cáo chung về việc thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước Trung Quốc – Litva và gây tổn hại nghiêm trọng đến chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc. Chính phủ Trung Quốc bày tỏ kiên quyết phản đối việc này, đồng thời quyết định triệu hồi đại sứ Trung Quốc tại Litva và yêu cầu chính phủ Litva cũng triệu hồi đại sứ tại Trung Quốc.
Tuyên bố viết: “Phía Trung Quốc cảnh cáo Litva rằng, trên thế giới chỉ có một Trung Quốc và chính phủ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa là chính phủ hợp pháp duy nhất đại diện cho toàn bộ Trung Quốc. Nguyên tắc một Trung Quốc là chuẩn tắc quan hệ quốc tế được công nhận rộng rãi và được cộng đồng quốc tế đồng thuận, đồng thời là cơ sở chính trị để Trung Quốc phát triển quan hệ song phương với các nước khác.
 |
Thông báo triệu hồi đại sứ tại Litva về nước trên trang web của Bộ Ngoại giao (Ảnh: guancha). |
Quyết tâm thực hiện thống nhất Tổ quốc của chính phủ và nhân dân Trung Quốc là không gì lay chuyển được, lằn ranh đỏ bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia không được phép đụng đến. Chúng tôi kêu gọi phía Litva ngay lập tức sửa chữa quyết định sai lầm, thực hiện các biện pháp thiết thực để loại bỏ ảnh hưởng xấu, và không đi xa hơn nữa trên con đường sai lầm.
Chúng tôi cũng cảnh cáo chính quyền Đài Loan rằng ‘Đài Loan độc lập’ là ngõ cụt, và những mưu đồ tiến hành các hoạt động ly khai trên trường quốc tế sẽ không bao giờ thành công”.
Trong cuộc bầu cử quốc hội Litva năm 2020, liên minh cầm quyền bao gồm hai đảng bảo thủ là "Homeland Unio" (Liên minh Tổ quốc) và "Liberal Movement" (Phong trào Tự do) và "Freedom parties" (Liên minh các đảng Tự do), một đảng chính trị tự do, đã giành thắng lợi.
Liên minh cầm quyền này đã kêu gọi "ủng hộ Đài Loan" trước khi chính thức nhậm chức. Sau khi bước sang năm 2021, các chính trị gia trong liên minh cầm quyền kiểm soát Litva đã bắt đầu có một loạt động thái bất thường trong các lĩnh vực liên quan đến quan hệ với Trung Quốc, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến Đài Loan; trong đó có việc tuyên bố Liva rút lui khỏi cơ chế hợp tác xuyên khu vực "17 + 1" giữa Trung Quốc với các nước Trung và Đông Âu, thiết lập "Văn phòng đại diện" của Litva tại Đài Loan và cho phép chính quyền Đài Loan thành lập "Văn phòng đại diện" tại Litva, v.v. .
Trước đó, đối mặt với sự phản đối của Trung Quốc, Bộ trưởng Kinh tế Litva kiêm Chủ tịch "Liên đoàn Tự do" Ausrinė Armonaite đã tuyên bố "Litva không sợ Trung Quốc đại lục trừng phạt". Phó chủ tịch “Liên minh Tổ quốc” Mantas Adomėnas thậm chí còn kêu gọi các nước khác "đừng sợ Trung Quốc" và "ngay cả khi ủng hộ Đài Loan, vẫn có thể sống tốt".
Liên quan đến quyết định triệu hồi đại sứ tại Litva của phía Trung Quốc, Bộ Ngoại giao Litva ngày 10/8 đã ra tuyên bố rằng Bộ Ngoại giao bày tỏ “lấy làm tiếc” về động thái của Trung Quốc; đồng thời bày tỏ Litva và các nước EU khác cũng như nhiều nước trên thế giới, “quyết tâm” phát triển quan hệ đôi bên cùng có lợi với Đài Loan trên cơ sở nguyên tắc “một Trung Quốc”.
 |
Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Litva về việc Trung Quốc triệu hồi Đại sứ (Ảnh: guancha). |
Trước đó, hồi tháng 5/2021, Quốc hội Litva đã thông qua nghị quyết gọi việc Trung Quốc đối xử với người dân tộc thiểu số Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương là “tội diệt chủng”, kêu gọi Liên hợp quốc điều tra các trại cải tạo Tân Cương và yêu cầu Liên minh châu Âu xem xét lại quan hệ với Bắc Kinh. Sau Mỹ, Vương quốc Anh và Canada, Litva đã trở thành quốc gia mới nhất gọi Trung Quốc là "kẻ diệt chủng" người Duy Ngô Nhĩ.
Nghị quyết này đã giành được sự ủng hộ của ba phần năm nghị sĩ Litva. Nghị quyết này đồng thời kêu gọi Trung Quốc hủy bỏ Luật An ninh Quốc gia ở Hồng Kông, cho phép các quan sát viên vào Tây Tạng...
Đại sứ quán Trung Quốc tại Litva khi đó đã đưa ra một tuyên bố lên án nghị quyết này can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc.
