Người dân Mỹ hiện ngày càng mua ít hơn hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Nhưng thay vì lựa chọn hàng hóa sản xuất trong nước, họ lại muốn tránh các đòn áp thuế mà Tổng thống Donald Trump áp đặt bằng cách quay sang các nhà cung ứng ở các nước châu Á khác.
Xu hướng này - trỗi dậy trong bối cảnh đàm phán thương mại khó khăn kéo dài hơn 1 năm qua giữa Mỹ và Trung Quốc - đã thể hiện rõ trong bản báo cáo mà Cơ quan Thống kê Mỹ công bố hôm 3/7.
Trong giai đoạn 5 tháng đầu năm 2019, lượng hàng hóa mà Mỹ nhập khẩu từ Trung Quốc đã giảm 12% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, lượng hàng Mỹ nhập khẩu từ Việt Nam đã tăng tới 36%, từ Đài Loan tăng 23%, từ Bangladesh là 14% và từ Hàn quốc là 12%.
Các hàng rào thuế quan mà ông Trump dựng nên đã khiến cho nhiều mặt hàng như mũ bóng chày, vali, xe đạp, xe máy và túi xách được sản xuất ở Trung Quốc trở nên đắt đỏ hơn. Khoản tiền thuế gia tăng cũng gây ảnh hưởng tới vô số loại mặt hàng máy móc và công nghiệp - trong đó gồm các thiết bị của máy rửa bát đĩa, máy giặt, máy sấy và máy lọc nước.
Tuần trước, ông Trump nói rằng các vòng đàm phán thương mại đã "trở lại đúng đường" và các đòn áp thuế mới sẽ tạm ngừng, sau khi ông có cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20 tổ chức tại Nhật Bản.
Thế nhưng các chủ doanh nghiệp Mỹ vẫn giật mình khi chính quyền Trump tăng mức thuế từ 10% lên 25% đối với lượng hàng 200 tỷ USD của Trung Quốc trong tháng 5 vừa qua. Ông Trump còn đe dọa sẽ áp thêm thuế với hàng hóa Trung Quốc - bao gồm các sản phẩm như smartphone, đồ chơi trẻ em, giày dép và cá.
"Trung Quốc hoàn toàn bị hủy hoại bởi việc các công ty đang rời khỏi nước này, tìm đến các nước khác, trong đó có đất nước chúng ta" - ông Trump nói trong cuộc phỏng vấn với CNBC hồi tháng trước.
Nhưng hiện chưa rõ liệu các công ty này có vĩnh viễn rời dây chuyền sản xuất của họ khỏi Trung Quốc hay không, hay chỉ là chuyển hướng hàng hóa tới một nước khác để lắp ráp, gia công rồi lại xuất sang Mỹ.
Việc tìm kiếm các nhà cung ứng có thể sản xuất cùng loại hàng hóa với giá thành rẻ ngoài Trung Quốc luôn là điều khó khăn. Đây là một tiến trình có thể kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm. Các nhà nhập khẩu ở Mỹ cũng có thể quyết định chấp nhận giá thành sản phẩm tăng cao, với hy vọng rằng ông Trump sẽ sớm gỡ bỏ các hàng rào thuế quan. Hoặc họ có thể quyết định tăng giá sản phẩm, đẩy gánh nặng sang cho người tiêu dùng Mỹ.
Cap America, công ty có trụ sở ở bang Missouri, thường nhập khẩu số lượng lớn mũ bóng chày từ Trung Quốc sau đó gia công thêm ở Mỹ. Công ty này đang cố gắng tìm một nhà cung ứng mới ở Bangladesh để tránh hàng rào thuế quan, nhưng các đơn hàng với nước này hiện nay chỉ bù đắp được khoảng 20% tổng lượng sản phẩm mà họ mong muốn trong năm nay.
Khoảng 40% số công ty tham gia bản thăm dò do Phòng Thương mại Mỹ thực hiện hồi tháng 5 vừa qua, cùng các đối tác của họ ở Thượng Hải, Trung Quốc nói rằng họ đang cân nhắc hoặc đã di dời cơ sở sản xuất ra khỏi Trung Quốc do các hàng rào thuế quan. Trong số những công ty đã di dời, khoảng 1/4 là chuyển cơ sở sản xuất tới Đông Nam Á. Chỉ có 6% công ty nói rằng họ đã hoặc đang cân nhắc về việc di dời cơ sở sản xuất sang Mỹ.
Được biết, các mặt hàng mà Mỹ nhập khẩu từ Việt Nam và Hàn Quốc đã liên tục tăng trong suốt thập kỷ qua, khi hai nước tăng cường sản xuất mặt hàng may mặc và điện tử. Đài Loan và Hàn Quốc thì tập trung hơn vào các sản phẩm công nghệ cao như các bộ bán dẫn, trong khi Việt Nam và Bangladesh có thế mạnh về mặt hàng may mặc và giày dép.
Theo CNN
