Nhân Ngày Chuyển đổi số Quốc gia 10/10, Tạp chí điện tử VietTimes đã có cuộc trao đổi với TS Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội về những cơ hội, thách thức của Việt Nam trên hành trình hướng tới mục tiêu đứng trong nhóm 50 quốc gia hàng đầu thế giới và xếp thứ 3 trong ASEAN về chính phủ điện tử, kinh tế số như Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đã đề cập trong bài viết “Chuyển đổi số - Động lực quan trọng phát triển lực lượng sản xuất, hoàn thiện quan hệ sản xuất đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới”.
5 thách thức, 4 cơ hội cho các tổ chức, doanh nghiệp trong thời đại AI
Trong bài viết “Chuyển đổi số - Động lực quan trọng phát triển lực lượng sản xuất, hoàn thiện quan hệ sản xuất đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới”, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm khẳng định: “Trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn và điện toán đám mây đang dần trở thành những công cụ sản xuất quan trọng trong nhiều ngành, lĩnh vực... Tuy nhiên, chúng ta cũng phải đối mặt với những thách thức mới”. Vậy, theo ông những khó khăn thách thức mới chúng ta phải đối mặt là gì?
Chúng ta đang sống trong thời khắc của những biến đổi sâu sắc mà lịch sử loài người chưa từng biết đến. Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra nhanh chóng và mạnh mẽ, với sự phát triển của các công nghệ mới, trong đó trí tuệ nhân tạo (AI) là một trong những công nghệ quan trọng nhất.
Nhiều nhà nghiên cứu còn cho rằng, bản thân AI chính là một cuộc cách mạng. AI có khả năng tự động hóa các tác vụ, tối ưu hóa quy trình và hệ thống, tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới. Điều này mang lại nhiều cơ hội cho các tổ chức, doanh nghiệp, nhưng cũng đi kèm với những thách thức không nhỏ.
Xu hướng các doanh nghiệp tìm đến những ứng dụng AI ngày càng nhiều là điều dễ nhận thấy trong những năm gần đây. Việc chú trọng đầu tư, triển khai có hiệu quả công nghệ AI vào sản xuất kinh doanh cũng giúp thúc đẩy mạnh mẽ hơn tiến trình chuyển đổi số quốc gia. Cùng với sự phát triển mạnh như vũ bão của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam như VNPT, FPT, Viettel, Bkav, CMC, Vingroup… đều đã có những hướng tiếp cận, tăng tốc đầu tư, nghiên cứu, ứng dụng, làm chủ công nghệ, trong đó có AI. Tuy nhiên, chúng ta cũng phải đối mặt với những thách thức mới không hề nhỏ. Theo tôi thì có 5 thách thức cơ bản:
Một là, thách thức của quá trình tự động hóa. AI có thể dẫn đến sự thay đổi lớn trong thị trường lao động, khi nhiều công việc bị tự động hóa. Điều này có thể khiến doanh nghiệp phải đào tạo lại nhân viên hoặc tìm kiếm các giải pháp thay thế.
Hai là, thách thức về bản quyền và sở hữu trí tuệ. AI có thể được sử dụng để tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới có thể được bảo vệ bởi bản quyền và sở hữu trí tuệ. Doanh nghiệp cần phải bảo vệ tài sản trí tuệ của họ để tránh bị sao chép hoặc xâm phạm. Trong không gian số đây là một công việc rất khó khăn.
Thứ ba là, thách thức về an ninh và bảo mật. AI có thể được sử dụng để tạo ra các hệ thống phức tạp và tinh vi, và hệ thống này có thể trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công mạng. Doanh nghiệp cần phải có các biện pháp bảo mật mạnh mẽ để bảo vệ hệ thống của họ khỏi các cuộc tấn công này.
Thứ tư là, thách thức về trách nhiệm đạo đức. AI có thể được sử dụng để tạo ra các sản phẩm và dịch vụ có tác động to lớn đến xã hội. Doanh nghiệp cần phải đảm bảo rằng họ sử dụng AI một cách có trách nhiệm và đạo đức.
Thứ năm là, thách thức của việc thiếu kiến thức và tài năng. Đào tạo nhân viên để sử dụng và triển khai công nghệ AI sẽ là một thách thức đối với nhiều doanh nghiệp.
Vậy, còn cơ hội thì sao, thưa ông?
Thách thức thì nhiều như vậy, nhưng cơ hội cũng không phải là ít. Theo tôi có 4 cơ hội cho các tổ chức, doanh nghiệp trong thời đại AI
Thứ nhất là, tự động hóa các tác vụ. AI có thể được sử dụng để tự động hóa các tác vụ mà trước đây được thực hiện bởi con người, chẳng hạn như xử lý dữ liệu, chăm sóc khách hàng và sản xuất. Điều này có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động.
Thứ hai là, tối ưu hóa quy trình và hệ thống. AI có thể được sử dụng để tối ưu hóa quy trình và hệ thống, dẫn đến hiệu quả và năng suất cao hơn. Điều này có thể giúp doanh nghiệp giảm chi phí và nâng cao lợi nhuận.
Thứ ba là, tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới. AI có thể được sử dụng để tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới, đáp ứng nhu cầu của khách hàng một cách tốt hơn. Điều này có thể giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường và tăng trưởng doanh thu.
Thứ tư là, tương tác và phục vụ khách hàng tốt hơn. Chatbot và hệ thống tự động hóa hỗ trợ khách hàng 24/7, cung cấp hỗ trợ nhanh chóng và tận tâm. AI phân tích dữ liệu từ khách hàng giúp cá nhân hóa dịch vụ và sản phẩm.
Trong bối cảnh cuộc cách mạng AI đang diễn ra vô cùng nhanh chóng và không thể bị đảo ngược thì các tổ chức, doanh nghiệp cần phải ứng phó và xoay chuyển như thế nào, theo ông?
Để tận dụng những cơ hội và vượt qua những thách thức của thời đại AI, theo tôi, các tổ chức, doanh nghiệp cần phải:
Thứ nhất, hiểu rõ về AI: Các tổ chức, doanh nghiệp cần phải hiểu rõ về AI và cách thức nó có thể được sử dụng trong ngành của họ.
Thứ hai, đào tạo nhân viên: Các doanh nghiệp cần phải đào tạo nhân viên của họ về AI.
Thứ ba, đầu tư vào công nghệ AI: Các doanh nghiệp cần phải đầu tư vào các công nghệ AI để tận dụng lợi thế của công nghệ này.
Thứ tư, tạo ra một nền văn hóa đổi mới: Các doanh nghiệp cần phải tạo ra một nền văn hóa đổi mới để khuyến khích nhân viên suy nghĩ sáng tạo và thử nghiệm các ý tưởng mới.
Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, các tổ chức, doanh nghiệp có thể vượt qua những thách thức của thời đại AI và tận dụng những cơ hội mà AI mang lại.
Mục tiêu đứng thứ 3 trong ASEAN về chính phủ điện tử và kinh tế số
Cũng trong bài viết này, Tổng bí thư, Chủ tịch nước đưa ra yêu cầu: “Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng nền tảng số kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan, tổ chức. Mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam sẽ đứng trong nhóm 50 quốc gia hàng đầu thế giới và xếp thứ 3 trong ASEAN về chính phủ điện tử, kinh tế số. Theo ông chúng ta cần phải làm gì để đạt mục tiêu này?
Mục tiêu cụ thể về phát triển kinh tế số trong Văn kiện Đại hội XIII đã chỉ rõ là phấn đấu đến năm 2030 hoàn thành xây dựng chính phủ số, kinh tế số đạt khoảng 30% GDP và đứng trong nhóm 50 quốc gia hàng đầu thế giới và xếp thứ 3 trong khu vực ASEAN về chính phủ điện tử và kinh tế số. Mục tiêu này được Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm nhấn mạnh một lần nữa trong bài phát biểu chỉ đạo của mình.
Tuy nhiên, để đến được cái đích đó còn một chặng đường với nhiều vấn đề đặt ra. Trong đó, việc nâng cao nhận thức, quyết tâm về “chuyển đổi số” có ý nghĩa hết sức quan trọng.
Trong “Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 3/6/2020 khẳng định: “Nhận thức đóng vai trò quyết định trong chuyển đổi số”. Theo đó: “Chuyển đổi số trước tiên là chuyển đổi nhận thức. Một cơ quan, tổ chức có thể tiến hành chuyển đổi số ngay thông qua việc sử dụng nguồn lực, hệ thống kỹ thuật sẵn có để số hóa toàn bộ tài sản thông tin của mình, tái cấu trúc quy trình nghiệp vụ, cơ cấu tổ chức và chuyển đổi các mối quan hệ từ môi trường truyền thống sang môi trường số”.
Ở cấp độ quốc gia, chuyển đổi số là chuyển đổi chính phủ số, kinh tế số và xã hội số quốc gia. Ở cấp độ địa phương, chuyển đổi số là chuyển đổi sang chính quyền số, kinh tế số và xã hội số trên địa bàn của địa phương đó. Do vậy, chuyển đổi số là nhiệm vụ cần sự vào cuộc quyết tâm của toàn hệ thống chính trị, triển khai xuyên suốt, đồng bộ từ cấp Trung ương đến địa phương.”
Vì vậy, chúng ta cần tập trung xây dựng xã hội số, số hóa toàn diện hoạt động quản lý nhà nước, cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ cao. Kết nối đồng bộ các cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đất đai, doanh nghiệp, tạo nền tảng tinh gọn bộ máy, cải cách thủ tục hành chính thực chất. Phát triển kinh tế số tạo động lực mới cho tăng trưởng; thúc đẩy ứng dụng công nghệ số trong mọi ngành, lĩnh vực, tạo ra các mô hình kinh doanh mới. Phát triển công dân số, trang bị kiến thức, kỹ năng cần thiết để người dân tham gia hiệu quả vào nền kinh tế số và xã hội số, bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau.
Và việc cần làm ngay lúc này là từng bộ, ngành, địa phương, từng doanh nghiệp và mỗi người dân phải chung tay hành động để đưa chủ trương này vào cuộc sống, bởi cuộc đua đến nền kinh tế số, xã hội số, đến thịnh vượng là cơ hội công bằng cho tất cả, cho những quốc gia, trong đó có Việt Nam đang quyết tâm vươn lên với khát vọng xây dựng một đất nước hùng cường
Nếu cần một lời khuyên cụ thể cho các tổ chức, doanh nghiệp trong việc ứng xử với AI thì ông sẽ khuyến nghị gì?
Thứ nhất, bắt đầu từ những việc nhỏ. Đừng cố gắng áp dụng AI vào toàn bộ doanh nghiệp của bạn cùng một lúc. Hãy bắt đầu từ những việc nhỏ, chẳng hạn như tự động hóa các tác vụ đơn giản hoặc sử dụng AI để phân tích dữ liệu.
Thứ hai, tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia. Có rất nhiều công ty và tổ chức cung cấp các dịch vụ tư vấn và đào tạo về AI. Hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia để đảm bảo rằng bạn đang sử dụng AI một cách hiệu quả.
Thứ ba, luôn cập nhật các xu hướng mới. AI là một lĩnh vực đang phát triển nhanh chóng. Hãy luôn cập nhật các xu hướng mới.
Xin cảm ơn ông!
