Thông tin này hoàn toàn không gây bất ngờ cho các chuyên gia địa chính trị và các phương tiện truyền thông, từ lâu đã theo dõi kỹ càng những nỗ lực bồi đắp đảo nhân tạo của Trung Quốc.
Đáng chú ý là, đây lần đầu tiên trong báo cáo hàng năm của Lầu Năm Góc đã đưa ra thông tin chi tiết như vậy, Trung Quốc đã tiến hành các hoạt động bồi đắp đảo nhân tạo vào tháng 12.2013. Bản báo cáo được công bố vào ngày 13.05, bao gồm bảy trang sơ đồ, hình ảnh của vệ tinh trinh sát chụp trước và sau các đảo nhân tạo và công trình.
Bản báo cáo năm ngoái đệ trình lên Quốc hội Mỹ chỉ bao gồm hai đoạn văn ngắn gọn về các hoạt động của Bắc Kinh trên biển Đông, thông báo Trung Quốc đã bồi đắp chỉ có 500 mẫu Anh y như tháng 12.2014.
Báo cáo của Lầu Năm Góc năm 2016 cho biết Trung Quốc đang xây dựng đường băng tại Đá Vành Khăn và Đá Su bi, tại đây các công trình đang ở trong "giai đoạn cuối cùng của xây dựng cơ sở hạ tầng chủ yếu". Các công việc đang diễn ra tại đây bao gồm các hoạt động xây dựng hệ thống truyền thông, giám sát và các công trình hậu cần kỹ thuật.
"Những sân bay, khu vực bến cảng, các cơ sở tiếp vận hậu cần sẽ cho phép Trung Quốc duy trì một lực lượng giám sát biển lâu dài và linh hoạt, song song cùng với sự hiện diện quân sự trong khu vực", theo báo cáo cho biết. "Những cơ sở hậu cần kỹ thuật quân sự sẽ làm gia tăng khả năng của Trung Quốc để phát hiện và phản ứng nhanh trước những động thái thách thức của các đối thủ hoặc bên thứ ba, mở rộng phạm vi những khả năng quân sự sẵn có của Trung Quốc, giảm thời gian cần thiết để triển khai lực lượng.
"Mặc dù các đảo nhân tạo không cho Trung Quốc bất kỳ quyền lực lãnh thổ hoặc hàng hải nào khác trên vùng biển Nam Trung Quốc, Trung Quốc sẽ có thể sử dụng đảo nhân tạo làm căn cứ cho các hoạt động dân sự-quân sự thường xuyên nhằm tăng cường sự hiện diện thường xuyên của PLA trên biển Đông, gia tăng khả năng của Trung Quốc nhằm hiện thực hóa nỗ lực kiểm soát các đảo chìm và không gian biển lân cận ", bản báo cáo cho biết.
Mỹ và lực lượng Hải quân đã nhiều lần đưa tàu chiến tuần tra và máy bay tuần thám đến gần các hòn đảo nhân tạo để thực hiện những gì Washington gọi là đảm bảo quyền tự do hàng hải. Đầu tuần này, tàu khu trục William P. Lawrence đã hải hành trong vòng 12 hải lý của đảo Đá Chữ Thập.
"Các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã chứng minh khả năng sẵn sàng chịu đựng cấp độ cao hơn nữa các tình huống căng thẳng trong nỗ lực theo đuổi tuyên bố chủ quyền phi pháp trên biển", Abraham Denmark, phó trợ lý thư ký Lầu Năm Góc khu vực Đông Nam Á phát biểu trong cuộc họp báo chiều ngày 13.05.2016. "Chiến lược của Trung Quốc là nhằm hiện thực hóa mục đích của mình, không dẫn đến tình huống nguy hiểm cho hòa bình an ninh khu vực, nhưng có điều kiện gia tăng sức mạnh quân đội và phát triển kinh tế, từ đó duy trì sức mạnh lãnh đạo của ĐCS Trung Quốc."
Báo cáo của Lầu Năm Góc cho biết ngân sách quân sự của Trung Quốc đã tăng trở lại trong năm 2015, tăng thêm 8 tỷ USD và đạt đến mức 144 tỷ USD. Nhưng Denmark cho biết chi tiêu quân sự thực tế cao hơn rất nhiều, khoảng 180 tỷ USD, nguyên nhân là ngân sách Trung Quốc bỏ qua những chi phí nghiên cứu và phát triển trang thiết bị cũng như mua sắm một số vũ khí nước ngoài.
Báo cáo cho rằng PLA "tiếp tục tăng cường những vũ khí trang bị quan trọng, được sử dụng trong những kịch bản dự phòng , bao gồm tên lửa hành trình; tên lửa đạn đạo tầm gần, tầm trung và tầm xa - trung; máy bay tầm cao (máy bay mang tên lửa hành trình); nhất thể hóa mạng lưới phòng không tích hợp; phương tiện và năng lực tiến hành các chiến dịch thông tin; phát triển các đơn vị đổ bộ đường không và đường biển. "
Như những năm trước, bản báo cáo đặt trọng tâm sự quan ngại của Lầu Năm Góc về dự án phát triển tên lửa đạn đạo chống tàu của Trung Quốc. Bản báo cáo cũng đưa ra những định hướng then chốt phát triển năng lực của PLA trong các hoạt động tác chiến trên tầng không gian, tấn công mạng không gian ảo, tác chiến điện tử.
"Quá trình hiện đại hóa quân sự của Trung Quốc đang hình thành những loại vũ khí, trang thiết bị, có khả năng làm suy giảm vị thế công nghệ quân sự hàng đầu chủ chốt của Mỹ", bản báo cáo nhận xét.
Lầu Năm Góc cũng thông báo, PLA đang gia tăng sự hiện diện toàn cầu, xác nhận khả năng Trung Quốc sẽ mở một căn cứ quân sự mới ở Djibouti.
"Đây sẽ là một bước tiến lớn trong vấn đề toàn cầu hóa đối với quân đội Trung Quốc, PLA chưa bao giờ có một căn cứ quân sự ở nước ngoài trước đây", Denmark cho biết
Hình ảnh bồi đắp đảo Đá Vành Khăn của Trung Quốc trong báo cáo
Hình ảnh bồi đắp đảo Gạc Ma của Trung Quốc trong báo cáo
Hình ảnh bồi đắp đảo Đá Subi của Trung Quốc trong báo cáo
Trung Quốc đã bồi đắp 1.300 ha nhân tạo trên vùng nước quần đảo Trường Sa, sơ đồ báo cáo của Lầu Năm Góc
