Phiên họp cuối cùng của Quốc hội về dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt vào 13/6 sẽ là thời điểm Việt Nam đứng trước một bước ngoặt quan trọng: Cải cách thuế thuốc lá không chỉ để bảo vệ sức khỏe nhân dân, mà còn để củng cố nền kinh tế quốc gia.
Tăng thuế thuốc lá thường bị phản đối với nhiều lập luận tưởng chừng hợp lý, như gây thất thu, tăng buôn lậu, ảnh hưởng việc làm, hay “đánh vào người nghèo”. Nhưng các lý giải khoa học và bằng chứng thực tế đã cho thấy ngược lại.
Tỷ lệ hút thuốc lá cao tại Việt Nam để lại nhiều hệ lụy nghiêm trọng về sức khỏe, kinh tế và xã hội. Vì thế, tăng thuế thuốc lá là giải pháp được khuyến nghị mạnh mẽ nhằm giảm tiêu thụ, cải thiện sức khỏe và tăng nguồn thu cho ngân sách.
Không chỉ là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong sớm, tạo ra gánh nặng y tế lên tới 110.000 tỷ đồng/năm, thuốc lá còn gây thiệt hại tới 99.000 tỷ đồng/năm do ô nhiễm môi trường, rác thải.
Các nghiên cứu từ thực tế ở Việt Nam cũng như các nước đều chứng minh việc tăng thuế thuốc lá không làm tăng buôn lậu, mà là giải pháp làm giảm tiêu dùng và tăng thu ngân sách, có lợi cho người nghèo.
Việt Nam có khoảng 16 triệu người hút thuốc lá và đang ở top 15 nước có số người hút thuốc nhiều nhất trên thế giới.
Đó là quan điểm của các chuyên gia Liên minh phòng, chống tác hại thuốc lá khu vực Đông Nam Á tại hội thảo “Chia sẻ kinh nghiệm về kiểm soát thuốc lá của các nước khu vực ASEAN” do Bộ Y tế tổ chức chiều nay.
"Hệ thống thuế thuốc lá hiện tại của Việt Nam chưa phù hợp với các thông lệ quốc tế tốt nhất do WHO khuyến nghị. Do đó, cải cách thuế thuốc lá để nâng cao sức khỏe và phát triển bền vững tại Việt Nam" - WHO khuyến cáo.
Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ TT&TT nói rằng "tăng thuế thuốc lá có lợi cho đất nước và người dân”. Thực tế, Việt Nam có 40-70 nghìn ca tử vong sớm/năm do thuốc lá, trong khi thu thuế từ thuốc lá (17,6 nghìn tỷ) chưa bằng 1/5 chi phí y tế.
