Người đứng đầu các lực lượng Mỹ ở Thái Bình Dương cho hay, các hoạt động khẳng định tự do hàng hải của Mỹ ở Biển Đông có mục đích làm giảm căng thẳng trong khu vực. Đô đốc Harris cũng nhấn mạnh rằng, Mỹ muốn mở rộng các cuộc thao dượt quân sự ở Biển Đông.
Người đứng đầu các lực lượng Mỹ ở Thái Bình Dương đưa ra nhận định trên tại cuộc gặp một nhóm nhà báo Đông Nam Á đang trên đường đến Mỹ đưa tin về hội nghị thượng đỉnh tuần tới ở California giữa tổng thống Mỹ và các nhà lãnh đạo ASEAN.
Tại trụ sở của PACOM ở Hawaii, Đô đốc Harris nói: “Những cuộc tuần tra chúng tôi thực hiện, đơn phương hay chung với nước khác, không chỉ ở Biển Đông mà cả trong khu vực, giúp giảm căng thẳng và cải thiện sự ổn định vì việc đó củng cố cho khái niệm là tự do hàng hải”.
Đô đốc Harris hoan nghênh các nước vùng Thái Bình Dương tham gia các hoạt động với Mỹ khẳng định tự do hàng hải, thách thức tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với gần 3,5 triệu kilomet vuông diện tích Biển Đông.
Tư lệnh PACOM Harris tuyên bố với đoàn nhà báo Đông Nam Á: “Tôi ủng hộ quyền của tất cả các nước được tuần tra ở Biển Đông, vì theo nghĩa rộng Biển Đông không thuộc về bất cứ nước nào cả. Tôi hoan nghênh triển vọng Nhật Bản sẽ tuần tra ở Biển Đông, tôi cũng hoan nghênh Ấn Độ và khả năng hải quân của các nước của các bạn tuần tra ở đó”.
Tuy nhiên tại cuộc gặp, ông Harris từ chối xác nhận tin tức về việc Mỹ và Ấn Độ lên kế hoạch thực hiện tuần tra chung ở Biển Đông. Còn Philippines đã đề xuất tiến hành tuần tra chung với Mỹ và một nhà ngoại giao Mỹ nói trong tháng này đó là một khả năng.
Đề cập đến Trung Quốc, Đô đốc Harris nói: “Chúng tôi ý thức rõ về các hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông. Tôi tin rằng các hoạt động của họ có tính khiêu khích. Tôi nghĩ rằng các việc đó góp phần vào căng thẳng trong khu vực”, và ông đưa ra nhận xét rằng: “Các bạn phải làm việc mạnh mẽ hơn cùng nhau với tư cách là khối ASEAN. Tôi khen ngợi các nỗ lực của Việt Nam và Philippines buộc Trung Quốc phải có trách nhiệm giải trình”.
Philippines, đồng minh của Mỹ, đã đưa vụ tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông với Trung Quốc ra Tòa trọng tài Thường trực Liên Hợp Quốc ở The Hague để giải quyết. Việt Nam đã củng cố cho vụ kiện của Philippines với văn kiện nêu quan điểm gửi đến tòa. Dự kiến tòa sẽ đưa ra phán quyết vào tháng 6.
