Trung Quốc và “bài toán khó” Đài Loan

Truyền thông nhà nước Trung Quốc hôm 17-1 cảnh báo Đài Loan nên từ bỏ “ảo tưởng độc lập” sau khi bà Thái Anh Văn, ứng viên Đảng Dân tiến (DPP) đối lập, chiến thắng trong cuộc bầu cử diễn ra một ngày trước đó.Bà Thái Anh Văn cảnh báo Trung QuốcĐài Loan vào “kỷ nguyên mới”
Bà Thái Anh Văn Ảnh: Reuters
Bà Thái Anh Văn Ảnh: Reuters

“Chúng tôi hy vọng bà Thái có thể đưa DPP ra khỏi ảo tưởng về một Đài Loan độc lập và đóng góp vào sự phát triển hòa bình giữa Đài Loan và đại lục” - tờ Global Times viết trong một bài xã luận.

Tân Hoa Xã thậm chí còn cảnh báo bất kỳ động thái nào tiến tới độc lập của Đài Loan sẽ khiến hòn đảo này “diệt vong”. Riêng tướng Wang Hongguang, cựu phó tư lệnh quân khu Nam Kinh, cho rằng Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) hiện có sự chuẩn bị tốt hơn bao giờ hết cho “các chiến dịch chống lại Đài Loan”.

Hãng tin Reuters nhận định chiến thắng của bà Thái khiến dư luận một lần nữa phải chú ý nhiều đến Đài Loan, một trong những vấn đề an ninh nhạy cảm nhất khu vực. Trước đó, trong 8 năm dưới thời nhà lãnh đạo Mã Anh Cửu (của Quốc Dân đảng), một người thân Bắc Kinh, quan hệ giữa 2 bờ eo biển Đài Loan trở nên yên ả chưa từng có với các thỏa thuận thương mại, du lịch được ký kết.

Giờ đây, kết quả bầu cử không như ý ở Đài Loan buộc Trung Quốc không có lựa chọn nào khác là phải đương đầu trực diện với bà Thái - theo giáo sư Wang Kung-yi, chuyên gia về quan hệ quốc tế thuộc Trường ĐH Tamkang (Đài Loan).

Ông Wang cho rằng Bắc Kinh trước mắt có thể giảm tốc tiến trình hợp tác với Đài Loan và chờ đợi trong một thời gian trước khi quyết định nên xử lý thế nào mối quan hệ với chính quyền do bà Thái đứng đầu.

Trong khi đó, ông Li Fei, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Đài Loan tại Trường ĐH Hạ Môn (Trung Quốc), dự đoán mối quan hệ giữa 2 bờ eo biển sẽ gặp trở ngại. “Mức độ trở ngại còn phụ thuộc vào lập trường của bà Thái. Những gì bà ấy phát biểu về quan hệ giữa 2 bờ eo biển Đài Loan vẫn còn mơ hồ” - ông Li nhận định với tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (Hồng Kông).

Quan hệ đồng minh Mỹ - Đài Loan có thể khiến mọi chuyện thêm phức tạp. Washington hiện không có quan hệ chính thức với Đài Loan nhưng lại ủng hộ hòn đảo này mạnh mẽ về mặt quân sự và ngoại giao.

Trong một động thái cho thấy rõ điều này, Nhà Trắng hôm 16-1 cho biết đã chúc mừng bà Thái thắng cử, đồng thời bày tỏ mong muốn làm việc với lãnh đạo tất cả đảng phái ở Đài Loan vì “lợi ích chung giữa hai bên”. Đáp lại, Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố vấn đề Đài Loan là “chuyện nội bộ” của Bắc Kinh, đồng thời kêu gọi quốc tế tôn trọng “nguyên tắc một Trung Quốc”.

Trung Quốc vẫn đang giận dữ sau khi chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama vào tháng rồi chính thức thông báo quốc hội thỏa thuận bán số vũ khí trị giá 1,83 tỉ USD cho Đài Loan. Một nguồn tin giấu tên ở Bắc Kinh nhận định kết quả bầu cử Đài Loan sẽ có tác động sâu rộng đến quan hệ Trung - Mỹ trong thời gian tới. “Tôi rất lo ngại về những gì sắp xảy ra. Tình hình đã trở nên u ám hơn” - nguồn tin này nói với Reuters.

Một nhà ngoại giao phương Tây cũng lưu ý thế giới không nên đánh giá thấp tầm quan trọng của Đài Loan đối với giới lãnh đạo Trung Quốc. “Với Bắc Kinh, không có gì quan trọng hơn Đài Loan” - quan chức này nhận định.

Theo NLĐ